Een lezer vroeg me:
Afgelopen weekend ben ik er achter gekomen dat mijn man een affaire had, doordat ik foto’s op zijn laptop ben tegengekomen (we kennen elkaars wachtwoorden sinds dag 1) van hem en een andere vrouw tijdens de daad. Mijn man heeft een en ander erkend. Nu overweeg ik de echtgenoot van deze vrouw op de hoogte stellen en hem de foto’s te geven als bewijs. Ben ik dan strafbaar omdat het privéfoto’s zijn?Het aan anderen geven van naaktfoto’s doet al snel denken aan de term ‘wraakporno’. Dit is een misdrijf, strafbaar in artikel 254ba Wetboek van Strafrecht. Er zijn twee varianten. In de ‘gewone’ variant maak je stiekem “een visuele weergave van seksuele aard” van iemand, of maak je zo’n stiekeme afbeelding openbaar terwijl je weet dat dat wel eens “nadelig” voor die persoon kan zijn.
Er is nog een andere variant, namelijk dat je “van een persoon een visuele weergave van seksuele aard openbaar maakt, terwijl diegene weet dat die openbaarmaking nadelig voor die persoon kan zijn”. Hierbij maakt het dus niet uit of de foto stiekem gemaakt is, maar gaat het erom dat je iemand nadeel bezorgt door het publiceren.
Voor “openbaar maken” is meer nodig dan het aan één persoon laten zien. Grofweg is de eis dat je het deelt met een groep zonder hard deelnamecriterium. Een Reddit-groep met toevallig één deelnemer is dus “openbaar”, een WhatsAppgroep bedoeld voor je directe familieleden is dat niet.
Het delen met enkel de bedrogen echtgenoot is dus geen “openbaar maken”. Ik twijfel daarbij wat de gevolgen zijn als de echtgenoot overgaat tot publicatie, dus wraakporno pleegt. Ben jij dan mede schuldig aan het delict, bijvoorbeeld door het leveren van de middelen? Ik denk alleen als je dit had moeten weten bij het geven daarvan.
Zuiver theoretisch is het inbreuk op het auteursrecht omdat de foto niet door jou gemaakt is. Maar de schade is op nul te stellen want de fotograaf loopt hiermee geen inkomsten mis.
Wederom theoretisch is het een AVG-schending want die foto is een persoonsgegeven en je hebt geen toestemming, en jouw belang bij delen weegt zeer discutabel op tegen het privacybelang van de betrokkenen. Maar ook hier weer geldt: de schade is nul.
Arnoud
Het zou ondertussen voldoende bekend moeten zijn dat als je een foto met 1 persoon deelt, er een reëel risico is op verdere verspreiding. Er zijn immers zat minderjarigen die een pikante foto van zichzelf met hun toenmalige vriendje / vriendinnetje deelden, om daarna te merken dat ook andere klasgenoten de foto hadden gekregen en/of dat de foto op porno sites was geplaatst. Je kunt dus niet van tevoren zeggen dat de schade door schending van de AVG nihil is door een foto met 1 persoon te delen. Je loopt overigens niet alleen het risico op wraakporno: er is ook een reëel risico dat de bedrogen echtgenoot na ontvangst van de foto zijn overspelige vrouw mishandelt of vermoordt.
De enige die schuldig is aan mishandeling of moord is de mishandelaar of moordenaar. Dat kun je echt niet aanrekenen aan degene die informatie over overspel verstrekt.
Dat risico is er ook al als je alleen melding maakt van het overspel, zonder foto.
En dan nog…een dergelijke reactie van die echtgenoot is irrationeel en strafbaar. Moet je, in wat je doet, er rekening mee houden dat een andere partij wel eens irrationeel zou kunnen handelen EN dan ook nog eens een misdaad zou kunnen plegen? Wat mij betreft: Nee, zover gaat jouw morele en juridische verantwoordelijkheid niet.
Waarom geldt alleen jouw (persoonlijk) belang bij het delen, en niet het belang van de ontvangende partij?
Daar heb je gelijk in, ook diens informatierechtelijk belang weegt mee. “Dit moet de partner weten” versus “maar dat zal haar man niet leuk vinden”, zeg maar.
Is een emotionele reactie na een impactvolle gebeurtenis zoals deze irrationeel? Een emotionele reactie ligt juist in de rede en is daarmee rationeel te verwachten van een bedrogen echtgenoot?
Wat betreft de vermeende AVG-schending: valt dat niet onder de huishoudelijke exceptie?
Twijfel ik over, omdat je de persoonsgegevens buiten je eigen privésfeer brengt. Je partner confronteren met die foto’s valt er wel in, maar de partner van diens scharrel is echt geen deel van jouw cirkel meer.
Ik had het me zo voorgesteld dat de vraagsteller de scharrel en diens partner kent, en dat die daarom wel deel van de cirkel uitmaken.
Waarom had ik me dat zo voorgesteld? Ik weet het, het is geen keihard bewijs, maar het feit dat de vraagsteller genoeg info heeft om te weten wie de scharrel is en wie diens partner is en dan ook nog de contactgegevens van die partner heeft, wijst daar wel op.
