Vanaf vandaag mag je geen telefoon meer vasthouden op de fiets

De Nederlandse overheid waarschuwt dat het vanaf maandag 1 juli verboden is om tijdens het fietsen een smartphone, tablet, muziekspeler of camera vast te houden. Dat meldde Tweakers vrijdag. Wie dat toch doet riskeert een boete van 95 euro. Vanaf vandaag mogen ‘bestuurders van een voertuig tijdens het rijden’ niet langer een ‘mobiel elektronisch apparaat dat gebruikt kan worden voor communicatie of informatieverwerking’ in de hand houden. Stilstaan en appen of anderszins vasthouden mag nog wel, en de knopjes op je je Bluetooth-oortje mag je ook nog bedienen tijdens het fietsen. Het geldt ook voor paardrijders, maar ik weet niet zeker over steppende appers onder het verbod vallen.

Driekwart van de Nederlanders is voorstander van een verbod op het gebruik van smartphones op de fiets, bleek in 2017 uit onderzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Niet heel raar: het is een zeer ergerlijke praktijk, en het leidt ontzettend af van het deelnemen aan het verkeer. Omdat het onschuldiger voelt, en er geen boete op staat, doen meer fietsers het dan automobilisten.

Maar er komen ongelukken van, en dan wreekt zich dat fietsers desondanks niet aansprakelijk voor de schade uit het ongeval zijn. Fietsers zijn zwakke verkeersdeelnemers, en daarom is in de Wegenverkeerswet (art. 185) opgenomen dat de eigenaar (of bestuurder) van een motorvoertuig in principe altijd aansprakelijk is voor schade aan de fiets of fietser. De uitzondering is bij overmacht, oftewel wanneer de bestuurder helemaal niets kon doen om het ongeluk te vermijden. Deze uitzondering is zéér beperkt: je kunt immers altijd remmen en je kunt altijd alle plotselinge bewegingen anticiperen, is de lijn in de rechtspraak. Er moet jou geen enkel verwijt te maken zijn.

Vandaar dus deze wetgeving. De tekst is breed opgesteld, dus het gaat niet alleen om appen op de smartphone maar ook om zeg schaken op je tablet, zelfs als die laatste niet aan internet verbonden is. Het apparaat verwerkt dan informatie, het doel waarvoor een tablet is gemaakt. De wet voegt aan de tekst nog toe:

Onder een mobiel elektronisch apparaat wordt in elk geval verstaan een mobiele telefoon, een tabletcomputer of een mediaspeler.

Daarmee kan er dus geen discussie meer ontstaan of bijvoorbeeld een MP3-speler onder het verbod valt.

Als je de telefoon vastmaakt in een houder (bestaan die eigenlijk, fietstelefoonhouders?) dan wordt het een ander verhaal. Het verhaal van onveiligheid op de fiets wordt een stuk zwakker met apparaten die vast aan je fiets zitten. Of aan je lijf, want een smartwatch heb je ook niet in de hand. Die mag je dus blijven bedienen tijdens het fietsen.

Arnoud

‘Driekwart Nederlanders voor verbod smartphonegebruik op fiets’

Driekwart van de Nederlanders is voorstander van een verbod op het gebruik van smartphones op de fiets, meldde Nu.nl onlangs. Dit bleek uit onderzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, in de opmaat naar een wettelijk verbod op smartphonegebruik dan wel -vasthouden voor fietsers. De discussie gaat namelijk over dat laatste punt: moeten we het gebruik verbieden, of sowieso het vásthouden?

Op dit moment is het niet expliciet verboden om op de fiets een smartphone vast te houden of te bedienen. Er is natuurlijk de algemene regel (Koos z’n kapstok) dat je het verkeer niet in gevaar mag brengen (of potentieel in gevaar, staat er dan, wat volgens mij een pleonasme is). Maar tot dusverre heeft er nog geen rechter bevestigd dat smartphonen op de fiets daar onder valt.

Ditzelfde probleem hadden we destijds met telefoneren in de auto, en daar is dus een expliciet verbod tegen opgenomen. Gekozen is toen voor het verbieden van het vasthouden van de telefoon, ongeacht wat je ermee doet. Dit vanwege de bewijsproblematiek voor de politie, het is vrijwel onmogelijk om van buitenaf te zien of iemand specifiek zit te bellen, appen of wat dan ook. Maar vásthouden kun je wel zien.

