Auteursrechtenblog Futureofcopyright en ik gaan de komende tijd in dialoog over de toekomst van het auteursrecht. Elke zaterdag vind je hier of bij Future of Copyright een nieuwe post in de serie. We reageren op elkaars stellingen en hopen met een inhoudelijke discussie verder te komen in complexe auteursrechtelijke vraagstukken.
Deze week de reactie van Future of Copyright op mijn post Laat de maatschappij beslissen:
Ha, dat gaat goed. We hebben allebei één post geplaatst en de stellingen zijn ingenomen. De maker versus de massa. Het leuke van deze discussie is dat we eigenlijk hetzelfde willen. Commenters (dank voor jullie waardevolle bijdragen), Arnoud en wij willen allemaal een online omgeving met een goed, ruim en makkelijk toegankelijk aanbod aan mooie films, games, e-boeken, journalistiek, muziek en ga zo maar door. En daar willen we best voor betalen.Het grote verschil zit in ieders geduld en de route die we kiezen naar het eindstation.
Lees verder bij Future of Copyright. En reageer dan ook alsjeblieft (hier of daar) want jullie comments zijn absoluut zeer waardevol.
Arnoud
Hoe kan je nagaan of die Nike shirt van 2 euro op de markt in Turkije daar liggen met toestemming van Nike of dat ze illegaal zijn. Toch vormt dat onderscheid voor de douane ook geen probleem.
Ik denk dat dat onderscheid tussen een legaal verspreide versie en een illegale versie voor de rechter in 99% van de gevallen ook geen probleem zal vormen. Een rechter zal oordelen naar wat in normaal verkeer gebruikelijk is. Zo heb ik nog nooit een maatschappij gratis een cam of telecine versie van een film zien verspreiden die net uitgekomen is in de bios. Dat moet dus vanzelf een illegale verspreiding zijn.Heb je zelf voorbeelden van illegaal verspreide content waar mensen zich makkelijk zouden kunnen vergissen dat deze legaal zou zijn en deze toch downloaden?
Je zou een aantal problemen van het auteursrecht misschien kunnen vermijden als consumenten een dwanglicentie kunnen krijgen voor werken in een bepaalde vorm die ze niet tegen een redelijke vergoeding bij de auteursrechthebbende kunnen krijgen. Die dwanglicentie moet ook toestaan om instanties van dat werk in die vorm te maken en te verspreiden, zolang de auteursrechthebbende zelf niet dat werk in die vorm verspreidt.
Bijvoorbeeld: een boek is alleen op papier verkrijgbaar, maar iemand wil een e-book versie. Dan kan die persoon een dwanglicentie krijgen voor de e-book versie van het boek. Iedereen kan die dwanglicentie krijgen, en al die mensen mogen gewoon het e-book uitwisselen via file sharing, zodra een willekeurig persoon de moeite heeft genomen om het boek te digitaliseren.
Ander voorbeeld: een boek is als e-book verkrijgbaar, maar alleen met nare DRM. Iemand wil het boek zonder DRM, maar de uitgever weigert om het in die vorm te verspreiden. Zodra het iemand lukt om die DRM van het e-book af te slopen, mag hij/zij de DRM-vrije versie verspreiden. Als hierna de uitgever begint met het aanbieden van DRM-vrije versies, dan vervalt dit recht, en moet iedereen gewoon weer bij de uitgever terecht. De voor die tijd, door anderen gemaakte, DRM-vrije instanties zijn rechtmatig in het verkeer gebracht, en blijven dus ‘legaal’.
Ander voorbeeld: iemand heeft het voor elkaar gekregen om een computerspel, zonder toegang tot de source code, te porten naar een ander platform (bijv. met Wine-achtige technologie). Die port mag dan vrij verspreid worden, totdat de oorspronkelijke maker ook met een versie voor dat platform komt.
Tot slot: een filmmaker besluit om een film vanaf een bepaald moment helemaal niet meer uit te geven. Vanaf dat moment mag iedereen kopie?n van die film maken en verspreiden, totdat de filmmaker besluit om de verspreiding weer op zich te nemen.
