Het Europees Octrooibureau heeft vier scenarios voor de toekomst van het octrooisysteem gepresenteerd. In een project van twee jaar zijn 150 belanghebbenden, inclusief critici, geïnterviewd over hoe intellectueel eigendom en octrooien zich kunnen ontwikkelen in de komende vijftien tot twintig jaar. Dit leverde vier scenarios, vier verhalen over de toekomst op.
Market Rules
Het eerste scenario gaat uit van volledige marktwerking. Steeds meer zaken worden octrooieerbaar, en uitvinders dienen steeds meer aanvragen in. Het risico dat men hier signaleert, is dat het systeem onder haar eigen gewicht in kan storten.
Whose Game?
In het tweede scenario zijn het juist de ontwikkelende landen, en niet de westerse (noordelijke) landen met hun bestaande octrooisysteem, die de verandering veroorzaken. IP wordt dan een wapen in de concurrentie tussen Noord en Zuid, zoals in dit omineuze diagram te zien is:
Om dit te voorkomen, moet er (veel) meer gedaan worden aan kennis en innovatie delen met ontwikkelende landen.
Trees of Knowledge
Het derde scenario gaat uit van de groeiende kritiek op het octrooi- en IP-systeem in het algemeen. De trend die hier wordt geëxtrapoleerd, is dat deze kritiek zal leiden tot een gereduceerde rol van IP in innovatie.
De open vraag hier is dus hoe er meer openheid van kennis kan worden gerealiseerd, waarbij ontwikkelaars en uitvinders toch nog voldoende beloond worden voor hun innovaties.
Blue skies
En bij het vierde scenario zijn het de technocraten die de leiding nemen. Door de steeds grotere afhankelijkheid van technologie ontstaat een behoefte aan gedifferentieerde bescherming. Sommige technologie moet lang en breed beschermd worden, andere technologie heeft genoeg aan korte, beperkte bescherming. Er kan bijvoorbeeld een kortlevend exclusief recht voor software ontwikkeld worden in plaats van het 20 jaar lopende octrooi of het “levenslang plus 70 jaar” durende auteursrecht op software.
Arnoud