Via Reddit:
Begin juni ben ik getrouwd en we hebben een prachtige dag gehad. … Na twee maanden (begin augustus) vroegen we ons af wanneer we de trouwfoto’s ongeveer konden verwachten. De fotografe gaf aan dat ze die week de eerste foto’s zou toesturen. Dit gebeurde niet. … Ik heb haar [uiteindelijk] vriendelijk doch dringend verzocht de onbewerkte foto’s af te leveren op een harde schijf of USB zodat wij de kans krijgen om de foto’s door een ander te laten nabewerken. Het is namelijk inmiddels al vijf maanden na onze bruiloft.Dit is natuurlijk een zeer frustrerende situatie, en bovendien emotioneel omdat foto’s van je trouwdag zo’n beetje hét voorbeeld zijn van dingen die niet vervangbaar zijn. Je zou zeggen dat dit genoeg moet zijn om de fotograaf in beweging te krijgen.
Omdat dit een juridische blog is, wil ik echter het vanuit die hoek benaderen. Allereerst is er natuurlijk een overeenkomst, er is afgesproken dat er foto’s worden gemaakt en geleverd. Dit heet een overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW) en de fotograaf moet dan de zorg van een goed opdrachtnemer in acht nemen.
Die zorgplicht vult de overeenkomst aan, waar iets niet expliciet afgesproken is moet je dan kijken of het redelijkerwijs bij de zorgplicht van de fotograaf hoort. Net zo wordt de overeenkomst aangevuld door de redelijkheid en billijkheid en de gewoonte. Als er bijvoorbeeld geen harde leverdatum is gegeven (“binnen een week heb je je foto’s”) dan wordt de levertermijn door de redelijkheid bepaald.
De fotograaf is nu al diverse malen aangemaand om de foto’s te leveren en dat gebeurt maar niet. De reden is (kennelijk) dat het bewerken en mooi maken veel tijd kost of moeilijk is. Maar dat houdt redelijkerwijs een keer op: zó lang mensen laten wachten op zulke belangrijke foto’s is niet wat een professioneel fotograaf doet.
Dat betekent: een ander moet het werk nu gaan afmaken. De fotograaf wil de bronbestanden niet afgeven, want dat is niet de gewoonte. Prima, maar dat betekent alleen dat je een andere fotograaf moet zoeken die met stevige afspraken het werk afmaakt en de foto’s aan de klant levert zoals oorspronkelijk de bedoeling was.
Uiteraard vergt dit een stevige brief van een advocaat of rechtsbijstandsverzekering, want als die fotograaf alle berichten blijft negeren en niets levert dan kom je niet verder anders. De route van dreigen met de lokale pers “fotograaf verpest bruiloft” is niet juridisch maar kan effectief zijn.
Mogelijk denken mensen nog aan de AVG; portretfoto’s zijn immers persoonsgegevens en met het recht op inzage kun je daar een kopie van opeisen (art. 15 lid 3 AVG). Maar omdat het hier gaat om kunst, kun je je als betrokkene niet beroepen op dat recht (art. 43 lid 1 Uitvoeringswet AVG).
Arnoud
De route via de pers of juridische stappen is een gevaarlijke, want de fotograaf heeft veel macht: die kan immers als die boosmgemaakt wordt de bronbestanden “kwijt raken” en afhankelijk van wat de overeenkomst staat leidt dit mogelijk hoogstens een schadevergoeding ter hoogte van de prijs van de opdracht (veelvoorkomende algemene voorwaarde). gezien het grote afbreukrisico voor de bruid en bruidegom denk ik dat ik zelf toch eerder op zoek zou gaan naar bv een vorm van mediation.
Eens. Die beperking in de AV is wettelijk niet toegestaan wanneer de fotograaf met opzet de schade berokkent, maar bewijzen is lastig en hoe dan ook zijn de foto’s dan weg. Het zou wel een héle negatieve stap zijn en de daarop volgende reputatieschade (er zit al een journalist op, immers) kan ‘m zijn bedrijf kosten.
Als ik het artikel lees krijg ik een beetje het gevoel dat die fotograaf de bestanden al is kwijtgeraakt en dat niet durft toe te geven.
