Het papieren treinkaartje hoeft niet terug te keren, meldde Nu.nl onlangs. De Nederlandse Spoorwegen (NS) moeten op verzoek wel laten zien welke reis de reiziger op zijn OV-chipkaart heeft staan. Dat blijkt uit een uitspraak van de hoogste rechtbank voor sociaal-economisch bestuursrecht, het College van Beroep voor het Bedrijfsleven. Hoewel Europese regels eisen dat een OV-reiziger zijn reisrecht kunnen controleren, voldoet de NS omdat je bij de incheckpaal en bij de conducteur inzage kunt krijgen in dat rechter.
Een ICT-er was naar de rechter gestapt met de eis dat het papieren treinkaartje moest blijven, omdat je met de ov-chipkaart geen objectief bewijs hebt dat je legaal mag reizen. En dat is wél verplicht van Europese Verordening 1371/2007. Bij een elektronische kaart is dat een probleem, want het is niet echt mogelijk een identiek resultaat neer te zetten als met een papieren vervoerbewijs. Maar, zo staat in die Verordening:
De voor de registratie en bewerking van de gegevens gebruikte procedures moeten uit functioneel oogpunt gelijkwaardig zijn, in het bijzonder wat betreft de bewijskracht van het vervoerbewijs (…)
Hoe kun je nu het bewijs dat je mag reizen halen met een ov-chipkaart? Het College noemt vijf manieren:
- op het display van een incheckpaal of –poortje ziet de reiziger, zeer kort, dat hij tot de reis is toegelaten omdat er voldoende saldo is, de klasse waarmee wordt gereisd en of er al dan niet een voltarief wordt berekend;
- bij een kaartautomaat op het station kunnen op het display de laatste tien transacties ingezien worden;
- bij een NS-servicebalie kan om een papieren uitdraai van de NS-transacties gevraagd worden;
- via internet kunnen transactiegegevens worden opgeroepen indien de houder van de OV-chipkaart daarvoor een account heeft aangemaakt;
- op het uitleesapparaat van de conducteur is zichtbaar of is ingecheckt, het station waar is ingecheckt, de inchecktijd, de klasse waarmee wordt gereisd, alsmede gegevens over een eventueel op de kaart geladen reisproduct (bijvoorbeeld een bepaald soort abonnement).
Is dit nu genoeg? In principe ja, zegt het Cbb: je kunt (optie 3) naar een servicebalie gaan en die printen het voor je uit. Maar ben je op reis, dan is dat geen optie. Dan ben je afhankelijk van de conducteur (optie 5) en dan moet je maar hopen dat die meewerkt. De NS zegt toe dat ze hier de conducteur over zullen instrueren, maar bij Nu.nl meldt Rikus Spithorst (reizigersbelangenorganisatie ‘Voor Beter OV’ ) dat de conducteur “meester is in het onvindbaar zijn”. Dat wordt dus nog wat.
Voor mij voelt het bepaald onbevredigend: niemand gaat werkelijk naar de servicebalie om te zien of hij ingecheckt is. En in de drukte van de spits kun je gemakkelijk het piepje van de incheckpaal missen, en daar sta je dan als vertwijfelde reiziger. Ja oké ik heb een laptop bij me en zou dus kunnen zien of ik ingecheckt ben, maar het voelt alsnog wat om een laptop mee te moeten nemen om informatie te krijgen die vroeger gewoon op een stukje papier staat.
Arnoud
Volgens mij staat in de algemene voorwaarden van de NS zelfs dat een vervoerbewijs pas geldig is na het uitchecken. Dus je kunt onderweg helemaal niet weten of je een geldig vervoerbewijs hebt, zelfs niet als je het inchecken kunt controleren, en je kunt boetes krijgen voor vergeten uit te checken.
A, gevonden (niet geldigheid van vervoerbewijs maar geldigheid van gebruik van vervoerbewijs):
Wacht, jackpot in artikel 3.2!
