NRC mag de naam van een ex-hoogleraar arbeidsrecht die zich schuldig maakte aan grensoverschrijdend gedrag niet publiceren, meldde de krant onlangs. Deze uitspraak in kort geding volgde op een uitgebreide en onderbouwde onthulling van de krant over dit wangedrag gedurende meerdere decennia, wat ondertussen al ontslag voor de man tot gevolg had. “[G]ezien de grote vlucht die de social media hebben genomen en alle commentaren die in de regel op uitingen van deze aard via internet te vinden zijn” vond de rechter het voldoende aannemelijk dat de man vervolgens aan de schandpaal genageld zou worden, zeker omdat NRC een kwaliteitskrant is en iedereen dus aanneemt dat het waar is wat daarin staat. Eh, wacht, die leggen we nog een keer uit.
Het recentste artikel van NRC beschrijft de gehele affaire, zo ongeveer beginnend in de studententijd van meneer B en ik kon mijn klompen bij het vuil zetten toen ik klaar was met lezen, zo vaak braken ze. Neem even de tijd en een goede kop koffie, of misschien een valium want het is niet goed voor je bloeddruk om dit zo allemaal te lezen.
De korte versie is dat NRC ontdekte dat de man al decennia grensoverschrijdend gedrag vertoonde naar studentes en vrouwelijke medewerkers toe, en dat dat gedrag breed geaccepteerd werd aan de Universiteit van Amsterdam. Vrouwen durfden geen klacht neer te leggen of konden daar nergens mee terecht, en iedereen die wat had kunnen doen, deed er het zwijgen toe. Pas naar aanleiding van de #MeToo beweging kwam daar verandering in, en toen ging het snel: neerleggen van zijn bijfunctie als raadsheer bij het gerechtshof, ontslag (pardon, bijzonder verlof) als hoogleraar et cetera. Over schuldbesef of verantwoordelijkheid nemen lees ik echter niets.
De publicatie van NRC zou ook de naam van de man noemen, wat me vrij logisch lijkt gezien zo’n schandaal van iemand in zo’n hoge positie. En dat past ook in de jurisprudentie rond journalistiek en privacy: namen noem je als ze relevant zijn, en bij een public figure zal dat al vrij snel zo zijn. “De bekende politicus Mark R. met een hoge functie in de ministerraad, maakte gisteren bekend..” nee kom nou.
De man stapte echter naar de rechter om nu juist vermelding van zijn naam te voorkomen. En het argument daarbij was de gevolgen die dat zou hebben: het verhaal gaat gekoppeld aan zijn naam rondzingen op social media, en omdat NRC zo’n kwaliteitskrant is zal niemand twijfelen aan de juistheid. Maar er is nog geen veroordeling geweest, dus is die rondzang disproportioneel. Bovendien:
Bovendien, zelfs – of juist – als hij verdachte zou zijn van een strafbaar feit, zouden de meeste media volstaan met vermelding van slechts zijn initialen en zou zijn portret in de regel onherkenbaar (moeten) worden gemaakt. Niet goed valt in te zien waarom de bescherming van de privacy van eiser in dit geval minder ver zou moeten gaan.
Met deze redenering heb ik wel de nodige moeite. NRC doet niet enkel verslag van een aanhouding en rechtszitting van een verdachte zonder verder de feiten te kennen. Dat je dan zegt, wees even terughoudend met naam en toenaam, dat kan ik ergens nog billijken. Maar dit was eigen onderzoeksjournalistiek met stevig onderbouwde feiten. Als je dan publiceert dan ben je lijkt mij behoorlijk zeker van je zaak, en dan is die naam plus verdachtmaking dus zo goed als een feit. Dat moet je toch kunnen melden bij iemand in zo’n positie?
Arnoud