Kortom: tegenover het recht om als enige te produceren, staat de plicht om daadwerkelijk te produceren.
Overigens: de stelling van Future of Copyright “dat we eigenlijk hetzelfde willen” klopt niet helemaal. Natuurlijk willen we allemaal “een online omgeving met een goed, ruim en makkelijk toegankelijk aanbod aan mooie films, games, e-boeken, journalistiek, muziek en ga zo maar door”; het belangrijkste is alleen wat je daar voor over hebt. Ik wil in ieder geval niet dat internetverkeer gemonitord gaat worden, en/of dat internetgebruikers afgesloten gaan worden. En zonder zulke maatregelen denk ik eerlijk gezegd dat het auteursrecht in de praktijk verloren is.
AllOfMp3 beweerde muziek legaal (naar Russisch recht) aan te bieden, werd aangeklaagd door de RIAA en (uiteindelijk) vrijgesproken. Hoe had een consument gedurende de lopende rechtzaak moeten beoordelen of AllOfMp3 legaal of illegaal bezig was? Betrek ook de regelingen voor parallelimport in je argument.
@Corn?: De problemen van het auteursrecht (dat in wezen een regeling voor ingewijden, zoals drukkers en uitgevers was) werden in het verleden vermeden doordat consumenten de facto geen significante inbreuk konden maken. Het recht op de kopie voor eigen gebruik was niet echt schadelijk voor de waarde van het auteursrecht, omdat consumenten er niet bijster veel mee konden. Dat is dramatisch veranderd door de voortgaande technologie, waardoor er nu behoorlijk gelobbyd wordt dit ‘gat’ in de exclusieve rechten te dichten; iets wat naar mijn idee onbegonnen werk is als je tegelijkertijd wel de voordelen van de informatie-technologie wilt behouden. De kosten van media zijn de afgelopen jaren tot een miljoenste of minder van wat ze 20 jaar geleden waren gezakt — en daarmee de mogelijkheden tot het kopi?ren van media evenzoveel vergroot…
Een ander punt dat ik naar voren wil brengen is dat in de tijd dat het auteursrecht werd ingevoerd iedere grotere plaats zijn eigen drukker en verspreider (boekwinkel) had. (Voor de grammafoon, muziekuitgevers hielden zich bezig met bladmuziek.) In een markt met gezonde competitie is het geven van alleenrecht op een werk niet zo erg, mits er voldoende susbstitutie door werken van concurrenten mogelijk is. Een gezonde competitie nodigt ook het uitbrengen van nieuwe werken uit met het oogmerk martaandeel te winnen.
De economische afweging verandert wanneer een kartel de markt controleert. Zelfstandige boekwinkels en platenzaken moeten het steeds meer afleggen tegen winkelketens en franchises; de muziekdistributie is in handen van een vijftal multinationals. Met de afname van het aantal uitgevers wijzigen ook de overwegingen rond het uitbrengen van nieuwe werken. Een uitgebracht werk zal onvermijdelijk concurreren met werken van dezelfde uitgever en wanneer winstmaximaisatie het doel is zullen uitgevers proberen met een minimaal aantal uitgebrachte werken een goede opbrengst te halen. (Is er hier iemand die de bedrijfseconomische berekeningen kan maken?)
@Mattie(#46):
Dat is een kwestie van consumentenrecht. Als de consument op voorhand maar voldoende duidelijk wordt gemaakt wat hij koopt, heb ik in principe geen probleem met DRM. Zoals de koper van een mobiele telefoon ook moet weten of er een simlock op zit of niet. Simlocks zijn ook zo’n kunstmatige handicap die slechts om bedrijfseconomische redenen worden toegepast.DRM staat in spanning met het eigendomsrecht: Het betekent dat een apparaat niet zijn eigenaar gehoorzaamd, maar de leverancier ervan. Het meest omvattende recht hebben op een apparaat betekent ook dat je het tot gehoorzaamheid moet kunnen dwingen. Veel DRM dient vaak niet tot het beschermen van auteursrecht, maar tot bescherming van zaken waar de leverancier wettelijk geen recht op heeft. Denk bijv. aan printers die alleen offici?le inktcassettes accepteren.
