De garantie op een telefoon mag niet vervallen als een gebruiker zijn telefoon root of jailbreakt, zo vatte Tweakers mij samen vorige week. Wettelijke garantie oftewel conformiteit is namelijk geen binair ding dat vervalt zodra je ergens waar dan ook iets geks doet. Het is een wettelijk recht dat je telefoon (of ander apparaat) moet doen wat je ervan mag verwachten. Zolang de jailbreak of andere ongeautoriseerde actie los staat van de oorzaak van het conformiteitsgebrek, is de winkel nog steeds verplicht dat gebrek gratis te herstellen.
Al minstens tien jaar hebben we het systeem van wettelijke garantie: een product moet gewoon doen wat je er (redelijkerwijs) van mag verwachten. Fabrikanten (en winkels) mogen daarnaast aanvullende garanties verlenen als ze daar zin in hebben, maar dat moet bóvenop de wettelijke garantie gebeuren. Rechten inperken is niet toegestaan, en mensen wijsmaken dat ze alleen recht hebben op fabrieksgarantie of dat ze garantie móeten kopen om ergens aanspraak op te maken ook niet. In 2011 werd nog een flinke boete opgelegd voor dergelijke grappen.
Aan aanvullende garanties mogen voorwaarden worden gesteld, en de voorwaarde “deze vervalt volledig als u gaat zitten hobbyen” is bij een aanvullende garantie op zich legaal. Maar die voorwaarde tast niet je wettelijke garantie aan.
Het systeem van wettelijke garantie werkt genuanceerd: bepaal de oorzaak van de fout, en ga dan na of deze oorzaak redelijkerwijs verwacht mocht worden. Daarbij kun je van alles meewegen, zoals de leeftijd van het apparaat, het soort gebruik, het verwachte gebruik, mededelingen bij de verkoop (‘showroommodel’) en ga zo maar door. Een toetsenbord dat na 2 jaar intensief gebruik letteraanduidingen op bepaalde toetsen kwijt is, is niet nonconform, net zoals een batterij die na drie jaar minder capaciteit heeft. Dat is gewoon slijtage. Een toets die na 2 jaar compleet van dat toetsenbord áf valt, lijkt me wel een conformiteitsgebrek – afhankelijk van de te verwachten kwaliteit natuurlijk.
Of je een apparaat zelf hebt aangepast, staat dus in principe los van de vraag of je wettelijke garantie hebt. De vraag is dan eigenlijk of de eigen aanpassing (mede) de oorzaak is van het probleem. Zo niet, dan is de winkel gehouden het probleem te herstellen of je gratis een nieuw apparaat te geven. Dat ik mijn firmware flash, betekent niet dat de batterij straffeloos binnen een uur leeg mag lopen, tenzij mijn nieuwe firmware continu wifi en GPS aan laat staan en héél veel radioverkeer genereert natuurlijk. Garantie is een lokale variabele die per feature op ja/nee/beetje kan staan.
Als de fout los staat van het jailbreaken of aanpassen, dan moet de winkel de telefoon dus herstellen of vervangen. Volgens mij is daarbij een open vraag of ze dan een standaard firmware mogen terugzetten. Je zou zeggen van niet, want de firmware heeft dan immers niets te maken met de fout. Maar het onderzoek naar de fout kan bemoeilijkt worden door die custom firmware, en je zult sowieso moeten beginnen bij de vraag óf de firmware de fout maakt. Stock firmware terugzetten en zien of het probleem dan weg is, is de meest geëigende weg om die vraag te beantwoorden.
De gebruiker is dan wel bepaalde data kwijt, maar dat risico kun je wel bij de gebruiker leggen lijkt me.
Arnoud