Op een eenmalige chipkaart staat duidelijk leesbaar op de voorzijde:
(Emphasis van mij.) Dus voor EUR 1,00 extra hoef je niet eens de moeite te doen om de algemene voorwaarden op te zoeken en door te lezen. 🙂 Vandaag kreeg ik geen boete toen ik aan de conducteur uitlegde dat mijn kaartje dus niet geldig was. Wie weet volgende keer? Ik heb in ieder geval lekker niet uitgecheckt.Je transacties online checken is ook geen optie. Ik twijfelde gisteravond nog of ik nou ingecheckt had. Ik startte de OV-chipkaart op mijn telefoon, maar daar waren alleen in- en uitchecks t/m eergisteren te vinden, terwijl ik ’s ochtends al gereisd had en ik, zoals later door de conducteur bij het controleren van de vervoersbewijzen bleek, wel ingecheckt had. Die transacties worden online dus niet realtime verwerkt, maar met een vertraging, waardoor je ze in de praktijk niet kunt gebruiken om de status te controleren.
Ik mag toch aannemen dat we dit heel snel gewoon met een smartphone app gaan doen? Eerst complementair, zodat je met je smartphone real time kunt zien of, waar en hoe laat je bent ingecheckt, en later gewoon die hele pas weg en op je device zelf inchecken? Dan kunnen we ook die dure paaltjes weer allemaal omzagen.
🙁 (mijn nexus 4) Android ondersteund geen mifare clasic… Dus met mijn droid gaat het niet. (Paspoort wel via eClown 🙂
Op de randstadrail (E) staan oplaad automaten waar je ook op het scherm je saldo kan zien en kan printen. Kan volgens mij ook met de NS automaten. Daar kun je real time zien of je uitgechecked bent (heb dat wel eens gebruikt)
Online geen idee hoe real time dat is, gebruik het meestal de volgende dag om zakelijke reizen te declareren. Dat gaat heel makelijk, paar vinkjes zetten en je hebt een PDF.
De automaten van de NS kunnen je in- en uitchecken wel tonen, niet printen… maar ze printen wel de transactiebon voor een pinbetaling.
Bij zulke uitvluchten van de NS krijg ik altijd de dringende behoefte consequent iedere keer dat ik een transactie doe deze door het inforloket te laten ptinten en bij iedere conducteur te laten checken op de gegevens op mijn kaart nog correct zijn. Als iedere reiziger (of zeggen we 10% van der reizigers) dit echt gaat doen, onder beroep op het oordeel, kan ik me voorstellen, dat de NS toch weer een deugdelijk vervoersbewijs gaat gebruiken.
Volgens de NS app op mijn iPhone: “Dit overzicht toont de laatste 10 reizen met NS. Deze zijn over het algemeen binnen een uur zichtbaar.” Dus inderdaad niet in real-time. Wellicht dat ze bij de ov-chipkaart app wel direct zichtbaar zijn. (Ik kan het laatste nu niet testen, er lijkt iets mis te zijn met de koppeling tussen mijn account en mij OV-chipkaart). Edit: bij de automaten is het overzicht wel real-time; heb ik wel eens gebruikt om te controleren of ik wel juist was uitgecheckt.
Of je doet wat ik doe, gewoon met de auto. Ik ben vroeger een tijd van het OV afhankelijk geweest om op het werk te komen. Dat heeft mij genoeg vakantiedagen gekost om voorgoed van het OV ‘genezen’ te zijn.
Het spijt mij erg, maar met alle problemen met het OV in dit land zou een geprint kaartje wel het laatste zijn waar ik me druk om maak. Ik begrijp deze zaak dan ook niet.
Niet iedereen heeft een auto.
Een objectief bewijs moet toch als weerwoord kunnen dienen tegen een conducteur die beweert dat je geen geldig vervoersbewijs hebt? Dan moet het niet zo zijn dat je in de trein afhankelijk bent van het apparaat van de conducteur.
Volgens mij moet een bewijs door beide partijen controleerbaar zijn, en in het geval ze er samen niet uit komen, moet het achteraf door een onafhankelijke derde partij (zoals een rechter) te controleren zijn. Volgens mij scoort een papieren kaartje nog steeds beter.
Dit proces komt bij mij een beetje over als iemand die om wat voor reden dan ook tegen de ov chipkaart is en nu ieder excuus aangrijpt om de invoering te dwarsbomen.
Laatste zin van eerste alinea nog even controleren?
Ik vraag mij af of er niet gewoon een app gemaakt kan worden voor Android/iPhone waarmee je snel kunt checken of je nu wel of niet bent ingecheckt. Zou het mogelijk zijn om via de NFC-chip in je telefoon om het chipje in je OV-kaart uit te lezen dan zou dat gehele controle-proces zeer eenvoudig zijn en voor vrijwel iedere passagier gewoon mogelijk zijn.