Consumenten zijn bij aankoop van zaken de zwakkere partij. Om die reden zijn er veel wettelijke waarborgen, zoals de wettelijke garantie. Men had daar ook kunnen volstaan met duidelijk aangeven wat de garantie is en de consument zelf laten kiezen. De zwakke positie van de consument maakt dat onwenselijk. Vanuit dat oogpunt is het heel goed om het consumentenrecht verder uit te breiden met bepalingen rond DRM, zodat de consument er beter tegen beschermd is.
@Corn?(#52): Uit het oogpunt van het recht op informatie vind ik er zeker wat voor te zeggen dat werken die ooit openbaar zijn gemaakt maar tegenwoordig niet meer (met toestemming) verkrijgbaar zijn, zonder toestemming van de rechthebbende mogen worden gedownload. Het is natuurlijk anders als er een bijzondere reden is waarom het werk niet meer toegankelijk is (bijv. redenen van privacy, redenen van kunstzinnige aard), of als duidelijk is dat het werk in de nabije toekomst wel weer verkrijgbaar zal zijn.
Waar ik het niet mee eens ben, is dat het werk in alle denkbare formaten beschikbaar zou moeten zijn. Voor het recht op informatie is dat ook niet nodig. Als je een film tegen betaling van een redelijk bedrag op DVD kunt krijgen, dan is die film mijns inziens in ruim voldoende mate ontsloten. Misschien kun je de film dan niet op je iPhone zien, maar dat ongemak moet je dan maar voor lief nemen. Je recht op informatie wordt daardoor niet geschonden. Recht op ultiem geluk bestaat niet.
(En er valt altijd wel een formaat te bedenken waarin een bepaald werk niet beschikbaar is, desnoods verzin je er ter plekke een formaat bij, bijv. door een bestaand bestandsformaat van een willekeurige prefix te voorzien.)
@Mathfox(#55): Het mededingingsrecht biedt hier het antwoord.
Piet, ik ben het met je eens dat we niet van een distributeur kunnen vragen om een werk in ieder willekeurig formaat beschikbaar te maken. Daarentegen zou ik de koper van een legale kopie van een werk het recht willen geven om het werk te (laten) converteren naar het door hem gewenste formaat. Het gebruik van “technische middelen” (DRM) om conversies lastiger te maken zou naar mijn mening verboden moeten worden.
Hoe kan mededingingsrecht werken wanneer het auteursrecht exclusieve rechten uitdeelt? Daarbij, het mededingingsrecht repareert de door mij beschreven (perverse) bedrijfseconomische afweging niet.
??en exclusief auteursrecht cre?rt slechts bij zeer hoge uitzondering een mededingingsrechtelijk monopolie, dat wil zeggen een economische machtspositie. In jouw woorden:
Zoals je zelf al zegt is het anders bij kartelvorming. Het is ook anders als er sprake is van (misbruik van) een economische machtspositie.De belangrijkste reden hiervoor lijkt mij dat de markt voor zelfstandige boekwinkels en platenzaken verdwijnt, zoals ook de markt voor kleine kruideniers is verdwenen. Dit is vanuit een nostalgisch oogpunt wellicht jammer, maar vanuit een maatschappelijk oogpunt geen probleem. De werkloze boekhandelaren zullen werk moeten zoeken waar wel vraag naar is.
Voor zover er nog wel vraag zou zijn naar kleine boek- en platenwinkels, zullen er vanzelf een paar overleven.
Voor zover dat klopt zullen de andere werken bij nieuw op te richten uitgevers terechtkomen. Nieuwe uitgevers zullen immers eenvoudig kunnen concurreren met gevestigde uitgevers die te hoge winstmarges hebben, nl. door onder de prijzen van die gevestigde uitgevers te gaan zitten.
