Het zijn van die pareltjes die vonnislezen de moeite waard maken. “Naar de overtuiging van eiseres is het gebruik van internet in strijd met Gods geboden, omdat het internet een verzamelplaats is van immoraliteit, ongerechtigheid en blasfemie.” Zoiets kom je zelden tegen, toch? En al helemaal in een belastingzaak: de eiseres wilde op papier aangifte doen van omzetbelasting en andere zaken, maar de Belastingdienst eist nu eenmaal elektronische aangifte. Kun je dan met een beroep op de vrijheid van godsdienst daar omheen?
Als ondernemer moet je sinds een tijdje elektronisch aangifte doen bij al je belastingzaken. Papier mag eigenlijk niet meer, en sinds 2014 wordt dat ook echt gehandhaafd: een papieren aangifte wordt genegeerd en in plaats daarvan krijg je een naheffing. Maar helemaal consequent blijkt men niet te zien, bij deze eiser werden sommige aangiftes omzetbelasting wél beboet (nageheven?) en andere niet.
Hoe dan ook, de ondernemer maakte bezwaar tegen de naheffingen voor het niet elektronisch aangifte doen. En de reden van het bezwaar was dus dat pareltje:
Naar de overtuiging van eiseres is het gebruik van internet in strijd met Gods geboden, omdat het internet een verzamelplaats is van immoraliteit, ongerechtigheid en blasfemie. Zij acht het bovendien ongewenst om derden in haar naam op te dragen dingen te doen die zijzelf onjuist acht. Eiseres wijst er daarnaast op dat de verplichting tot het doen van elektronische aangifte niet geldt voor particulieren en buitenlandse belastingplichtigen.
Voor mij is internet nog steeds die wondere wereld (vandaar het plaatje) maar ik geloof onmiddellijk dat deze eiser dit oprecht anders ziet en echt moeite heeft met elektronisch aangifte doen via deze poel des verderfs. En dat je dan ook je boekhouder dat niet wilt laten doen, vind ik wel consequent.
In juridische termen: aan de eis tot elektronisch aangifte doen kan ik niet voldoen, want dat botst met mijn godsdienstopvattingen. Dat is een in principe rechtsgeldig argument. De vrijheid van godsdienst is een grondrecht, en je kunt daarmee in principe tegen elke rechtsregel bezwaar maken. Alleen ligt de lat wel hoog. Het moet echt gaan om een regel die jou zonder goeie grond zwaar in de weg zit bij de uitoefening van je godsdienst. Uit het vonnis:
Hoewel deze vrijheid in de genoemde verdragsbepalingen dus ruim wordt omschreven, vloeit daaruit niet voort dat het een ieder zou vrijstaan zich aan wettelijke voorschriften te onttrekken, ook indien deze geen betrekking hebben op het in enigerlei vorm tot uiting brengen van godsdienst of overtuiging, door op grond van aan zijn godsdienstige opvattingen of overtuiging ontleende bezwaren de nietigheid of ongeldigheid daarvan te zijnen aanzien in te roepen.
Een regel zoals deze, die in feite niets met godsdienst te maken heeft, moet het wel héél bont maken om opzij gezet te kunnen worden met een beroep op de vrijheid van godsdienst. En het verbaast dan ook niet dat de eis wordt afgewezen:
[D]e rechtbank is van oordeel dat de vennoten door het gebruik van internet voor het voldoen aan de elektronische aangifteverplichting niet op enige wijze in de uiting van hun geloofsovertuiging worden beperkt. De rechtbank betrekt daarbij in haar oordeel dat de wijze waarop en de mate waarin van het internet gebruik wordt gemaakt door de gebruiker zelf kan worden bepaald, bijvoorbeeld door het gebruik tot bepaalde websites te beperken en/of het instellen van filters.
Het is immers niet zo dat je bij iedere stap op internet gelijk de immoraliteit, blasfemie en andere onfatsoenlijkheden opgedrongen krijgt. Het is er, zonder meer, maar je moet er wel even een paar keer voor klikken. En wie zich beperkt tot de beveiligde website van de belastingdienst, heeft buitengewoon weinig kans dergelijk materiaal in beeld te krijgen. En daarmee wordt die hoge lat niet gehaald.
Arnoud