Zelf heb ik te maken met een vervelender probleem. Ik ben mijn hond (Chihuahua) gaan uitlaten en die had veel zin in een lange wandeling. En ik vond het ook niet erg. Maar na drie kwartier wandelen wilde hij wel naar huis maar was hij de weg kwijt geraakt. En hij was ook behoorlijk vermoeid geraakt en ik had geen zin om hem de weg terug te dragen. Maar gelukkig waren we bij een metro-station en die stopt ook vlak bij mijn huis. Handig, ware het niet dat ik een verstokte automobilist ben en dus geen OV-kaart heb. Kon wel een uurkaart kopen en had mijn bankpasje bij mij dus dat was snel opgelost. Was ook meteen een mooie training voor mijn hond die nog nooit een metro had gezien. Inchecken en uitchecken ken ik wel dus dat heb ik volgens mij prima gedaan, maar ik zit nu met een uurkaart waarbij ik niet weet of die nog geldig is, aangezien we maar 1 halte hebben afgelegd. Bij de verkoop-automaat stond hier ook bar weinig informatie over. En hoe lees je dat uiteindelijk weer uit? En dan viel het mij ook vooral op dat ik een ritje maakte van 2 minuten (1 halte) maar daarbij wel 8 minuten moest wachten op de metro plus de looptijd over het perron met een zeer nieuwsgierige hond die alles wil besnuffelen. Als je dan bedenkt dat je moet inchecken als je het perron op wilt en weer moet uitchecken als je het perron afgaat en dus niet bij het in/uitstappen van de metro heb ik het gevoel dat reizigers bij de metro gewoon worden bedonderd. Je betaalt namelijk niet alleen voor de rit maar ook voor het “privilege” om op het perron te mogen staan… Wat nou als de metro 30 minuten verstaging heeft, of zo? Ook daar is bar weinig informatie te vinden op het verkoop-apparaat. Kortom, de informatie-voorzieningen op stations zou beter moeten… En ik wil thuis kunnen controleren hoeveel ik nog kan reizen met die uurkaart of dat ik hem al weg kan gooien…
“Hallo conducteur, kunt u mij vertellen of ik correct ingechecked ben?” bliep “Nee, dat bent u niet. Dat wordt een boete plus de kosten van de reis. U kunt pinnen.”
De juridische grap is nu juist dat je niet beboet mag worden als je niet eerder dan dat moment kon weten of je correct ingecheckt was. Dat maakt de mogelijkheid tot vooraf verifiëren van je incheckstatus best belangrijk.
Dat maakt het leuk: ik wil instapppen op een onbemand station, niet zeker wetende of ik ben ingecheckt, en wil dat de conducteur vragen. Wat nu als de eerste conducteur die ik kan vinden degene in de trein is?
Er is altijd 1 conducteur die bij de deur van de trein staat om de deuren te sluiten en de machinist het vertrel signaal te geven. Dus daar zou je het aan kunnen vragen voordat de trein vertrekt.
Er rijden in nederland genoeg treinen zonder conducteur rond.
Het voordeel is dan weer dat je in treinen zonder conducteur ook geen boete kunt krijgen.
Ja, Arnoud. Ga zo’n MBO’erd maar overtuigen van je juridisch gelijk. De conducteur zal zeggen: “U moet een geldig vervoersbewijs hebben.”
Mooie ideeën hoor, voor al die nieuwe applicaties met of zonder NFC (hoeveel mensen hebben in Nederland uberhaupt al een telefoon met NFC?) maar laten we niet vergeten dat de gebruikers die de dupe van deze OVC werkwijze zouden kunnen zijn, met name personen zijn die misschien wel helemaal geen smartphone of zelfs een GSM hebben en met geluk een computer en een Mijn-OVC account. Het punt zit ‘m niet in “ons” reageerders hier bij Arnoud, het punt zit ‘m met name bij de bevolking waarvoor het hebben van een OVC feitelijk al een pijnpunt is (Ik quote: “De buschauffeur stempelde vroeger toch prima mijn strippenkaart af, hadden hij en ik nog een praatje ook?”)
@Freek, eerder is al eens onderzocht (bron even niet bij de hand, excuus) dat ondanks dat men roept dat het met een uur zichtbaar is, dit in de praktijk niet gehaald wordt/werd. Ben dus benieuwd of het inmiddels wel lukt binnen een uur.