@Piet stelt “Een exclusief auteursrecht cre?rt slechts bij zeer hoge uitzondering een mededingingsrechtelijk monopolie, dat wil zeggen een economische machtspositie.”
Het bijna-monopolie van Microsoft Windows is een duidelijk tegenvoorbeeld.
@Piet “Nieuwe uitgevers zullen immers eenvoudig kunnen concurreren met gevestigde uitgevers die te hoge winstmarges hebben, nl. door onder de prijzen van die gevestigde uitgevers te gaan zitten.”
Hier haal ik graag het voorbeeld van de kruideniersketen aan, die, door zijn marktmacht in staat is in een bepaalde plaats tijdelijk winkels in de omgeving van een startende concurrent met verlies te laten draaien, totdat de nieuweling de nek is omgedraaid. Juist door hun marktmacht kunnen de grote jongens dit soort initiatieven in de kiem smoren. Hoge marktbarierres opwerpen, lobbyen voor beschermende wetgeving, auteurs dwarszitten, verderop in de verkoopketen de boel traineren, of desnoods opkopen…
@MathFox: ditzelfde kartel zet niet alleen de consumenten in de klem, maar ook de ‘makers’, met name in de muziek-industrie is dit schrijnend, maar ook bijvoorbeeld schrijvers hebben heel weinig opties. Vandaar de hernieuwde belangstelling voor een apart autherscontractenrecht.
Internet draagt de belofte in zich deze rol van uitgevers als intermediars te ondermijnen, maar in de praktijk zien we eerder een consolidatie…, denk aan de manier waarop Amazon een spin in het web is geworden. Bovendien geldt ook hier dat als je iets makkelijk van een fileshare kunt halen, de verleiding heel groot is dat maar te doen.
@Piet (#58):
Het blijft natuurlijk zo dat er andere wetten kunnen zijn, die om niet-auteursrechtelijke redenen de verspreiding kunnen verbieden. Die krijgen dan voorrang op het recht dat zou volgen uit de door mij voorgestelde dwanglicentie.“nabij” is een rekbaar begrip. Ik denk dat de wet wel zo geformuleerd kan worden dat de uitgever een bepaalde levertijd krijgt, die afhankelijk is van de aard van het medium. Het kost langer om de drukpersen te starten voor een fysiek boek, dan het kost om een e-book aan te bieden.
Ik zie niet in waarom je dat ongemak voor lief zou moeten nemen. En DVDs bevatten een DRM-methode. Hoewel die al lang en breed gekraakt is, betekent dit nog steeds, vanwege wetgeving in veel landen, dat de meeste Linux-distributies geen DVD-afspeelmogelijkheid kunnen bieden.
Overigens zie ik het zo voor me dat de uitgever al aan de aanbiedingsplicht voor een bepaald formaat heeft voldaan als ze een ander formaat aanbiedt dat door de gemiddelde consument gemakkelijk en legaal omgezet kan worden in het gewenste formaat. Als ze dus een DRM-vrije DVD leveren, en het thuiskopie-recht behouden blijft, dan kan de gemiddelde consument die DVD rippen en de film op zijn/haar iPhone zetten.
Dat kan, samen met het bovenstaande, op basis van onredelijkheid afgewezen worden. Als een bepaalde consument zo slim is dat hij een nieuw bestandsformaat kan verzinnen, dan kan hij ook wel een conversie-tooltje programmeren.
Ik denk dat het een en ander eventueel via een co?rdinerende (overheids)instantie geregeld kan worden. Consumenten kunnen daar, eventueel tegen een geringe vergoeding, een dwanglicentie aanvragen. De instantie beoordeelt dan of het formaat direct of indirect wordt aangeboden door de uitgever. Als dit niet zo is, dan wordt de dwanglicentie verleend. De instantie publiceert een vrij toegankelijk register van uitgegeven dwanglicenties. Uitgevers kunnen opheffing van een dwanglicentie aanvragen. De instantie beoordeelt dan of het formaat inmiddels (weer) wordt aangeboden door de uitgever.
