Kennelijk zat er iets in het water, want afgelopen week zag ik het óveral: de AI verklaring. Ik snap dat mensen iets willen doen en dat de privacyverklaring een prettig en bekend iets is, maar ik wil dit graag per direct de kop indrukken want het hoeft niet van de Act, is niet interessant voor je bezoekers en voegt nul toe aan wat je wél moet doen. Dus nee.
De AI verklaring is bedoeld als analogie met de privacyverklaring. De diverse varianten die ik heb gezien, benoemen ook keurig onderwerpen die je in de AI Act langs ziet komen: waarom gebruiken we AI, welke beveiliging hebben we hierop, hoe kun je klagen of recht van uitleg krijgen (art. 86 AIA) en vele mooie woorden over het nastreven van afwezigheid van bias.
Moet dit van de AI Act? Welnee. Er staan geen informatieplichten in naar gebruikers of betrokkenen (“affected persons”). Je moet transparant zijn dát je met een AI te maken hebt (art. 50) en als een AI een beslissing neemt heb je recht op uitleg (art. 86), en dat is het wel zo’n beetje. Voor de rest gaat de AI Act er van uit dat je AI gewoon netjes werkt; dat hoef je niet te verklaren want als ie dat niet doet (bv. vanwege bias) dan mag het ding de markt niet op.
Eigenlijk was de privacyverklaring zelf ook altijd al een slecht idee. En nee, die moest niet van de AVG en ook niet van de Wbp. Je moest informatie verstrekken over wat je verzamelt en wat je ermee doet, maar dat hoefde zeer zeker niet als een dik boekwerk.
Die specifieke praktijk komt uit de VS: de FTC had ooit geoordeeld dat het een oneerlijke handelspraktijk is als je niet expliciet uitlegt wat voor persoonlijke informatie je verzamelt en waarom. En in de VS is een dik onleesbaar boekwerk neerplempen een geaccepteerde praktijk – jij als consument moet maar goed lezen en anders ben je gewoon de pineut.
(Wat er wél moet onder de AI Act lees je in mijn nieuwe boek The Annotated AI Act, pre-order is nu al mogelijk.)
Arnoud
Ik ben van mening dat iets niet per se een wettelijke verplichting hoeft te zijn om er toch mee te beginnen. Beschouw het als het tonen van integriteit, het nemen van eigen initiatief, of zelfs als een persoonlijke morele verplichting.
Het verstrekken van informatie aan, en het transparant zijn naar, eindgebruikers of betrokkenen is een mooi en onschuldig gebaar. Maar waarschijnlijk kijk je er als (bedrijfs)jurist anders tegenaan? Zo’n beleid is juridisch niet vereist en biedt misschien geen juridische voordelen, dus waarom zou je het risico nemen enkel uit morele overwegingen? Als er fouten in de informatie zitten, kan dit zelfs averechts werken en juridische problemen of complexiteiten veroorzaken?
Ik vergelijk het met het gebruik van HOOFDLETTERS of onderstreepte tekst. Nergens vastgelegd. Vaak is het overbodig of enkel een conventie, maar het kan ook gebruikt worden om lezers te sturen naar de belangrijkste delen van een tekst, wat de gebruiksvriendelijkheid ten goede komt, of om “kleine lettertjes” claims gemakkelijker te weerleggen als onderdeel van een juridische strategie.
Misschien redeneert men dan: baat een AI verklaring niet, dan schaadt het niet. Als een AI-toezichthouder partijen controleert, kan openheid van zaken geven een positiever beeld schetsen, dan een karige mededeling “Wij maken gebruik van AI”. Dit kan potentieel leiden tot meer verzoeken om inzage in informatie of beslissingen: Wat voor AI dan? Waar baseert het beslissingen op?
Misschien een beetje onnozel of idealistisch ingestoken.
Het zal vaker voorkomen dat zo’n verklaring het resultaat is van “de concurrent deed het eerst”, opgeleverd door de jurist, of management die iets tastbaar wil hebben als “deliverable” van het project. Zal best wat gekost hebben, dus dan wil je dit communiceren naar je gebruikers toe om het vertrouwen/goodwill te verhogen, en laten zien wat je allemaal niet hebt gedaan om bias te voorkomen (terwijl dat gewoon verplicht is). Beetje als niet-goed-geld-terug garantie prominent publiceren als “selling point” voor een product of service waar dat (rechtswege) standaard geld.
Ik snap dat dat gezien kan worden als irritant of nutteloos iets doen voor de bühne. Ook niet wettelijk verplicht om alles met nut te doen, dus dan even lastig de kop in te drukken.