Wikileaks mirroren, mag dat?

wicki-leaks-pak-flauw-lek.pngKlokkenluiderssite WikiLeaks is inmiddels op honderden alternatieve locaties te bereiken, meldde Tweakers gisteren. De site riep het publiek op om mirrors aan te maken, om te voorkomen dat de onder vuur liggende website het zwijgen wordt opgelegd. Maandagnacht zouden er al 355 mirrors wereldwijd zijn. Ook in Nederland zijn er diverse mirrors, en als ik mijn inbox zo bekijk dan zouden dat er nog best wat meer kunnen zijn. Want ik krijg van nogal wat mensen de vraag: mag ik een Wikileaks-mirror opzetten in Nederland?

Het juridisch risico zit hem in het feit dat de informatie van Wikileaks gelekte Amerikaanse staatsgeheimen lijkt te bevatten. Het is strafbaar om staatsgeheimen van Nederland of haar bondgenoten (dus ook de VS) te verspreiden, zo staat in artikel 98 Strafrecht:

Hij die een inlichting waarvan de geheimhouding door het belang van de staat of van zijn bondgenoten wordt geboden, een voorwerp waaraan een zodanige inlichting kan worden ontleend, of zodanige gegevens opzettelijk verstrekt aan of ter beschikking stelt van een tot kennisneming daarvan niet gerechtigd persoon of lichaam, wordt, indien hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat het een zodanige inlichting, een zodanig voorwerp of zodanige gegevens betreft, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vijfde categorie.

Ik weet dat de Wikileaks-documenten niet de allerhoogste categorie staatsgeheimen zijn, maar dat maakt voor dit wetsartikel niet uit. Ook ‘lagere’ gerubriceerde informatie valt hieronder.

Je zou natuurlijk kunnen zeggen dat de informatie al openbaar is en dus niet langer geheim. Maar ik begrijp uit de literatuur dat het feit dat informatie al elders gelekt is, niet automatisch betekent dat de status ‘staatsgeheim’ kwijt is. Hoewel dat meer lijkt te gaan over een eerder kleinschalig lek. In deze rechtszaak mocht de NOS een item uitzenden waarin staatsgeheime informatie aan bod kwam, omdat

Verder kan de vermelding dat [E.O.] in het verleden van een van deze eenheden deel heeft uitgemaakt moeilijk nog als staatsgeheim worden aangemerkt, nu, daargelaten of deze vermelding juist is, dit reeds eerder bekend is geworden.

Ik weet niet hoe bekend dat feit uiteindelijk was, maar de Wikileaks-publicatie zijn zó wijd en zijd verspreid en overgenomen dat ik hier toch wel zou willen concluderen dat deze informatie onmogelijk nog als ‘geheim’ aangemerkt kan zijn.

Verder hebben we in Europa natuurlijk de vrijheid van meningsuiting (artikel 10 EVRM), en dat is een zwaarwegend grondrecht. Dat geldt óók bij publicatie van informatie die staatsgeheim kan zijn. Om deze informatie te stoppen, zal de overheid moeten bewijzen dat het absoluut noodzakelijk is in het kader van de nationale veiligheid. En ook dat kan ik me moeilijk voorstellen: de informatie staat al op zo veel plaatsen, wat voor nut heeft het dan nog om hem bij één plek te verwijderen?

Het Hof Amsterdam formuleerde het eind 2009 als volgt in de AIVD/Telegraafzaak (zie ook de noot van Media Report):

Aangezien een journalist, afhankelijk van de omstandigheden van het geval, aanspraak kan maken op de in artikel 10, eerste lid, EVRM gewaarborgde vrijheid van informatieverstrekking, ook indien hij weet, of redelijkerwijs moet vermoeden, dat zijn publicatie gegevens bevat die onder een wettelijke geheimhoudingsplicht vallen, kan uit diens publiceren van gegevens die (in enige gradatie) als ‘staatsgeheim” zijn bestempeld niet zonder meer het ernstige vermoeden worden afgeleid dat hij een gevaar vormt voor het voortbestaan van de democratische rechtsorde, dan wel voor de veiligheid of voor andere gewichtige belangen van de staat.

Alles bij elkaar durf ik wel te zeggen dat een herpublicatie van Wikileaks-documenten niet snel tot juridische problemen kan leiden. Update: lees ook de juridische analyse in de comments en het artikel van ICT-advocaat Alberdingk Thijm die het juridisch wat somberder inziet. En nog een update: bij Webwereld hebben ze het OM gebeld en die zegt: “We kijken er wel naar, maar er zijn geen illegale activiteiten vastgesteld dus is er geen reden om de sites offline te halen”.

Wel tot praktische: je provider kan je (uit onwetendheid, angst of desinteresse) afsluiten zoals Amazon bij Wikileaks deed. Meestal bieden hun algemene voorwaarden daar wel een gaatje voor, en bovendien: heb je zin in een proces tegen je hostingbedrijf dat je site weer online moet?

En natuurlijk is er altijd het risico van een Hellfire-raket door je zolderraam.

Arnoud