@Piet #56
Dat de consument ge?nformeerd moet worden over belemmeringen lijkt me evident, maar daar gaat het niet om. Als ik een Nokia-xxx wil kopen heb ik volop keuze: 1. Nokia-xxx los in de winkel zonder simlock 2. Nokia-xxx met KPN prepaid met simlock 3. Nokia-xxx met Vodafone prepaid met simlock En aan allemaal hangt een verschillend prijskaartje. Er is dus gezonde concurrentie die mij als consument de keuze geeft: betaal ik weinig voor mijn toestel maar ben daardoor gebonden aan een provider of betaal ik wat meer voor mijn toestel en heb vrije keuze qua provider. Dat vind ik nou een gezonde vorm van marktwerking!@Piet #58
Dat je een leverancier niet kunt dwingen om een product aan te bieden in elk beschikbaar formaat lijkt me inderdaad logisch. Maar het gaat hier wel even om iets heel anders. Het is nu die ene concurrentieloze leverancier die bepaalt dat hij het werk niet uit wil brengen in het meest gevraagde formaat (download). Bovendien, beschermd door zijn monopoliepositie, bepaalt hij ook dat niemand anders het product mag uitbrengen in dat formaat. Erger nog, zelfs de wel beschikbare formaten zijn niet altijd zomaar voor iedereen toegankelijk. Daar steekt de leverancier soms namelijk op basis van geografische filtering een stokje voor (regiocode bijv.). En als klap op de vuurpeil overweegt de wetgever zelfs om die leverancier te steunen om ervoor te zorgen dat de potentieel grootste markt niet ontsloten wordt. Althans niet totdat er enige vorm van garantie is gevonden voor het op peil houden van de winst. Nergens in het hele verhaal zie ik ook maar het minste beetje consumentenrecht vertegenwoordigd worden.
IMHO is het auteursrecht, door de manier waarop het uitgelegd en gehandhaafd wordt, inmiddels zijn doel ver voorbij geschoten. In ieder geval in de digitale wereld. Voor mij staat als een paal boven water dat het veel dringender is om na te denken over consumentenbescherming dan over industriebescherming. Zorg dat er een vorm van concurrentie komt. Of dat nou door verandering van de auteurswet geregeld wordt, of door de mededingingswet, of welke wet dan ook (dat laat ik graag aan de juristen over).
@Dani?l #57 Het is mij uit het hart geschreven!
@Piet, 60:
Het economische probleem is dat de uit het auteursrecht voortvloeiende alleenrechten niet als juridisch probleem gezien wordt. MS Windows is al een keer genoemd, maar voor studieboeken geldt ook het probleem van te hoge prijzen door gebrek aan substitueerbaarheid. Omdat het alleenrecht door de wet gegeven is, kan het mededingingsrecht dit niet zomaar aanpakken. (Nog afgezien van het feit dat vervolging van kartels lang duurt en niet altijd het gewenste effect bereikt.) Ik neem aan dat er in de muziek- en filmdistributie een (economisch gezien) ongezond gebrek aan competitie is. Laten we het een “economisch kartel” noemen, waarbij een aanzienlijke marktmacht (>90%) bij een klein (<10) aantal consortia ligt. Hoe krijgen de alternatieve uitgevers toegangtot de distributiekanalen? Hier duikt een van de meest venijnige aspecten van het auteursrecht op: de strafrechtelijke bepalingen. Het is mogelijk om een concurrent en zijn zakenpartners te beschuldigen van auteursrechtinbreuk “piraat, piraat!” en hun zaak met strafrechtelijke en/of civiele procedures ten gronde te richten… bijvoorbeeld omdat ze de rekening van hun advocaten niet meer kunnen betalen. Verder heeft “het kartel” door zijn schaal een aanzienlijke invloed op de handel, zowel aan de “inkoopkant” (Jeroen@62) als aan de “verkoopkant”… Kleine uitgevers hebben dat voordeel niet en moeten het doen met de ruimte die in de winkels overblijft.We praten hier langs elkaar heen. De “maatschappij beslist” betekent dat de maatschappij het recht moet hebben een DVD om te zetten in een ander medium (waarbij, zo zodig, rechten afgedragen worden door degene die het nieuwe medium produceert), niet dat de producent de film gedwongen moet uitbrengen op ieder medium waar iemand behoefte aan zou hebben.