Tja, wie hebben er allemaal een telefoon met NFC? Ik denk vrijwel iedereen die de laatste twee jaar een nieuw mobieltje hebben gekocht, minus die mensen die al een iPhone 6 bezitten. Hoeveel mensen hebben er geen mobieltje? Dat zullen er relatief gezien niet zo veel meer zijn, hoewel sommigen er geen simkaart bij hebben. (En dus niet kunnen bellen.) Op zich geen probleem als er Wifi in de omgeving is. (En dan skypen!) Mensen die regelmatig met het OV reizen zullen zich ergens mee proberen bezig te houden. Vroeger las men dan een krant of boek. Tegenwoordig biedt een mobieltje vergelijkbare afleiding. Het OV vind ik meer een pijnpunt voor mensen die vrijwel nooit met het OV reizen. (Zoals ikzelf.) Ik heb een auto in mijn garage staan en die is ideaal voor korte en lange afstanden. Het biedt mij veel meer mobiliteit en de reistijden zijn vaak een stuk korter dan met het OV. Maar probeer maar eens informatie te vinden over de diverse kaarten als je onverwacht met het OV moet. Je staat bij de verkoop-automaat en probeert rustig te lezen terwijl je hond al die andere, opdringerige mensen met zijn geblaf op afstand houdt. Tja, ben niet de enige die een kaartje wil, maar ik ben benieuwd hoe anderen dat doen zonder een hond erbij… 🙂 Overigens denk ik dat een uurkaart een uur geldig is vanaf het moment dat je incheckt. Dus is’ie nou ongeldig. Je betaalt dus voor een uur voor een rit van 2 minuten. Nou ja, mijn hond heeft in ieder geval tegen een paal op het perron kunnen pissen… 😉
Ik heb in augustus een vrij nieuw model telefoon gekocht die noch 4G heeft noch NFC. Ik ben met het bestaan van beide heel goed op de hoogte maar ik vond het feit dat het een dual sim telefoon was ruimschoots opwegen tegen het feit dat beide opties (4G/NFC) er niet opzaten. Sterker nog, ik krijg van de baas straks een mega dure HTC M8 (met van alles er op en eraan, inclusief 4G en NFC), en als dat niet de dual sim variant is, blijft dat fraaie toestel waarschijnlijk onbenut in de kast liggen, omdat 4G en NFC op dit moment praktisch gesproken toch niet veel bijdragen aan je bereikbaarheid en ik slepen met twee telefoons niet handig vind.
Niet direct relevant naar het genoemde topic, maar nog zoiets waar ik me aan erger met de OV-chipkaart is de toeslag op wegwerpkaartjes. Plotseling betaal je een hele euro extra per kaartje om een wegwerpkaart te gebruiken, in plaats van een reguliere OV-chipkaart.
En dan komt de NS met de onzinredenering dat het een vergoeding is voor de materiaalkosten – wat volkomen nergens op slaat, aangezien de productiekosten van een RFID-chip niet eens in de buurt zitten van een euro (meer rond de 1-5 eurocent), en er zeer weinig verschil in productiekosten zit tussen de nieuwe wegwerpkaartjes en het oude thermische holografisch papier, waar nota bene de bonnetjes nog steeds op worden geprint!
Ik wíl helemaal geen OV-chipkaart, ik heb er helemaal geen trek in dat al mijn reizen vrolijk bijgehouden worden. Blijkbaar zijn Facebook-achtige perikelen (‘ja maar, wat we doen is legaal, en je kiest er zelf voor om het te gebruiken, ook al heb je eigenlijk geen keus’) nu ook hartstikke acceptabel in het ‘openbaar’ vervoer. Belachelijk.
</rant>
Terecht dat je inhet OV getrackt wordt. De autos worden al overal gevolgd, helemaal zot dat een groot deel van de bevolking zich daaraan kan onttrekken. Dat wil Ivo natuurlijk niet.
Als de NS nu bekend maakt dat ze vanwege de privacy niet meer gaan tacken, dan zit morgen Ivo bij de talkshows om te vertellen dat hij hoopt dat alle ondernemingen het wel mogelijk blijven houden voor de politie om aan hun informatie komen. Die is immers nodig als er kinderen verdwijnen of terrorisme verdachten reizen.
Een laptop of smartphone waarmee je banktransacties kunt zien is één ding, maar daarmee kun je nog niet controleren of je bent ingecheckt. Ben zo zelf onlangs tegen een boete aangelopen. In de drukte van in- en utistappende passagiers bij de twee paaltjes op Kampen checkte ik in en hoorde ik het bekende inchecksignaal, maar voordat ik kon lezen wat er op het scherm stond checkte een ander alweer in.
