Heb ik recht op een nieuwe laptop als de processor een Meltdown of Spectre heeft?

Beveiligingsexperts vonden twee grote bugs in processors, die vrijwel in elke computer ter wereld worden gebruikt. Dat meldde Nu.nl vorige week. De zogeheten Meltdown en Spectre bugs zijn bugs die er voor kunnen zorgen dat hackers toegang krijgen tot het kernelgeheugen van computers, waarmee onder meer wachtwoorden eenvoudig te achterhalen zijn (nou ja, “eenvoudig“). De kwetsbaarheden zitten in de processorchips die het hart vormen van veel moderne laptops, en het maakt dus niet uit of je Windows, Linux of MacOS draait. Aan oplossingen wordt gewerkt, maar ondertussen rijst dan de vraag: wie gaat opdraaien voor de kosten?

In zakelijke verkoopcontracten is het in principe volledig vrij onderhandelbaar wie welke kosten of schade voor zijn rekening neemt. Ik zou dus verwachten dat in een zakelijk leveringscontract voor die processorchips gewoon een uitsluiting voor aansprakelijkheid staat voor bugs als deze, zodat de koper daarvan met de gebakken peren zit nu en zelf op zoek moet gaan naar software-workarounds of nieuwe chips met alle kosten van vervanging van dien.

Bij consumenten kan dat anders liggen. Een consument heeft gewoon recht op een product conform de verwachtingen, en deze “wettelijke garantie” kan niet met kleine lettertjes worden ingeperkt. Als het product niet conform is, dan moet de winkelier (dus niet Intel of AMD maar de MediaMarkt of waar je de laptop maar kocht) het probleem herstellen of je een nieuwe laptop geven.

De vraag bij consumenten is dus, werd hier de verwachtingen geschonden? Of iets preciezer, de tekst uit artikel 7:17 BW:

Een zaak beantwoordt niet aan de overeenkomst indien zij, mede gelet op de aard van de zaak en de mededelingen die de verkoper over de zaak heeft gedaan, niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten. De koper mag verwachten dat de zaak de eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarvan hij de aanwezigheid niet behoefde te betwijfelen, alsmede de eigenschappen die nodig zijn voor een bijzonder gebruik dat bij de overeenkomst is voorzien.

Ik verwacht niet dat bij de aanschaf van een laptop iets gezegd is over de aan- of afwezigheid van dit soort diepe bugs in de processoren. Je mag al blij zijn als erbij staat welk processortype erin zit. We zullen het dus moeten hebben van het “eigenschappen voor normaal gebruik” criterium. Is het voor normaal consumentengebruik vereist dat de processor deze bugs niet vertoont? Zo ja, dan maakt de bug de laptop nonconform en moet de verkoper er dus nieuwe chips zónder de bug maar mét dezelfde performance in prikken.

De bug kan worden gebruikt om gevoelige informatie zoals persoonsgegevens of wachtwoorden te stelen. Hij vereist wel dat de stelende software al op je computer staat, en dat is een breder probleem dat bekend is bij consumenten. Daarvan weet (of moet weten) de consument dat hij maatregelen moet nemen, zoals antivirussoftware of een firewall – die ook vandaag de dag vaak standaard op laptops aanwezig is. Mét die maatregelen lijkt de impact van deze bugs voor consumenten me zeer beperkt. Daarom denk ik niet dat je een conformiteitsclaim kunt indienen.

De bug heeft meer impact bij clouddienstverleners, en consumenten maken daar ook vaak gebruik van. Daar is het dus een verhoogd risico: er kunnen nu gegevens worden gestolen of ontoegankelijk gemaakt – datalekken – en dat kan de consument raken. De conformiteitsregel geldt daarbij echter niet, omdat een dienst geen product is. Maar het is wel een wanprestatie van de dienstverlener, zodat je je schade hierdoor kunt verhalen. Mits je deze hard kunt maken natuurlijk.

Arnoud