@Jeroen(#61):
Maar tegen misbruik van een economische machtspositie is er het mededingingsrecht.@Corn?(#63):
In het kort: omdat er goede maatschappelijke redenen zijn waarom het auteursrecht bestaat, het daarom nu eenmaal niet mag, en het recht op informatie dit verbod in mijn ogen niet kan doorbreken.Een “ongemak” is onvoldoende reden om een heel systeem opzij te zetten.
Ik weet daar het fijne niet van, maar het is in ieder geval geen inherent probleem van het auteursrecht.
@Mattie:
Dus als een bepaalde telefoon alleen met simlock verkrijgbaar zou zijn, zou jij dat onacceptabel vinden? Ik zou zeggen: er zijn telefoons genoeg en als je toevallig net per se die ene telefoon wilt hebben maar zonder simlock, dan heb je pech. Ik heb ook pech als ik een bepaald type TV van Philips wil hebben in 42 inch terwijl alleen 40 inch en 46 inch wordt geleverd. Ook al kan de telefoonfabrikant technisch eenvoudig die telefoon zonder gsmlock leveren, zo’n fabrikant mag er om bedrijfseconomische redenen voor kiezen om dat niet te doen. Dat is geen inbreuk op de vrije markt, integendeel.Nee, dat is precies waar ik het over had: als de film tegen een redelijk bedrag op DVD beschikbaar is, dan is die film naar mijn mening ruim voldoende toegankelijk. Voor zover een filmproducent een “hogere plicht” heeft om de consument in staat te stellen van zijn film kennis te laten nemen, heeft hij door op DVD uit te brengen aan die plicht voldaan. Voor het overige moet hij vrij zijn om naar eigen inzicht te ondernemen.
Economische principes lijken me van groter belang (voor zover geen fundamentele rechten in het geding zijn als het recht op informatie).
Spring in het gat en breng zelf een studieboek uit.
@Mathfox:
Welk alleenrecht? Iedereen mag studieboeken schrijven.Ehm… je gebruikt hier volgens mij een beetje te veel van je fantasie 😉
@Dani?l:
Je hebt gelijk, ik begreep je verkeerd.@Piet: “Maar tegen misbruik van een economische machtspositie is er het mededingingsrecht.”
En we weten allemaal hoe effectief dat is in kartelparadijs Nederland.
We moeten veel harder aanpakken dat een dergelijke machtspositie ?berhaupt kan ontstaan, bijvoorbeeld door de overdraagbaarheid van auteursrechten te beperken (idee: werk moet effectief in nieuwstaat beschikbaar zijn; is dat niet het geval dan krijgt de auteur zijn rechten terug; maximale duur van exclusieve licenties van een paar jaar, etc.) Hiermee voorkom je gedeeltelijk dat te veel werken bij een enkele partij komen te liggen.
Dit staat los van mijn mening dat het auteursrecht over-all te verstrekkend is, en dat de handhaafbaarheid ervan ernstig onderdruk staat door de verspreiding van goedkope digitale opslagmedia en communicatie.
@Piet: “Spring in het gat en breng zelf een studieboek uit.”
De overheid is al jaren de exclusieve afnemer van de meeste schoolboeken (en met het ‘gratis’ schoolboeken initiatief is dat alleen maar groter geworden), maar gaat heel dom om met de inkoop hiervan. Als ik de overheid was zou ik eerst een reeks offertes vragen voor het ontwikkelen van de methodes, en er aantal laten ontwikkelen, daarbij zorgdragend dat de rechten op dat materiaal bij de overheid komen te liggen. Daarna zou ik ze onder een vrije licentie op websites zetten, en voor het gedrukt materiaal per keer bij drukkers offertes aanvragen — of dat de scholen zelf laten regelen.
