Ik begin een steeds grotere hekel aan het misbaksel van de “ex parte beschikking” te krijgen. Het Algemeen Dagblad wist met deze bijzondere maatregelen shockblog GeenStijl te dwingen om een screenshot van enkele cijfers en een hyperlink naar een kopie van de jaarlijkse Misdaadmeter van de krant weg te halen. Deze waren te vroeg al online in te zien – het AD had ze pas vandaag willen publiceren maar deed iets doms waardoor anderen er al bij konden.
Normaal zet GS alles online waarmee men bedreigd of lastiggevallen wordt, maar net deze beschikking blijft offline. Jammer, want zo blijft het voor iedereen speculeren wat nu precies de achtergrond was. Maar gezien de inhoud van die Misdaadmeter moet het wel het databankenrecht zijn, nog zo’n gewéldig geslaagd juridisch instrument. Een beschermde databank geheel of gedeeltelijk overnemen mag niet zomaar. Maar wat heeft GeenStijl nu eigenlijk gedaan? Een screenshot gemaakt en een link naar een bron elders neergezet.
Bij Webwereld citeert men Solv-advocaat Menno Weij over het screenshot met
Dat is een klinkklare inbreuk van het databankenrecht. Of je het nou overtypt of er een foto van maakt, in beide gevallen hang je, want je maakt inbreuk op andermans database.
Ook Menno’s collega Douwe Linders ziet weinig kans voor GeenStijl, zelfs als ze deze beschikking aan zouden vechten. Solv is overigens het kantoor dat destijds hetzelfde middel inzette tegen 925.nl, en het verbaast me hogelijk dat Webwereld dat niet meldt.
Daar denk ik toch echt anders over. Het gaat hier om een zeer beperkt gedeelte van de databank, en dat mag gewoon. Pas wanneer je dit “herhaald en systematisch” doet, en je ook nog eens “ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de rechtmatige belangen” van de producent, ligt dat anders. Eénmalige publicatie van een screenshot is herhaald noch systematisch.
Ok, het AD heeft er schade door (want ze is haar primeur kwijt) maar is dat ongerechtvaardigd? Nee. Het AD zat zelf fout door haar systemen niet goed af te stellen. En bovendien kan GeenStijl zich als persmedium beroepen op artikel 10 EVRM (informatievrijheid/vrije meningsuiting) op grond waarvan ze mag citeren uit bronnen in het kader van verslaggeving over actuele zaken. Dat is dan de rechtvaardiging waar de Databankenwet het over heeft.
En dan die link. Linken is geen openbaarmaking in het kader van het auteursrecht, en dus ook geen herpublicatie van de databank in de zin van de databankenwet. Zou het AD werkelijk hebben betoogd van wel? Sjonge, hoe kun je dat opschrijven als advocaat. (Iets waar Weij het bij Webwereld gelukkig met me eens lijkt te zijn.)
Daarnaast lijkt het me zeer sterk dat er überhaupt een databankrecht op deze Misdaadmeter zit. Deze is immers afgeleid uit openbare bronnen. Ik geloof er niets van dat het AD kan aantonen dat ze de vereiste substantiële investering hebben gedaan om het databankrecht te kunnen claimen.
Alles bij elkaar een zeer slechte zaak voor de persvrijheid. Ik hoop dat GS een advocaat inhuurt die een schadevergoeding weet los te peuteren van het AD voor deze evident onrechtmatige beschikking.
Arnoud<br/> (Op de foto de gewraakte ex parte beschikking, ziet u ook eens hoe zo’n ding eruit ziet; bron GeenStijl)
Ben benieuwd welk staartje dit gaat krijgen.
Het lijkt me juridisch een interessante kwestie. Ik weet er weinig van en het boeit me veel omdat zoiets de manier van het gebruiken van het web compleet op z’n kop kan zetten. Toch is het eerste wat ik dacht: wanneer gaat men zulke samenstellingen nou eens correct spellen?
Het is een “ex-partebeschikking” of “ex-parte-beschikking”. Dit komt van “ex parte” en “beschikking”.
Vergelijk: “ad-hocbeleid” of “ad-hoc-beleid”. Dit komt van “ad hoc” en “beleid”.)