Terecht punt. Ik veronderstelde dat je na de bekentenis de naam van de scharrel hebt, en dan even snel googelt/facebookt om die en diens relatiepartner te vinden. Maar goed, stel het zijn de buren of ouders van school. Dan nog valt het denk ik buiten de uitzondering, want (Rynes-arrest) daarvoor is vereist dat “deze wordt verricht voor uitsluitend de persoonlijke of huishoudelijke doeleinden van degene die de gegevens verwerkt.” Wat is jouw persoonlijke doeleinde bij het delen met de scharrelpartner?
Stel inderdaad het zijn ouders die je kent van school. Dan heeft de vraagsteller een voorafgaande, eigen, onafhankelijke, persoonlijke sociale relatie met de bedrogen echtgenoot, en ik zou zeggen dat dat voldoende is om latere sociale interacties ook als persoonlijk te beschouwen.
Het persoonlijke doeleinde is om de sociale relatie met de andere persoon te behouden/versterken. Dat die persoon een bedrogen echtgenoot is, is gewoon toeval, er zijn zoveel mensen, misschien wel de meerderheid, die ooit bedrogen liefdespartner zijn geweest.
Dat jouw eigen partner (inmiddels ex?) daar een rol in heeft gespeeld, tja, is dat een reden om de legitieme wens voor het behouden/versterken van de betreffende sociale relatie te herkwalificeren als niet-persoonlijk?
“Het delen met enkel de bedrogen echtgenoot is dus geen “openbaar maken”.” Goed, misschien niet openbaar maken. Maar is het delen met een derde (al is het er maar een) wel ‘ruchtbaarheid’ geven? Zo ja, dan lijkt me dit strafbaar onder smaad. Tenzij hard te maken is dat het doorsturen bedoeld is als waarschuwing, in plaats van wraak. Maar is een foto dan ook echt nodig?
Terecht punt, maar kun je niet zeggen dat de dader “te goeder trouw kon aannemen dat de beschuldiging waar was en het algemeen belang de tenlastelegging eiste.” Die reden zal natuurlijk een lastige zijn: wilde je echt niet diegene beschadigen?
De noodzaak volgt uit de te verwachten “ik geloof je niet, mijn partner zou dat nooit doen” reactie. Ik weet niet of je daar op moet wachten alvorens de foto te laten zien.
Ik denk dat je daar wél op moet wachten, want het is geen gegeven dat die reactie volgt, en bij een andere reactie is er waarschijnlijk geen noodzaak tot het sturen van een foto.
Als het puur gaat om het ‘bewijs’ naar een andere partij die intiem bekend is met de persoon in kwestie, is het dan niet voldoende om het daadwerkelijke naakt en/of publiek herkenbare delen weg te lakken, maar de sfeer intact te laten? Je hebt dan je best gedaan om de bruikbaarheid als wraakporno te minimaliseren lijkt me?
Geen AVG: Huishoudelijke exceptie!
Even een observatie: Ze zijn getrouwd, dus ieder bezit de helft van hun gezamelijke eigendommen. Zij zou dus, volgens mij, ook de helft van de auteursrechten van die foto bezitten.
Verder gaat het erom of de foto heimelijk is gemaakt maar die man heeft deze zelf genomen, dus is dat onwaarschijnlijk. Maar zijn minnaar staat er dus ook op en heeft zij toestemming gegeven? Zoniet, dan is de man schuldig aan heimelijk fotograferen en de vrouw levert dus bewijs hiervan aan die minnaar en haar man. Die minnares kan dan aangifte doen tegen de man.
Het helpt niet dat de man het ‘een en ander’ heeft erkend zonder dat wij weten wat dit precies dat betekent. Maar al zou hij alles hebben toegegeven dan nog is het delen van de foto’s niet noodzakelijk voor het informeren van de partner van de wederpartij over de bewuste affaire. Want de partner kan na het horen van deze informatie er eerst kiezen voor de optie om zelf bewijs te verzamelen bij zijn vrouw of indien gewenst bij de man (resp. haar affaire- partner). Maar aangeven dat er beeldmateriaal is vastgelegd hiervan aan alle betrokkenen lijkt mij wel weer relevant. (Daarmee deel/ verspreid je de foto’s niet) Nog los van het feit dat deze info misschien helpt om de dame ook te laten bekennen, het is niet ondenkbaar dat de affaire-dame helemaal niets af weet van het bestaan die foto’s. Kortweg het Lijkt mij dat daarom deze afbeelding niet op voorhand gedeeld hoeven worden met haar partner, maar het melden van de affaire en het bestaan van foto-bewijs lijkt mij initieel meer dan voldoende. Ze kan ze zelfs aanbieden om beide personen zelf naar de beelden op de pc van haar man te laten kijken – zelfs dan worden de beelden niet fysiek gedeeld/verspreid. Transparantie, Proportionaliteit en subsidiariteit zijn het waard om trouw aan te blijven 😉