Internetrecht door Arnoud Engelfriet

Via Reddit:

[Ik heb online een laptop gekocht.] Ik heb de laptop aangezet, de verplichte installatie doorlopen, hem een tijdje lang de nodige Windows updates laten doen, en heb hem daarna even uitgeprobeerd door Chrome te installeren, wat webpagina’s te openen en Windows verkenner gelijktijdig te openen. [De laptop viel tegen] De volgende werkdag werd ik gebeld door de desbetreffende winkel: “heeft u de laptop aangehad? En de installatie doorlopen? Dan moet u 50 euro betalen omdat wij de laptop moeten resetten.”

Hoofdregel bij een koop op afstand (want dat is het) is dat je het gekochte product mag uitproberen om te zien of deze bevalt. Dat doet je retourrecht (de 14-dagen-retourtermijn zeg maar) niet vervallen. Dus als je een jurk aan wil doen, even een rondje lopen met nieuwe schoenen of de tuinstoelen uitklappen om te zien of ze passen bij de schutting: dat is prima.

Het probleem is natuurlijk dat uitproberen kan leiden tot kleine (of grote) schade. Bij die jurk kan een kaartje er af vallen, die schoenen kunnen nét wat streepjes krijgen onder de zool en de tuinstoelen worden vies van het gras in je tuin, of van je kind dat er net een glas limonade op gooit tijdens het uitproberen van de springkussenfunctie. Ook dat is geen reden tot weigeren van de retour; wel mag de winkel dan soms een redelijke schadevergoeding berekenen voor de waardevermindering van de zaak. De wet (art. 6:230s lid 3 BW) bepaalt:

De consument is slechts aansprakelijk voor de waardevermindering van de zaak als een behandeling van de zaak verder is gegaan dan noodzakelijk om de aard, de kenmerken en de werking daarvan vast te stellen.

Deze regel toepassend op een laptop geeft dus de vraag: is het aanzetten, updaten en even Chrome + spielerei proberen een vorm van “normaal uitproberen” of gaat men dan verder dan noodzakelijk? Ik neig toch naar dat laatste. Installeren van software en rondklikken in Windows is voor mij primair het uitproberen van Windows en niet de laptop, de hardware zeg maar. Hoe de toetsen typen en of je makkelijk de Sleep-knop indrukt omdat die zit waar jij de Insert-knop verwacht (ik kijk naar jou, Asus) dat is een hardwaretest maar die kun je ook met de laptop uit volgens mij.

Arnoud

Google is een proefprogramma begonnen waarbij ‘geselecteerde’ gebruikers van Android televisies een niet te verwijderen balk met advertenties op het home screen te zien krijgen, las ik bij Ars Technica. Trigger alert: “Android TV is committed to optimizing and personalizing the entertainment experience at home. As we explore new opportunities to engage the user community, we’re running a pilot program to surface sponsored content on the Android TV home screen.” In duidelijke taal: dag, wij komen even een advertentiebalk op uw Android televisie plakken en die mag niet weg, ook niet als u een paar duizend euro voor het ding betaalde. Welkom in de informatiemaatschappij.

Met diverse trucjes is de balk in ieder geval tijdelijk te onderdrukken, maar hoe lang dat blijft werken is natuurlijk de vraag. Het maakt dan ook vele mensen boos, met name zij die dachten een hele dure televisie te hebben gekocht die doet wat zij verwachtten, en die nu erachter komen dat die apparaten doen wat Google wil.

Mag dat zo maar? Dat is echt een problematische vraag. In de klassieke wereld waar je apparaten koopt, zou je denk ik er vrij snel uit zijn dat hier iets misgegaan is als de televisie ineens andere dingen toont dan je mocht verwachten. Dat noemen we dan nonconformiteit en het is een reden om herstel of vervanging te eisen, en bij gebreke daarvan je geld terug te krijgen.

Bij een apparaat zoals een Android TV vind ik dat dat toch wat anders ligt. Je koopt dan niet alleen een stuk hardware met een groot scherm, maar nadrukkelijk óók de dienstverlening die mogelijk wordt door Google’s besturingssysteem met bijbehorende apps en mogelijkheden. Je weet dat die kan veranderen, het is immers algemeen bekend dat zulke software van tijd tot tijd wordt geupgrade en dan anders kan werken. Vaak ten goede – ik ben blij met mijn telefoon z’n upgrade naar Android 8.1 – maar soms op een verrassende of kwalijke manier, zoals hier.

Het is buitengewoon ergerlijk maar ik vind het echt te ver gaan om te zeggen dat de televisie nonconform wordt omdat een OS upgrade iets ongewenst toevoegt. Het apparaat deed en doet hetzelfde.

Of moet je heel rigoreus zijn en zeggen: iedere update die de functionaliteit wijzigt (ten goede of ten kwade) maakt het apparaat nonconform, want niet meer zoals gemeld op de doos?

Arnoud

De EU wil consumenten meer bescherming geven wanneer ze apparaten kopen die afhankelijk zijn van software. Dat meldde Tweakers vorige week. De Belgische Europarlementariër Pascal Arimont heeft het Europese wetsvoorstel gedaan waarmee consumenten recht hebben op de nodige updates gedurende een redelijke periode, een verplichte garantieperiode van één of twee jaar en het recht om defecte producten gratis te repareren of of vervangen. Mooi nieuws, met name natuurlijk het recht op updates zou een verademing zijn in een wereld waar zelfs tandenborstels updates krijgen (en ineens willen weten waar je bent).