Eenmaal in de trein begon ik toch te twijfelen of ik was ingecheckt en inderdaad, bij controle bleek dat niet het geval te zijn. Prompt een boete. Heb geen meter zwartgereden in mijn leven en dit was bovendien een zakenreis die ik kon declareren. Onbegrijpelijk dat je als passagier in zo’n situatie volledig de lul bent en bizar dat je als reiziger niet kunt nagaan of je wel of niet in bezit bent van een geldig vervoersbewijs als er niet toevallig een paal in de buurt is.
De applicatie Farebot voor Android kan al maanden (jaren?) de OV chipkaart uitlezen.
Je moet wel “even” je chipkaart’s sleutels gekraakt hebben voordat de applicatie te gebruiken is, en een smartphone hebben met NFC die Mifare Classic kan uitlezen. Maar nadat je dat eenmaal ingesteld hebt, werkt ’t perfect. Gebruik het al vrij lang.
Wel jammer dat het live uitlezen van je OV-chipkaart is voorbehouden aan mensen met technische kennis. Ze kunnen hier geen officiele applicatie van maken, omdat die dan de sleutels moet kunnen uitrekenen van de chipkaarten – wat zou betekenen dat de berekening daarvoor triviaal uit de app te halen is, en het wel erg makkelijk wordt om vals te spelen. Nu gebruikt de chipkaart wel aparte lees en schrijf sleutels, dus ze zouden in theorie alleen de leessleutel formule kunnen openbaar maken, en dan is de kaart read-only voor iedereen gewoon toegangelijk. Zou fijn zijn… Ik vermoed dat de formules voor lezen en schrijven echter erg op elkaar lijken, en ze daarom geen van de twee beschikbaar maken. Een alternatief zou zijn de leessleutels naar “nul” zetten, bij elke kaart zodra die de eerste volgende keer langs een check-in/uit paal komt. Maar he, dat vereist goede wil tegenover de reizigers. 🙂
Tja, dan blijkt dus al dat ik gewoon gelijk heb en de OV-organisaties dus heel eenvoudig een app kunnen maken waarmee gebruikers zelf hun OV-kaart kunnen uitlezen. (En alleen uitlezen.) Nu moeten we eigenlijk de NS zien te dwingen om een dergelijke app te (laten) ontwikkelen zodat we die mogelijkheid ook daadwerkelijk krijgen. Want wat heb je aan een kaartje die je niet overal kunt uitlezen? Ach, misschien kan het in/uitchecken nog wel een stuk makkelijker via een app op je mobiele telefoon met NFC. Dan kun je meteen controleren of je correct bent ingecheckt en hoeveel je tegoed is. Dan kan ook de chipkaart grotendeels worden afgeschaft. 🙂
Precies, ja. Er is eigenlijk geen redelijk argument tegen te bedenken. Ze hebben er gewoon geen zin in.
Omdat een Open Source applicatie kon lezen (en ook schrijven…) is Translink overgestapt op een andere kaart, die minder makkelijk te kraken is. Nog steeds Mifare, maar nu met firewall.
Klopt. Nou ja, ongeveer. De oudere kaarten zijn van het type Mifare Classic van NXP (welke al jaren voor het invoeren van de OV chipkaart bekend triviaal kraakbaar waren), en nieuwere kaarten zijn de Infineon SLE-66. Die laatste was ook in 2010 al bekend kraakbaar – maar er is (nog) geen techniek die zonder speciale apparatuur bruikbaar is. Er zit trouwens geen “firewall” in – de term firewall heeft geen betekenis in deze context.