Dat een rechter zelfs tijdens een marginale toets dan toch nog een ex parte uit te vaardigen. Dit lijkt me juist een schoolvoorbeeld van waar een databankrecht niet van toepassing is…
Ik zou graag de argumentatie bij de beschikking zien… Heeft iemand enig idee waar ik het best met zoeken kan starten?
Ik ook, maar die dingen worden dus niet gepubliceerd. Ik had gehoopt dat GS het zelf wel online wilde gooien, maar nee. En ook op Boek 9, waar zowat elk vonnis in IE-zaken te vinden is, zie ik het niet terug. De enige optie is dan bellen met de rechtbank of de partijen of je alsjeblieft een kopie mag.
@Arnoud; en ga je dat doen?
Ik heb anders nog wel “wisselgeld” waardoor je GeenStijl zover kunt krijgen, bel/e-mail me even 😉
Beste meneer Engelfriet, als u per ongeluk uw achterdeur openlaat, mag ik dan uw lcd-tv weghalen? Of handel ik dan misschien toch een beetje onrechtmatig?
Er is geen rechtvaardiging voor wat Geen Stijl gedaan heeft, simpelweg omdat voor sarren en zieken nooit een rechtvaardiging bestaat. Er is geen redelijk belang te bedenken dat met de actie van Geen Stijl gediend was, terwijl daartegenover een heel duidelijk belang van het AD stond.
Ik weet het natuurlijk ook niet zeker, maar volgens mij heeft de beslissing helemaal niets met het databankenrecht te maken. Met persvrijheid overigens ook niet.
In de laatste AMI staat een lezenswaardig artikel over de praktijk van de ex parte-beschikking. Volgens mij helemaal niet zo’n onding als u beweert, maar die discussie kan ik hier niet met u voeren omdat u niet aangeeft waarom het onding is.
-edit Excuses namens het spamfilter-
De beschikking staat inmiddels op boek9.
Toch vraag ik me af in hoeverre het AD niet reeds gepubliceerd had. Het AD had immers de gegevens op een voor het publiek toegankelijke plaats op hun website gezet.
@Jeroen: een ex parte kan alleen maar op grond van IE-rechten zoals het databankenrecht. Meen je dat iemand je ‘sart’, dan moet je naar de rechter en dan krijg je hoor en wederhoor. En dat is dus wezenlijk anders dan een ex parte: die kent geen wederhoor. Je wordt als gedaagde ineens getroffen door een beslissing, waarbij de eiser alles kan opschrijven dat hem invalt en de rechter gelooft hem op zijn blauwe ogen.
Het is een misbaksel om die reden – en omdat het kennelijk mogelijk is om journalistieke uitingen op websites weg te halen zonder wederhoor. Dat is een absolute schande. De ex parte was bedoeld voor evidente piraterij, zoals containers met Naike schoenen die de markt op dreigen te komen.
Het redelijk belang van GeenStijl is de journalistieke vrijheid, zij vergaart en doet verslag van actuele gebeurtenissen. Dat de stijl jou niet aanstaat, tsja, dat is niet relevant in het recht.
Met die opmerking over de grondslag van de ex-parte beschikking heeft u helemaal gelijk. Maar bij uw uitleg van het begrip journalistieke vrijheid zet ik toch vraagtekens. U laat zich direct verblinden door mijn gebruik van de termen sarren en zieken, maar door daar in uw uitleg naar terug te verwijzen mist u het punt. Waar het om gaat is: is er een rechtvaardiging van de actie van Geen Stijl? Nee. Er is geen algemeen belang gediend met het publiceren van zaken die niet van jou zijn, tenzij aldus een wezenlijke misstand wordt geopenbaard. Of vervolgens het ex-parte middel moet worden gehanteerd, is weer een heel andere vraag.
@Jeroen, reactie 7;
Als je een website wilt beveiligen (afsluiten) zet je er een wachtwoord op. Dat was (voor zover ik weet) niet het geval. Dus je kunt het niet gaan vergelijken met een huis. Tevens is het weghalen van een lcd-tv diefstal, terwijl het downloaden van een website gewoon mag. Dat is immers het doel van een website. Dus die vergelijking gaat niet echt op.