Het wetsvoorstel voor een Richtlijn zou vereisen dat alle lidstaten hun wetgeving aanpassen. Het wordt dus geen Verordening zoals de AVG die in één keer Europees van kracht is. Dit is denk ik omdat consumentenrecht sterk hangt aan nationaal recht. Je moet dus straks nog steeds kijken in welk land je iets koopt om de juiste wet te vinden, maar de strekking zal in elk EU-land daarmee hetzelfde zijn. Het voorstel laat de optie open dat lidstaten zelf de wet nog strenger maken, overigens.

Het stuk over updates kan ik niet direct vinden in de laatste gepubliceerde tekst, maar misschien komt er nog een nieuwe publicatie. Uit het persbericht maak ik op dat men updates als een vorm van repareren ziet: je apparaat moet gedurende een zekere periode conform de verwachtingen zijn, en updates zijn een manier om conformiteit terug te brengen. Als mijn televisie geen Youtube meer kan draaien, en daarmee deze nonconform wordt, dan moet de leverancier een update uitgeven zodat Youtube weer werkt. Zoiets.

Ingewikkeld lijkt me nog wel dat deze regels allemaal bindend zijn op de verkoper die het product aan de consument biedt. Logisch, want je wilt als consument gewoon terug naar waar je ‘m gekocht hebt en die zoekt het maar lekker uit met de importeur of ver weg gelegen fabrikant. En voor een herstel voldoet dat ook wel, want dan kan die winkel het product desnoods terugsturen naar de centrale herstelafdeling of omruilen voor een nieuwe die hij dan nabestelt.

Hoe gaat dat werken bij updates? Een nieuw apparaat geven als dozenschuiver heeft geen zin, daar staan de updates ook niet op. Moet je ze dan zelf downloaden van de fabriek en gaan installeren op de klant z’n apparaat? Moet de importeur dat doen? En wat nu als de fabrikant ver weg is en geen zin heeft in updates, dan wil de klant zijn geld terug – en dat mag, van de nieuwe Richtlijn. Dat voelt wel wat onhandiger dan bij ‘gewone’ defecten.

Arnoud

De Amerikaanse markttoezichthouder FTC heeft de “warranty void if seal is broken” stickers als ongeldig aangemerkt, las ik bij Ars Technica. Elektronica wordt vaak standaard met zo’n sticker verkocht, of met een beperking in de garantievoorwaarden dat je nergens aanspraak op kunt maken als je zelf aan het apparaat prutst of er mee naar een… Lees verder

Beveiligingsexperts vonden twee grote bugs in processors, die vrijwel in elke computer ter wereld worden gebruikt. Dat meldde Nu.nl vorige week. De zogeheten Meltdown en Spectre bugs zijn bugs die er voor kunnen zorgen dat hackers toegang krijgen tot het kernelgeheugen van computers, waarmee onder meer wachtwoorden eenvoudig te achterhalen zijn (nou ja, “eenvoudig“). De… Lees verder

Uit een zaterdag gepresenteerde enquête van het tv-programma Kassa blijkt dat meerdere apps het niet meer doen op oudere Smart TVs. Dat meldde Emerce vorige week. Zo werkt bij zo’n 40 procent van de mensen de Youtube-app niet meer, terwijl die televisies pas enkele jaren oud zijn. Samsung meldt desgevraagd niet te gaan over apps… Lees verder

Een lezer vroeg me: Recent werd de Krack-aanval gepubliceerd. Deze is met name zeer schadelijk voor tablets en smartphones die Android 6.0 draaien, wat 32% van alle Android apparaten zijn. Als ik nu zo’n apparaat heb, kan ik dan wat claimen bij de verkoper? De recente attack van Mathy Vanhoef van de KU Leuven en… Lees verder

Demissionair staatssecretaris Klaas Dijkhoff heeft in een Kamerbrief gezegd zegt dat softwareontwikkelaars op verschillende manieren aansprakelijk zijn voor schade die als gevolg van hun product ontstaat. Dat las ik bij Tweakers. Juridisch gezien zegt hij weinig nieuws; de regels over conformiteit bij producten bevatten immers geen uitzondering voor de software-delen van producten. Nieuw is wel… Lees verder

Apple moet een klant een écht nieuw toestel leveren en geen exemplaar met mogelijk gebruikte onderdelen ter vervanging van een kapot product. Dat maak ik op uit een recent vonnis van de rechtbank Amsterdam. Sinds het vonnis van vorig jaar mocht Apple geen tweedehandsjes (pardon, ‘refurbished’) meer verstrekken als reparatie van een toestel onhaalbaar bleek…. Lees verder

Een lezer vroeg me: Recent is bekend geworden dat de Intel C2000 CPU-serie een fabricagefout bevat waardoor deze na 18 maanden (of later) zomaar kan uitvallen, en systemen met deze CPU niet meer kunnen opstarten. Deze chips zitten onder meer in de Synology NAS die ik heb gekocht voor mijn thuisnetwerk, maar Synology weigert de… Lees verder