2 maanden kan nog een “overwerkte” fotograaf zijn, een gesprek lijkt mij een eerste nuttige stap. Vijf maanden begint wel redelijk veel te zijn.
(“Overwerkte” kan perfect een externe of ongewilde oorzaak hebben.)
Mmm een professionele fotograaf die alle bestanden kwijt is? Misschien enkele of beelden met een “lagere” kwaliteit (verkeerde instellingen), maar voor een huwelijk verwacht ik het gebruik van 2 camera’s en meerdere kaartjes per camera. Dat enkele “belangrijke” beelden ontbreken, zou wel kunnen.
Het klinkt erg stom, maar die lagere resolutie is mij inderdaad ook een keer overkomen (de laagste, per ongeluk ingesteld door aan het wieltje te draaien, terwijl die instelling in beeld stond 🙁 ), zeer frustrerend, maar gelukkig werkte ik inderdaad met twee camera’s (en dan ben ik niet eens een professional), en was dus niet alles verloren.
Mensen maken soms ook gewoon domme fouten.
Stel ergens in je workflow heb je de stappen “foto’s uploaden naar NAS” en “SD kaartjes formatteren”. Als je -om wat voor reden dan ook- het uploaden vergeet maar wel de kaartjes formatteert dan ben je alle foto’s kwijt. Of de fotograaf volgt wel netjes de juiste workflow maar heeft verzuimd een goede backup in te stellen. (of deze te testen) Het NAS valt uit en alles is weg.
De logische stap is dan om de klant te bellen om het slechte nieuws te brengen maar dat moet je ook maar durven.
Ik ben als amateur fotograaf 1 keer al mijn foto’s kwijt geraakt. En dat was helaas van een huwelijk. Gelukkig was dit na selectie, bewerking en afdrukken van de geselecteerde foto’s. Ik heb toen alle afdrukken ingescanned om toch weer digitale exempleren te hebben, maar de kwaliteit gaat dan toch achteruit.
Voor degene die niet de harde les die ik leerde wil meemaken:
Ik had de compact flash kaarten op mijn archiefschijf gezet en op mijn werkschijf. De archiefschijf werd automatisch naar mijn NAS gebackuped. Ik ben op de werkschijf aan de slag gegaan. Heb daar de selectie gedaan en alle bewerkingen. Nadat ik de opdracht aan het photolab had gestuurd heb ik alle eindresultaten naar de archiefschijf gekopieerd, welke automatisch een backup maakte. En vervolgens de werkschijf leeg gemaakt.
Een paar weken later crashte de archiefschijf en deed helemaal niets meer. Ik heb deze vervangen en de backup teruggezet. Dat ging helemaal goed. Maar toen ik voor een check op de restore foto’s wilde openen waren deze onleesbaar. De archief schijf was al een tijdje corrupt, maar dat was door het OS niet ontdekt. Bij het kopieren naar de schijf in de allereerste stap zijn de foto’s al niet goed op die schijf gekomen. De backup was dus ook waardeloos.
Inmiddels was ik ook alweer op pad geweest en waren de CF kaartjes dus ook gewist.
Mijn fout? Ik heb nooit gechecked of de kopie naar de archief schijf gelukt was en heb blind vertrouwd op het uitblijven de kopieer dialoog.
Die fout heb ik nooit meer gemaakt, wat ik sinds dien doe: 1. De archief schijf is nu ook een NAS met redundantie. 2. Als ik iets heb gekopieerd voor archiveren doe ik een filecompare. 3. Als ik een belangrijke rapportage maak, koop ik goede SD kaarten speciaal voor de rapportage en die worden ook fysiek gearchiveerd. 4. Naast de backup naar een tweede NAS is er ook een backup online (voor als mn huis afbrand of er wordt ingebroken) en een backup offline op archival DVD (met parity files op de DVD) (tegen ransomware)
Tegenwoordig zijn SD kaarten zo goedkoop dat ik ze, eenmaal volgeschoten, archiveer en gewoon een nieuwe koop.
Ik kan me de tijd nog herinneren dat je 80 euro voor een CF kaartje van 256MB betaalde, en dan liet je dat wel uit je hoofd. Met de huidige prijzen van 7 cent per GB doet dat een stuk minder pijn.