Hoe moet je omgaan met bronvermeldingen versus de AVG?

Interessante discussie via Twitter: wanneer moet of mag je nu bronvermeldingen geven met persoonsgegevens daarin, en hoe moet je omgaan met verwijderverzoeken van mensen die zich in de bron herkennen? Dit speelt vaak bij publicaties van genealogische gegevens zoals stambomen. Men wil graag de juiste bron noemen, ook voor andere onderzoekers, maar die bron kan best een persoon zijn of verwijzen naar een persoon. En dan loop je tegen de AVG aan. Wat dan?

Genealogie is een discipline van de geschiedkunde die zich bezighoudt met voorouderonderzoek dan wel de afstamming van de familienaam. Dat betekent vaak spitten in bronnen, en die wil je dan ook graag noemen bij je publicatie van de resultaten. Dat is wetenschappelijk gezien netjes, en het helpt andere onderzoekers om weer verder te komen met hun onderzoek. Maar zoals gezegd kan zo’n bron een persoon zijn: de naam van de persoon die de brondocumenten aanbood bijvoorbeeld, of de auteur van een boek waar je de gegevens in aantrof.

Wie iets overtypt uit een boek (of andere publicatie) zal gelijk denken, daar heb ik vast het citaatrecht voor nodig. En dat eist inderdaad dat je de bron, waaronder de naam van de maker noemt. Echter, dat geldt alleen als je iets overneemt dat anders het auteursrecht zou schenden. Typ je enkel feiten over (zoals een naam en geboortedatum) dan heb je niets met auteursrechten te maken en hoef je dus ook geen bron of maker/auteur te noemen.

Het mág natuurlijk wel, want ik snap goed dat het netjes voelt om een bron te noemen waar je je op baseert. Al is het maar dankbaarheid of een wetenschappelijke ethos. Maar dan kom je weer bij een andere wet terecht, namelijk die vermaledijde AVG die dat dan een verwerking van persoonsgegevens noemt en dan héél streng schijnt te doen over toestemming en recht te worden vergeten. Zit je dan met je ethos.

Gelukkig denk ik dat het specifiek hier wel meevalt. Het noemen van de naam van een bron zie ik als journalistieke verwerking onder de AVG, het is een vorm van feiten en informatie delen met het publiek immers. Daarmee zit je op het eigen belang (artikel 6 lid 1 sub f AVG) waardoor toestemming niet meer aan de orde is.

Natuurlijk moet je dan wel een privacy-afweging maken, maar als het gaat om een naam die de persoon zelf ook al publiek maakte bij een gelijksoortige publicatie dan heb ik héle grote moeite een te respecteren privacybelang te bedenken. Als er bijzondere redenen zijn, dan is dat wel iets om rekening mee te houden (artikel 21 AVG) maar dat is meer dan “ik vind het niet prettig”. En de persoon in kwestie moet zich dan eerst melden met die onderbouwde persoonlijke redenen.

Het verwijderrrecht geldt niet bij journalistieke verwerkingen (artikel 17 lid 3 AVG) en meer algemeen niet als jij gewoon een belang hebt bij publicatie. Wissen van gegevens moet pas als je ze eigenlijk toch al weg had moeten gooien.

Arnoud