Dat is jammer. Niet zo zeer dat ze een veiligere kaart hebben gebruikt, of dat hij niet meer te lezen/schrijven is voor iedereen met genoeg motivatie, maar vooral dat ze investeren in dingen oplossen die niet opgelost hoeven te worden. Dit type NFC kaarten zijn eigenlijk niets meer dan heel erg kleine opslag – vergelijkbaar met de barcode op bijvoorbeeld de AH bonuskaart, behalve dat deze herschrijfbaar is en een normale barcode niet. Ze hebben alleen de fout gemaakt een bedrag en check-ins bij te houden op de kaart zelf, in plaats van simpelweg een ID die zegt “dit is de kaart van persoon X”. Het is veel veiliger om dat te doen, en dan alle checks op bedragen en checkins/checkouts in de backend te doen. Goedkoper, ook, omdat de kaart minder beveiliging hoeft te hebben. (En milieuvriendelijker! Want dan is de kaart herbruikbaar nadat hij verloopt.) Maar hé, daar valt nu niet veel meer aan te veranderen…
Aan de mooie kant: veel telefoons weigeren Mifare Classic kaarten te lezen, maar zo ver ik weet lezen alle NFC-capable telefoons de nu gebruikte Infineon chip. Waar blijft die app, NS? 🙂
Het systeem zou dan wel ook weer kwetsbaarder worden, want als het centrale backend niet werkt, kan niemand reizen. De huidige oplossing is volgens mij veel makkelijker op grote schaal te gebruiken.
Dat hoeft ten eerste niet centraal te zijn – maar zelfs al is het dat wel, dan alsnog is dat simpel op te lossen door alle controleapparaten later, als het systeem weer up is, alsnog te syncen met de backend. Worst case hebben mensen een tijd gratis kunnen reizen – wat precies is wat er nu gebeurt als de check-in/out apparaten weer eens stuk zijn.
Jaron, een centraal systeem dat reisrechten bijhoudt heeft ook het fundamentele probleem waar de rechtszaak uit het artikel over ging: Het is voor de klant niet (makkelijk) te controleren of hij/zij in het bezit is van een geldig vervoersbewijs. Het betekent van de kant van de vervoersbedrijven dat voor iedere transactie of controle een werkende verbinding met het centrale systeem nodig is.
En het probleem van ieder systeem met een centrale database: Een lijntje naar politie en inlichtingendiensten is zo gelegd.
Dat is eigenlijk precies wat ik probeer te zeggen: ze hadden het beter meteen zo kunnen doen. Nu hebben ze de illusie van een systeem wat decentraal is en alles op de kaartjes doet, terwijl de inhoud van de kaarten eigenlijk praktisch genegeerd wordt en in plaats daarvan de centrale database wordt geraadpleegd. Kortom: nu hebben we de nadelen van een centraal systeem ÉN de moeilijkheden van een decentraal systeem. Ik had liever meteen een centraal systeem zonder die moeilijkheden gezien (of, nog beter, een volledig decentraal systeem wat wel goed werkt – maar dat is erg lastig te maken, dus ik snap dat dat niet gelukt is).
Ik meende dat je pas na 24 uur of zo je transacties kunt inzien online
“bij een NS-servicebalie kan om een papieren uitdraai van de NS-transacties gevraagd worden;”
Hoe zat dat bij andere vervoerders?
En om te “stressen” is het dus mogelijk om hen iedere dag een papieren uitdraai te vragen? Vervoerder (NS) is zo ik begrijp verplicht om, op verzoek, deze te leveren aan de reiziger.
Als je je reiskosten wilt declareren heb je een uitdraai nodig. (Daar zeurt de belastingdienst om bij je werkgever.) Werk je 5 dagen in de week dan moet je daarvoor wekelijks bij de servicebalie langs. (Iets vaker omdat opwaarderen ook ruimte op de kaart kost.) Gebruik je ook de bus, twee keer per week.
Reiskosten declareren gaat heel goed via “Mijn OV chipkaart”. Als je tenminste bereid bent daar een account aan te naken. Je kunt daar mooie declaratieformulieren printen waarop ook nog eens vermeld staat dat ze zijn goedgekeurd door de belastingdienst. Ook hier is natuurlijk het probleem dat er minimaal 1 dag verschil zit tussen datum reis en verschijnen in “Mijn OV chipkaart”.
Dit allemaal gelezen hebbende denk ik dat de beste en goedkoopste oplossing gelegen is in de herintroductie van het papieren treinkaartje.
Zodra de poortjes allemaal in gebruik zijn is voor de NS dit probleem opgelost: als het poortje open gaat, ben je ingecheckt. Dat lijkt me toch niet te missen. Bij de bus en tram speelt het probleem nog wel, maar daar controleert de chauffeur of conducteur meteen of je wel incheckt.
Niet op elk station zijn poortjes. Niet op elk station komen poortjes. Een hoop stations moeten het doen met een in/uitcheckpaal. En dan kun je het niet zien aan het opengaande poortje, helemaal niet als het druk is en de volgende persoon al inuitcheckt voordat jij het display hebt kunnen lezen.
Wat een laffe rechter.