@Piet:
Ik spreek over “het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen” zoals je uit de context van de discussie zou kunnen begrijpen. Mij gaat het niet over het schrijven van studieboeken, maar over het feit dat er maar een leverancier is voor het boek dat de school je voorschrijft te kopen.Ik weersta de verleiding om de ad-hominem aanval met gelijke munt terug te betalen; ik geef slechts Napster, Kazaa, AllOfMp3 en Mininova als voorbeelden.
@Piet, #67
Vergelijkingen gaan vaak mank, zo ook hier waar het gaat om vergelijkingen van marktwerking bij GSM’s en TV’s met de marktwerking in de amusementsindustrie. Die veronderstelde vergelijkbaarheid is er namelijk niet. Dat is ook de oorzaak van alle verontwaardiging. De amusementsboeren verkeren in een unieke en (toch al overdadig) beschermde positie. En dan meldt de commissie Geerkens ook nog eens doodleuk dat een downloadverbod misschien wel een goede oplossing zou kunnen zijn voor de “problemen” van de industrie.
Als die telefoon iets unieks kan, waar een groot publiek belangstelling voor heeft en wat op geen enkele andere telefoon verkrijgbaar is en wat geen enkele andere fabrikant mag inbouwen of imiteren, en als bovendien die telefoon maar via 1 provider mag worden aangeboden en die provider biedt ‘m alleen aan met simlock, en de fabrikant bouwt iets in waardoor ik ‘m alleen kan gebruiken in het land van aankoop, dan hebben we zo ongeveer een vergelijkbare situatie als nu bij film en ja, dan vind ik dat inderdaad onacceptabel.
Maar dat zal niet makkelijk gebeuren, want mobieltjesfabrikant en GSM-provider zijn wel degelijk 2 verschillende marktpartijen. Als KPN zou besluiten om in NL de Nokia-xxx alleen aan te bieden met simlock, dan kun je gewoon elders gaan shoppen. Is er geen andere aanbieder in NL, dan koop je ‘m gewoon in het buitenland. Die simlock-vrije Nokia-xxx is gegarandeerd wel ergens verkrijgbaar, want de fabrikant heeft een heel ander belang dan de provider die juist wel bij simlock gebaat is.
Zo echter niet als ik een film op DVD wil kopen. Er is maar 1 fabrikant van die film. Die ene fabrikant heeft ook de hele distributie volledig dicht getimmerd. Er zijn geen partijen die zomaar vrij kunnen beslissen waar ze wel of niet gaan leveren want dat is allemaal door die fabrikant aan banden gelegd d.m.v. regiocodes die de afspeelbaarheid regelen. Zo worden markten allemaal gefaseerd 1-voor-1 afgewerkt. En bovendien tegen heel verschillende tarieven. Films op DVD komen in NL soms pas maanden later beschikbaar dan in de VS en zijn dan ook nog eens een stuk duurder. Bij TV-series duurt het soms zelfs meer dan 1 jaar voordat ze hier beschikbaar komen. En volgens mij is dat ook een van de belangrijkste redenen voor m.n. de filmindustrie om niet via internet te willen distribueren: dan verliezen ze de controle over de fasering van de regionale distributie.
En tot slot dat “redelijk bedrag” wat jij noemt: jij gaat er dus blijkbaar van uit dat de huidige prijzen redelijk zijn. Waarom eigenlijk? Als een album van een bepaalde artiest niet exclusief uitgegeven zou worden door 1 label, maar door 5 of 6 verschillende concurrerende labels, wat zou dat met de prijs van een CD doen denk je? En hoe lang zou het duren voordat er andere distributievormen dan die CD zouden worden ge?xploiteerd?
Zo, en nu eerst ff een korte vakantie, tot vlg week 🙂
Redelijk in de zin dat ik niet kan zeggen dat door de hoogte van het bedrag mijn (mensen)recht op informatie wordt aangetast.