Bij fietsers is misschien wél praktischer om te zien of iemand zit te appen of alleen maar de telefoon in zijn hand houdt (bijvoorbeeld omdat hij belt met een oortje in, of omdat hij superirritante muziek afspeelt). En om nou alle fietsers te verplichten een handsfreekit op het stuur te monteren is ook zo wat.

Een boete op telefoons vasthouden kan er dus zomaar komen. Maar of dat veel gaat opleveren, betwijfel ik. Natuurlijk zullen sommige fietsers dan minder (of niet meer) gaan appen en doen, maar een boete is onvoldoende prikkel daarvoor.

Het veel lastiger punt is dat fietsers zwakke verkeersdeelnemers zijn, en dat daarom in de Wegenverkeerswet (art. 185) is opgenomen dat de bestuurder van een motorvoertuig in principe altijd aansprakelijk is voor schade aan de fiets of fietser. De uitzondering is bij overmacht, oftewel wanneer de bestuurder helemaal niets kon doen om het ongeluk te vermijden. Deze uitzondering is zéér beperkt: je kunt immers altijd remmen en je kunt altijd alle plotselinge bewegingen anticiperen, is de lijn in de rechtspraak. Er moet jou geen enkel verwijt te maken zijn.

Je kunt dit alleen oplossen door de wet aan te passen: “in geval van overmacht of in geval de fietser door gebruik van “een apparaat dat bestemd is voor het gebruik van mobiele openbare telecommunicatiediensten” afgeleid was” of zoiets erin zetten. Maar daar zag de minister in 2015 nog geen heil in:

Smartphonegebruik, zowel bij automobilist als fietser, kan bijdragen aan ongeval. Dit geldt echter evenzeer voor rood licht negatie, zonder verlichting fietsen en snelheidsovertredingen. De mogelijkheid om schade te verhalen bij fietsers die dit gedrag vertonen is er nu ook al. Ik ben er daarom geen voorstander van om specifieke gedragingen, zoals appen op de fiets, in art. 185 WVW op te nemen.

Ik heb de tekst van het verbod nog niet gezien, maar kan me moeilijk voorstellen dat dit er nu ineens wel in gaat komen.

Arnoud

Appen op de fiets leidt niet tot aansprakelijkheid voor schade aan auto’s

Bellen of appen op de fiets blijft toegestaan, las ik bij RTL. Het ging alleen over net iets anders: minister Schultz heeft in een brief aan de Tweede Kamer gemeld dat ze geen afwijking in de Wegenverkeerswet wil opnemen wanneer een appende fietser schade berokkent aan een auto.

Fietsers zijn zwakke verkeersdeelnemers, en daarom is in de Wegenverkeerswet (art. 185) opgenomen dat de eigenaar (of bestuurder) van een motorvoertuig in principe altijd aansprakelijk is voor schade aan de fiets of fietser. De uitzondering is bij overmacht, oftewel wanneer de bestuurder helemaal niets kon doen om het ongeluk te vermijden. Deze uitzondering is zéér beperkt: je kunt immers altijd remmen en je kunt altijd alle plotselinge bewegingen anticiperen, is de lijn in de rechtspraak. Er moet jou geen enkel verwijt te maken zijn.

Je hebt dus als automobilist weinig kans met het argument “die fietser reed tegen me aan omdat ie zat te appen”, want jij had moeten remmen of ontwijken. Op die lijn inbreken kan dan eigenlijk alleen nog door de wet aan te passen: “in geval van overmacht of in geval de fietser door gebruik van “een apparaat dat bestemd is voor het gebruik van mobiele openbare telecommunicatiediensten” afgeleid was” of zoiets erin zetten. Maar daar ziet de minister geen heil in:

Smartphonegebruik, zowel bij automobilist als fietser, kan bijdragen aan ongeval. Dit geldt echter evenzeer voor rood licht negatie, zonder verlichting fietsen en snelheidsovertredingen. De mogelijkheid om schade te verhalen bij fietsers die dit gedrag vertonen is er nu ook al. Ik ben er daarom geen voorstander van om specifieke gedragingen, zoals appen op de fiets, in art. 185 WVW op te nemen.

Wel zegt de minister toe te kijken hoe in het buitenland wordt omgegaan met een appverbod op de fiets, en of dat wellicht iets is voor Nederland. En oh ja er komt een campagne verantwoord gebruik van de smartphone in het verkeer. Tsja.

Wat vinden jullie? Verbieden en/of geen aansprakelijkheid voor de auto als het ongeluk door de smartphone kwam?

Arnoud