Een Belgische man dreigt een schadevergoeding van meer dan 60.000 euro opgelegd te krijgen omdat hij films, software en muziek had gedownload van de site belgium-scene.be, las ik bij Tweakers. Hij had Disneyfilms gedownload voor zijn dochters, maar werd door de Belgische Brein (BAF) aangeschreven voor € 37.714 nadat men dankzij een schikking met de sitebeheerders de downloaders had weten op te sporen. En nu we in Nederland een downloadverbod hebben, roept dat de vraag op: kan dat bij ons ook?
Het is natuurlijk ‘maar’ een eis, wat het vonnis gaat zijn moeten we maar afwachten. Maar in principe werkt het in België net als bij ons: je mag geen kopie maken van een werk zonder toestemming, en doe je dat toch dan schend je het auteursrecht. Dat is formeel een onrechtmatige daad, net als iemands auto bekrassen. En wie dat doet, moet de schade vergoeden. Ook als je het per ongeluk deed, ook als je niet wist dat het niet mocht en ook als je geen commerciële bedoelingen had.
De vraag is dus: wat is de schade? Bij een auto bekrassen is dat nog wel te bepalen. Vraag een paar offertes op van autospuiterijen, neem het gemiddelde en klaar ben je. Maar bij auteursrechtinbreuk heel wat lastiger – zie de discussie over schade bij foto-inbreuk. Waar vraag je offertes op van auteursrechtinbreukherstel?
De BAF rekent voor het gemak de verkoopprijs van de DVD als schade. Dat voelt wat erg makkelijk, maar er zit een kern van juistheid in. De schade is in beginsel de waarde van de licentie die je zou hebben gekocht in de hypothetische situatie dat je het netjes gevraagd had. In die foto-inbreukzaken wordt de schade dan ook gewoonlijk gesteld op de prijs van de foto (met 25% opslag voor opsporing en aanverwant gedoe). En als dat werkt bij foto’s, waarom dan niet bij films?
Brein heeft bij ons altijd gezegd niet van plan te zijn achter downloaders aan te gaan. Deze zaak laat zien waarom: deze meneer is zielig want onwetend en Disneyfilms dus kleine huilende dochters in roze tutu’s op televisie, dat kost je je reputatie als eerzaam handhaver van auteursrechten. Dan liever zelfverklaarde piraten aanpakken onder geroep over winst die ze maken, btw die ze dan niet afdragen en wellicht connecties naar georganiseerde misdaad of terrorisme.
Daar komt bij dat Brein als belangenorganisatie geen schadevergoeding mag eisen namens hun achterban (art. 3:305a lid 3 BW) dus het houdt snel op, mochten ze van gedachten veranderen over tutumeisjes. (Dit is bij de Belgische BAF dus anders, een equivalent van 3:305a BW kennen ze niet.)
Maar dat geldt dan alleen voor een dergelijke organisatie. Een individuele rechthebbende mag wél schadevergoeding eisen van een downloader, mits hij deze kan vinden natuurlijk. Dat zal nog niet meevallen bij filesharing, hoewel je natuurlijk altijd een honeypot kunt opzetten en IP-adressen gaan loggen. En dan via de provider deze geïdentificeerd krijgen, wat in principe zou kunnen via het Lycos/Pessers arrest.
Veel zul je er niet aan overhouden. Goed, je krijgt de verkoopprijs van de DVD als schade, en de dader moet de volledige rekening van je advocaat vergoeden. Maar zelfs voor auteursrechthebbenden lijkt het me wat harteloos om voor €17,99 iemand €8000 aan proceskosten aan te doen.
Arnoud