Ja, daar stond ik even van te kijken. Ik heb op diverse plekken rondgetoeterd dat het niet duidelijk is of skimmen strafbaar is. Dit vanuit de gedachte dat er pas sprake is van oplichting als er werkelijk iets wordt gekocht met een nagemaakte kaart. Maar een lezer wees me op diverse vonnissen, zoals bv. rechtbank Zwolle en eerder rechtbank Breda, waarin het wel degelijk strafbaar werd geacht om skimapparatuur voorhanden te hebben en te proberen deze op pinautomaten te installeren.
In de wet staat namelijk een apart artikel dat gewoon het namaken van een betaalpas verbiedt (art. 232 lid 1 Strafrecht):
Hij die opzettelijk een betaalpas, waardekaart, enige andere voor het publiek beschikbare kaart of een voor het publiek beschikbare drager van identiteitsgegevens, bestemd voor het verrichten of verkrijgen van betalingen of andere prestaties langs geautomatiseerde weg, valselijk opmaakt of vervalst, met het oogmerk zichzelf of een ander te bevoordelen, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vijfde categorie.
Er hoeft dus geen sprake te zijn van daadwerkelijk ‘bevoordelen’ of daadwerkelijk zaken kopen of rekeningen plunderen. Zolang dat oogmerk er maar is, ben je al strafbaar. Wie legitiem onderzoek doet naar kwetsbaarheden in betaalkaarten hoeft zich dus geen zorgen te maken, want zo’n onderzoeker heeft niet het oogmerk zich te ‘bevoordelen’ (wetenschappelijke roem is geen ‘voordeel’ in de zin van de strafwet).
Nu waren er in de aangehaalde zaken nog geen betaalpassen nagemaakt. Het ging zuiver om het skimmen: het aanbrengen van apparatuur waarmee de gegevens konden worden gekopieerd die nodig zijn om betaalkaarten na te maken. Daar is geen expliciet artikel voor, maar we hebben wel de algemene regel van “poging tot” in het strafrecht. Zoals dat zo mooi heet: “wanneer het voornemen van de dader zich door een begin van uitvoering heeft geopenbaard” ben je al strafbaar als pleger van een poging tot een misdrijf.
Is het ophangen van een skiminstallatie een poging tot vervalsen van een betaalpas? Ja, zegt de rechtbank Breda:
Het plaatsen van een camera op een pinautomaat, waarmee de pincodes van de ingevoerde passen kunnen worden opgenomen, kan echter volgens de rechtbank niet anders worden uitgelegd dan te zijn gericht op de voltooiing van het misdrijf skimmen. … De pincode is bedoeld om te voorkomen dat onbevoegden betalingen doen langs geautomatiseerde weg ten laste van bevoegde gebruikers. Het kopiëren van de pincodes is een wezenlijk onderdeel van skimmen. Derhalve is het plaatsen van een camerabalk op zichzelf al een begin van uitvoering van het misdrijf skimmen.
Ook de rechtbank Zwolle redeneert op die manier. In die zaak werd nog geschermd dat de verdachte zelf niet de kennis had om de passen te maken, zodat het onmogelijk voor hem zou zijn om het misdrijf te plegen. Maar nee:
De omstandigheid dat verdachte mogelijk niet over de apparatuur en kennis beschikt om zelf de volgende stap in het valselijk opmaken van de bankpassen te kunnen zetten, wat daar verder ook van zij, doet aan het oordeel van de rechtbank niets af. Blijkens de verklaring van verdachte worden deze volgende stappen immers door anderen in de organisatie uitgevoerd. Aangezien verdachte het medeplegen van dit feit wordt verweten, is het niet vereist dat verdachte zelf ook tot het daadwerkelijk valselijk opmaken van bankpassen in staat zou zijn.
‘Medeplegen’ wil zoveel zeggen als samenwerken met een ander om zo in vereniging het misdrijf te plegen. Je bent allebei evenveel dader, zeg maar. Dit is strenger dan “medeplichtig”, waarbij je alleen maar gelegenheid, hulpmiddelen of assistentie hoeft te hebben geleverd.
Beiden rechtbanken leggen een gevangenisstraf op: in Breda 21 maanden, in Zwolle 6 maanden. Wat precies het verschil verklaart, kan ik zo niet vinden. Misschien omdat in Breda er meer apparaten geïnstalleerd waren.
Update (7 december 2011) in een andere zaak wordt voor onder meer skimmen én het ook echt namaken van de passen, alsmede oplichting, een straf van negenendertig maanden cel opgelegd.
Arnoud<br/> Foto: Paul Wiegmans.