Papieren treinkaartje hoeft niet meer, vanwege incheckdisplay

ov-chipkaart-paal-inchecken-saldoHet papieren treinkaartje hoeft niet terug te keren, meldde Nu.nl onlangs. De Nederlandse Spoorwegen (NS) moeten op verzoek wel laten zien welke reis de reiziger op zijn OV-chipkaart heeft staan. Dat blijkt uit een uitspraak van de hoogste rechtbank voor sociaal-economisch bestuursrecht, het College van Beroep voor het Bedrijfsleven. Hoewel Europese regels eisen dat een OV-reiziger zijn reisrecht kunnen controleren, voldoet de NS omdat je bij de incheckpaal en bij de conducteur inzage kunt krijgen in dat rechter.

Een ICT-er was naar de rechter gestapt met de eis dat het papieren treinkaartje moest blijven, omdat je met de ov-chipkaart geen objectief bewijs hebt dat je legaal mag reizen. En dat is wél verplicht van Europese Verordening 1371/2007. Bij een elektronische kaart is dat een probleem, want het is niet echt mogelijk een identiek resultaat neer te zetten als met een papieren vervoerbewijs. Maar, zo staat in die Verordening:

De voor de registratie en bewerking van de gegevens gebruikte procedures moeten uit functioneel oogpunt gelijkwaardig zijn, in het bijzonder wat betreft de bewijskracht van het vervoerbewijs (…)

Hoe kun je nu het bewijs dat je mag reizen halen met een ov-chipkaart? Het College noemt vijf manieren:

  1. op het display van een incheckpaal of –poortje ziet de reiziger, zeer kort, dat hij tot de reis is toegelaten omdat er voldoende saldo is, de klasse waarmee wordt gereisd en of er al dan niet een voltarief wordt berekend;
  2. bij een kaartautomaat op het station kunnen op het display de laatste tien transacties ingezien worden;
  3. bij een NS-servicebalie kan om een papieren uitdraai van de NS-transacties gevraagd worden;
  4. via internet kunnen transactiegegevens worden opgeroepen indien de houder van de OV-chipkaart daarvoor een account heeft aangemaakt;
  5. op het uitleesapparaat van de conducteur is zichtbaar of is ingecheckt, het station waar is ingecheckt, de inchecktijd, de klasse waarmee wordt gereisd, alsmede gegevens over een eventueel op de kaart geladen reisproduct (bijvoorbeeld een bepaald soort abonnement).

Is dit nu genoeg? In principe ja, zegt het Cbb: je kunt (optie 3) naar een servicebalie gaan en die printen het voor je uit. Maar ben je op reis, dan is dat geen optie. Dan ben je afhankelijk van de conducteur (optie 5) en dan moet je maar hopen dat die meewerkt. De NS zegt toe dat ze hier de conducteur over zullen instrueren, maar bij Nu.nl meldt Rikus Spithorst (reizigersbelangenorganisatie ‘Voor Beter OV’ ) dat de conducteur “meester is in het onvindbaar zijn”. Dat wordt dus nog wat.

Voor mij voelt het bepaald onbevredigend: niemand gaat werkelijk naar de servicebalie om te zien of hij ingecheckt is. En in de drukte van de spits kun je gemakkelijk het piepje van de incheckpaal missen, en daar sta je dan als vertwijfelde reiziger. Ja oké ik heb een laptop bij me en zou dus kunnen zien of ik ingecheckt ben, maar het voelt alsnog wat om een laptop mee te moeten nemen om informatie te krijgen die vroeger gewoon op een stukje papier staat.

Arnoud