Een lezer vroeg me:
Vanwege mijn verbouwing was ik op zoek naar een nieuwe voordeur. Dat kun je bij vele webshops zelf online “samenstellen”, wat een mooie term is voor kiezen uit drie breedtes en drie hoogtes en de keuze tussen opdek of stomp. Na levering bleek mijn keuze voor een stompe deur toch niet mooi, maar de winkel wil deze niet terugnemen omdat het zou gaan om maatwerk? Dat zou ik begrijpen als ik de maten in had mogen voeren, maar kun je zo’n beperkte keuze al spreken van maatwerk in de zin van de Wet koop op afstand?De term ‘maatwerk’ is sterk ingeburgerd bij ecommerce, en verwijst naar aankopen op afstand die niet retour mogen. Het idee is natuurlijk logisch: als je iets op maat maakt, dan kun je als winkel dat onmogelijk nog aan een ander verkopen. Dat is dan erg oneerlijk om toch terug te moeten nemen.
De wet (art. 6:230p BW) hanteert een erg scherpe definitie van ‘maatwerk’:
de levering van volgens specificaties van de consument vervaardigde zaken, die niet geprefabriceerd zijn en die worden vervaardigd op basis van een individuele keuze of beslissing van de consument, of die duidelijk voor een specifieke persoon bestemd zijn;Een keuze uit standaardmaten of -opties is echter nog niet “volgens specificatie vervaardigd” of “op basis van een individuele keuze”, het is immers een standaard keuze op die manier. Daarom kan een winkel zich niet op de uitzondering beroepen wanneer hij enkel standaardopties of -maten aanbiedt. Dit is ooit ook door de Geschillencommissie zo geoordeeld. Had de winkel gezegd “typ lengte en breedte in”, dan was de deur natuurlijk wel maatwerk geweest.
De vraag is dan waar de grens ligt. Hoe veel opties moet je bieden voordat je dropdown met standaardkeuzes verandert in een maatwerk-invoerveld? Voor mij zou het criterium zijn of het product op die manier uniek wordt, of nog steeds ‘gewoon’ een van vele keuzes. Enkel of het getalsmatig een grote combinatieruimte is, is niet genoeg. Als je bijvoorbeeld die deuren in 32 kleuren zou spuiten en er 16 soorten glas en vier soorten beslag bij aanbiedt, dan heb je weliswaar 2048 mogelijke deuren maar het blijven standaarddeuren. Zou je met een kleurkiescirkel mensen uit 2048 kleuren laten kiezen, dan voelt dat voor mij wél als een unieke keuze.
Arnoud