De implicaties van het Gaspedaal-arrest voor metazoekmachines

Een bekende zoeksite voor potentiële autokopers, Gaspedaal.nl, maakt inbreuk op de database van concurrent Autotrack.nl, zo las ik in de Volkskrant. De rechterlijke uitspraak kan verregaande gevolgen hebben voor de uitgevers van auto- maar bijvoorbeeld ook vacaturesites, die leven van het verzamelen van gegevens uit de databanken van andere sites, roept de krant vervolgens. Met als gevolg dat mijn inbox vol zat met vragen van metazoekmachines: moeten we nu stoppen?

Autozoekersite Gaspedaal sluisde zoekopdrachten die mensen op hun site doen, door naar de zoekmachine van AutoTrack en herformatteerde de resultaten zodat het lijkt of je op Gaspedaal zoekt. AutoTrack meende dat zij een databankrecht had en dat Gaspedaal dit schond op deze manier. Na een voor Gaspedaal negatief vonnis ging men in hoger beroep, waarop het Gerechtshof haar juridische hulplijn inzette en het Hof van Justitie om antwoord op prejudiciële vragen omtrent het databankenrecht bij realtime metazoekmachines vroeg. En dat antwoord kwam in december vorig jaar.

Het arrest volgt de uitspraak van het Hof van Justitie op de voet. Onder het databankenrecht mag je andermans databank niet hergebruiken. En er is onder meer sprake van ‘hergebruiken’ als je, zoals Gaspedaal doet:

  • “in wezen dezelfde functionaliteiten” biedt als je bronnen,
  • je realtime data opvraagt bij diezelfde bronnen,
  • de resultaten ontdubbelt en
  • de bevindingen vervolgens in een eigen layout presenteert.

Het is dus niet -zoals de Volkskrant nogal alarmistisch roept- een algeheel verbod op metazoekmachines. Deze vier punten tesamen waren de juridische overtreding, dus wie op deze punten anders werkt, is niet automatisch ook in overtreding.

Belangrijkste lijkt me dat je een eigen dienst levert, dus niet slechts het doorzoeken van andermans databank. Ga je realtime opvragen, dan kom je in de gevarenzone. En ga je daarna de resultaten ombouwen tot ‘eigen’ resultaten (ontdubbelen en eigen layout) dan heb je een serieus probleem.

Dat realtime een probleem is, verbaast me een beetje. Ik zie weinig verschil tussen realtime en eens per dag. Misschien omdat het een hogere belasting neerlegt bij de server van de database-eigenaar? Google moet met eigen servers haar webindex doorzoekbaar maken, Gaspedaal kon het doorzoeken lekker bij AutoTrack laten liggen.

Voor mij is het ombouwen belangrijker. Daarmee presenteer je jezelf niet duidelijk als een metazoekmachine, maar kan de indruk ontstaan dat jij in feite de databank zelf beheert. Een soort van aanhaken bij andermans databank-investering dus. En dat is uiteindelijk waar het databankenrecht over gaat.

En dat ontdubbelen hoort daarbij, daarmee stap je weg van je positie als neutrale indexator en overzichtsmaker. Als Google duplicaten van webpublicaties bij elkaar zou gaan vegen, zou dit dus ook problematisch voor ze worden.

Wie weet er voorbeelden die voldoen aan deze vier criteria? Google valt af, want doet niets realtime en heeft hele andere functionaliteiten dan haar bronnen.

Arnoud