OM gaat met camera’s handhaven op telefoongebruik achter het stuur

Het Openbaar Ministerie gaat vanaf maandag camera’s inzetten om telefoongebruik achter het stuur te beboeten, las ik Bij Tweakers. Deze camera’s fotograferen alle bestuurders, en detecteren wanneer iemand vermoedelijk zijn telefoon vast heeft. In dat geval gaat de foto naar het CJIB, die dan een mens de beoordeling laat doen en een boete laat volgen als het werkelijk een telefoon is (in plaats van een plak ontbijtkoek). De proef uit 2019 is kennelijk een succes gebleken.

De wet (artikel 61a RVV) verbiedt het vasthouden van apparaten geschikt voor mobiele communicatie of informatieverwerking, kort gezegd mobieltjes vasthouden. Dit omdat afleiding een groot risico is voor de verkeersveiligheid, en dat risico zich meer voordoet bij telefoons in de hand dan bij handsfree gebruik of het aanraken van ingebouwde touchscreens. Toezicht op dit verbod is natuurlijk lastig, een agent moet het maar net zien.

Uit onderzoek “kwam naar voren dat er slimme camera’s zijn, die goed in staat zijn appende en bellende bestuurders te detecteren”, aldus het OM. Het gaat natuurlijk om machine learning, zeg maar neem tienduizend foto’s met label “wel telefoon” en tienduizend met label “zonder telefoon” en de computer kan dan op nieuwe foto’s berekenen welk label het beste past. Dit noemt men ‘algoritmen’, overigens.

Natuurlijk mag een algoritme niet mensen beboeten. Vandaar dat de software ingezet wordt als een voorselectie: foto’s waarvan de computer zegt “met telefoon” worden naar een menselijke opsporingsambtenaar gestuurd, die dan zelf de beoordeling doet. Als die positief is, dan wordt er een boete opgelegd.

Mag dat? Ja, omdat er dus een mens tussenzit die inhoudelijk kijkt. Zodra die mens het als een formaliteit gaat beschouwen, dan wordt dat anders. We hadden in 2014 het voorbeeld van agent 404040, die automatisch boetes uitschreef voor onverzekerd autorijden. Dat mocht daar, hoewel agent 404040 als mens niet bestond, omdat er elders een mens in het proces zat namelijk waar men bezwaar maakte. Maar ik denk dat dat anno 2020 niet meer kan gezien het verbod onder de AVG.

Arnoud

 

Mag een AI-politiecamera je beboeten voor een plak roggebrood in de hand bij het rijden?

Een lezer vroeg me:

Onlangs werd bekend dat de politie ‘slimme camera’s’ gaat inzetten tegen automobilisten die met hun smartphone in de hand aan het appen of bellen zijn. Maar hoe kunnen ze met zo’n camera zien of ik een telefoon vasthoud of bijvoorbeeld een navigatie-unit of zelfs een plak roggebrood? Die is ook zwart en rechthoekig.

Dit nieuwe systeem van de politie maakt gebruik van zogeheten “kunstmatige intelligentie” oftewel machine learning, waarmee foto’s worden geclassificeerd als “telefoon in de hand” versus “geen telefoon in de hand”. Zulke systemen zijn technisch relatief simpel; ze vereisen vooral een hele berg gelabelde foto’s van beide categorieën, zodat de herkenning van een nieuwe foto zo goed mogelijk is.

Het zou inderdaad niet werken als de camera ten onrechte van een foto concludeert dat deze “telefoon in de hand” betreft en dan het kenteken doorstuurt naar het boetesysteem. Daarom is een extra slag ingebouwd: als het camerasysteem een telefoon in de hand ziet, gaat de foto naar een menselijke agent. Deze doet dan de ‘echte’ beoordeling, en pas als zhij ervan overtuigd is dat de bestuurder op de foto reed en een mobiel elektronisch apparaat vasthield, volgt de automatische boeteprocedure.

In dit systeem is de camera dus eigenlijk niet meer dan een voorselectie. Daar zie ik weinig mis mee. Agenten kunnen niet iedere auto in kijken, en juist computers zijn goed in routinematig veel situaties verwerken en potentieel gekke dingen daarin signaleren. Ik heb dit liever dan een agent met verrekijker die de gehele dag op telefoons zit te letten.

Hoe goed het systeem is in het herkennen van roggebrood of ontbijtkoek weet ik niet. Maar het zou prima zijn als het systeem navigatie-units aanmerkt als “telefoon in de hand”, want ook het vasthouden van zo’n unit (of van een tablet, mediaspeler, laptop en ga zo maar door) valt onder het verbod.

Arnoud