Regelmatig krijg ik er vragen over: harddisks en USB-sticks die verkocht worden met zus-en-zo veel megabyte of terabyte aan opslagruimte, waarbij dan achteraf blijkt dat er met metrische aantallen gewerkt wordt. Een stick van 1 megabyte bevat dan 1 miljoen (10^6) bytes in plaats van 1.048.576 (2^20). Dat voelt nogal misleidend voor veel consumenten. Maar mag het?
In het algemeen is het voor aanbieders van producten verplicht om SI-eenheden te gebruiken. Dat is onder meer bij ons vastgelegd in het Meeteenhedenbesluit 2006, dat expliciet verwijst naar het Internationale stelsel van meeteenheden (Système International, SI) als de manier om eenheden aan te geven. De Metrologiewet verbiedt vervolgens (art. 22) het gebruik van andere meeteenheden dan in dat Besluit genoemd. Een pondje kaas aanbieden is dus strikt gesproken verboden – je moet “500 gram” in je advertentie vermelden dan.
Het Meeteenhedenbesluit noemt ook de termen voor veelvouden, en daarin zijn kilo, mega, giga en tera keurig gedefinieerd als machten van tien (10^3, 10^6, 10^9 en 10^12 respectievelijk). Dus als je wil zeggen dat iets een mega-hoeveelheid bevat, dan betekent dat volgens de wet een 10^6-hoeveelheid. Een andere invulling of betekenis mag je niet hanteren.
Natuurlijk weet ik dat leveranciers dit een prachtig gelegenheidsargument vinden om hun producten groter voor te stellen dan ze zijn. Immers, in de computerindustrie is er vanaf het begin eigenlijk altijd met machten van twee gewerkt. Een kilobyte is in die context 2^10 oftewel 1024 bytes, een megabyte dus 1.048.576 (2^20) en een terabyte 1.099.511.627.776 (2^40) bytes. Als je als consument met enige computerkennis een harddisk van een terabyte ziet, dan voel je je bekocht als er slechts 1.000.000.000.000 bytes op staan in plaats van 1.099.511.627.776, een verschil immers van bijna 10 procent. Zeker omdat Windows dat getal afkort naar 0,9 terabyte.
Maar is het echt een fout van de leveranciers? Die regel over SI-eenheden bestaat al een tijdje, sinds 2003 of daaromtrent. Het verrast dus hogelijk dat Microsoft en Apple nog steeds de computer-betekenis hanteren van de kilo, mega en tera. Dat lijkt me legaal (want zij adverteren niet, het is alleen een technische aanduiding in de Explorer) maar het geeft wel veel verwarring en boosheid bij consumenten die ineens een lagere hoeveelheid bytes zien op hun nieuwe opslagmedia. Iemand enig idee waarom zij dit nog niet aangepast hebben?
Arnoud