Games die in Duitsland worden verkocht mogen voortaan hakenkruizen en andere nazisymboliek in beeld laten zien, meldde Nu.nl net voor mijn vakantie. De Duitse Unterhaltungssoftware Selbstkontrolle (USK, zeg maar de Duitse PEGI) die in Duitsland games van een leeftijdclassificatie voorziet, heeft haar regels bijgesteld, zodat games net als films en andere kunst hakenkruizen mogen laten zien als dat historisch verantwoord is en niet leidt tot promotie van Nazi-gedachtengoed. En wat mij dan intrigeert: “Het Duitse Hooggerechtshof bepaalde in 1998 dat de game Wolfenstein 3D in strijd was met de grondwet door nazisymboliek te tonen.” Ik heb iets gemist, geloof ik want ik dacht dat dat allemaal zelfregulering/angst was.
De Duitse regels omtrent Nazi-symboliek is al heel lang zeer scherp. En inderdaad gaf dat een botsing toen schietspel Wolfenstein 3D twintig jaar geleden op de markt komt (opa Arnoud zegt: 20 jaar geleden is 1970, maar dat terzijde). Daarin waren herkenbare hakenkruizen opgenomen, en ook een aantal portretten van Hitler. Allemaal bedoeld om het spel aankleding (een backdrop, zeggen we nu) te geven. Maar dat mocht niet baten bij de rechter:
Rather, the protective purpose of § 86a StGB (German Criminal Code) calls for symbols of unconstitutional organisations to not be shown in computer games. In this respect it […] does not matter that the prohibited signs and symbols of the game “Wolfenstein 3D” were located in the areas of the game assigned to the enemy. If such a use of prohibited symbols in computer games were permitted, it would hardly be possible to counteract a development towards their increasing use in public, which would run counter to the objective of § 86a StGB.
Dit was overigens het Oberlandesgericht Frankfurt (zeg maar het Gerechtshof) en niet het Bundesgerichtshof/Hooggerechtshof zoals Nu.nl meldt, maar dat terzijde.
Het opmerkelijke aan deze beslissing was met name dat het wetsartikel een uitzondering kende voor historische en artistieke uitingen (zoals films, documentaires en kunst) waarin deze symbolen verwerkt waren. Dat mag wel, mits ze maar niet de vorm aannemen van verheerlijking of promotie van het gedachtengoed. De rechter achtte dat niet van toepassing, want het ging hier ‘maar’ om een computerspel.
De USK is in 2008 opgericht om middels zelfregulering de gamebranche te beschermen. Onderdeel daarvan was dus een eveneens strenge regel rondom Nazi-symboliek, waardoor spellen in Duitsland de facto altijd zonder hakenkruizen en dergelijke op de markt kwamen. En die regel is nu aangepast om rekening te houden met de wettelijke uitzondering voor kunst en geschiedenis.
Arnoud