Een lezer vroeg me:
Ik upload van alles op Facebook en incidenteel ook wel eens een foto die ik bijvoorbeeld op een krantensite heb gevonden. De groep mensen die die foto ziet is beperkt en mijn Facebook is vrij strak afgeschermd. Kan ik er dan alsnog mee in de problemen komen?
De problemen waar je tegenaan kunt lopen, liggen met name bij het auteursrecht. Het uploaden en publiceren van andermans foto’s zonder toestemming is meestal namelijk inbreuk op het auteursrecht. (Soms kan het een geldig citaat zijn, maar reken er niet op.) Het maakt daarbij niet uit of je op een persoonlijke Facebookpagina publiceert of op een commerciële website.
Wél kan uitmaken of de foto publiek toegankelijk is of juist afgeschermd voor iedereen behalve een selecte groep mensen. De Auteurswet kent namelijk een uitzondering voor publicaties in beperkte kring, namelijk een kring die
zich beperkt tot de familie-, vrienden- of daaraan gelijk te stellen kring, en voor de toegang tot de voordracht, op- of uitvoering of voorstelling geen betaling, in welke vorm ook, geschiedt. Hetzelfde geldt voor een tentoonstelling.
Nu zit Facebook vol met vrienden, maar die interpretatie zou het wel érg makkelijk gaan. De wetgever bedoelt hier de ouderwetse betekenis van vriend, namelijk iemand met wie je een persoonlijke band hebt. Min of meer willekeurige kennissen vallen er niet onder. Ik denk dus dat alleen mensen met een zeer selectief Facebooktoelatingsbeleid van deze clausule kunnen profiteren. Als de clausule überhaupt al geldt voor Facebookuploads – er staat “voordracht, op- of uitvoering of voorstelling” en dat is geen terminologie die je normaal gebruikt bij foto’s.
Daar komt nog bij dat je bij zo’n upload een kopie moet maken, en het maken van een kopie is -los van publicatie- iets waar je toestemming voor nodig hebt van de auteursrechthebbende. Er is een uitzondering voor kopiëren voor eigen gebruik, maar die geldt niet als je de foto deelt met anderen. Je kunt je dus zelfs afvragen of je niet bij het uploaden al auteursrechtelijk de fout in gaat.
Alles bij elkaar vrees ik dat je niet sterk staat als een fotograaf erachter komt dat je zijn foto in je Facebookalbum hebt opgeslagen en dat anderen (familie, vrienden of wie dan ook) deze kunnen zien. De vraag is natuurlijk wel of hij er achter komt, maar je neemt natuurlijk wel een risico als je het daar van laat afhangen.
Arnoud