Het Openbaar Ministerie gaat vanaf maandag camera’s inzetten om telefoongebruik achter het stuur te beboeten, las ik Bij Tweakers. Deze camera’s fotograferen alle bestuurders, en detecteren wanneer iemand vermoedelijk zijn telefoon vast heeft. In dat geval gaat de foto naar het CJIB, die dan een mens de beoordeling laat doen en een boete laat volgen als het werkelijk een telefoon is (in plaats van een plak ontbijtkoek). De proef uit 2019 is kennelijk een succes gebleken.
De wet (artikel 61a RVV) verbiedt het vasthouden van apparaten geschikt voor mobiele communicatie of informatieverwerking, kort gezegd mobieltjes vasthouden. Dit omdat afleiding een groot risico is voor de verkeersveiligheid, en dat risico zich meer voordoet bij telefoons in de hand dan bij handsfree gebruik of het aanraken van ingebouwde touchscreens. Toezicht op dit verbod is natuurlijk lastig, een agent moet het maar net zien.
Uit onderzoek “kwam naar voren dat er slimme camera’s zijn, die goed in staat zijn appende en bellende bestuurders te detecteren”, aldus het OM. Het gaat natuurlijk om machine learning, zeg maar neem tienduizend foto’s met label “wel telefoon” en tienduizend met label “zonder telefoon” en de computer kan dan op nieuwe foto’s berekenen welk label het beste past. Dit noemt men ‘algoritmen’, overigens.
Natuurlijk mag een algoritme niet mensen beboeten. Vandaar dat de software ingezet wordt als een voorselectie: foto’s waarvan de computer zegt “met telefoon” worden naar een menselijke opsporingsambtenaar gestuurd, die dan zelf de beoordeling doet. Als die positief is, dan wordt er een boete opgelegd.
Mag dat? Ja, omdat er dus een mens tussenzit die inhoudelijk kijkt. Zodra die mens het als een formaliteit gaat beschouwen, dan wordt dat anders. We hadden in 2014 het voorbeeld van agent 404040, die automatisch boetes uitschreef voor onverzekerd autorijden. Dat mocht daar, hoewel agent 404040 als mens niet bestond, omdat er elders een mens in het proces zat namelijk waar men bezwaar maakte. Maar ik denk dat dat anno 2020 niet meer kan gezien het verbod onder de AVG.
Arnoud