Natuurlijk kan iemand de prijs nog steeds te hoog naar zijn smaak vinden, maar er is geen fundamenteel recht op “alles moet naar mijn smaak zijn”. Om bedrijven in hun normale ondernemingsvrijheid te beknotten is een smaak niet voldoende.
Mensen van wie land wordt onteigend vinden de vergoeding altijd te laag. Dat zullen auteurs ook wel vinden, maar tja er is geen fundamenteel recht op ???alles moet naar mijn smaak zijn???.
Er is toevallig wel een fundamenteel recht op een volledige vergoeding bij onteigening.
Niet alles krijgen wat je wilt is niet hetzelfde. Niet alles krijgen wat je wilt is juist een onmisbaar element in je maatschappelijke vorming.
@Piet: Het auteursrecht is zelf een enorme beknotting van de ondernemingsvrijheid — een beperking van dat recht tot iets dat op rationele gronden te rechtvaardigen is (en dat is het huidige auteursrecht met zijn extreem lange termijnen echt niet) is een vanuit vrije-markt denken zeer gewenst.
Het auteursrecht is zo’n verwrongen wangedrocht geworden door jarenlang eenzijdig gelobby van partijen met grote hoeveelheden opgehoopte rechten, en een gebrek aan effectieve contra-lobby van het grote publiek, dat niet goed doorhad wat de politiek allemaal aan leuke cadeautjes aan grote bedrijven aan het geven was (en nog steeds is, getuige de schandalige manier waarop ACTA wordt voorbereidt.)
@Jeroen: Het auteursrecht beperkt een ondernemer hoofdzakelijk in die zin, dat de ondernemer niet zomaar DOOR ANDEREN gemaakte werken mag overnemen. Ik zie niet goed in wat hier het probleem van is. Noem je dit een beperking van de ondernemingsvrijheid?
Waarom mag van een uitgever van boeken niet worden verwacht zelf een schrijver te vinden en te betalen in plaats van de bestsellers van zijn concurrenten te kopi?ren?
(Ja er is ook iets als afgeleide werken en dergelijke, maar in deze blogdialoog gaat het niet om het cre?ren van nieuwe werken op basis van oude werken.)
Het auteursrecht is wel een beperking van het recht op informatie / vrije meningsuiting. Er zijn daarom beslist goede argumenten tegen een te ver doorschietend auteursrecht. Misschien is de huidige termijn inderdaad te lang, om maar iets te noemen.
Vanuit het oogpunt van ondermeningsvrijheid zie ik daarentegen geen goed argument waarom de huidige termijn een probleem zou zijn, althans niet voor zover het gaat om het verbod van het kopi?ren van een werk zonder zelf nieuwe creatieve elementen toe te voegen. Een ondernemer heeft geen legitiem ondernemingsbelang bij het ongehinderd handel mogen drijven in de werken van anderen, zelfs niet als het werken van 200 jaar oud zijn. (Natuurlijk mag hij dat laatste wel, simpelweg omdat geen juridische regel hem dat verbiedt, maar hij heeft, puur vanuit zijn ondernemersschap bezien, geen legitieme aanspraak op dat recht. Wel, afgezien van de rechtszekerheid natuurlijk: als hij er vandaag handel in mag drijven, dan moet hij dat morgen ook nog mogen.)
Er bestaat een fundamenteel recht op een redelijke vergoeding bij onteigening, dat is iets anders dan een volledige vergoeding. Aanzien onteigening gebeurt in het algemeen belang hoeft de vergoeding niet altijd volledig te zijn, aldus het EHRM. bron
Art. 14 Gw veplicht wel tot een volledige schadeloosstelling bij onteigening.
@Piet: ik denk dat we op verschillende golflengtes denken. Ik ga ervan uit dat het kunnen en mogen kopi?ren en voortbouwen van andermans werken een fundamenteel ‘recht’ is. Ik zet het tussen aanhalingstekens omdat het niet formeel zo is vastgelegd, maar een dergelijke vrijheid is wel van groot belang voor het goed functioneren van de maatschappij — mensen leren door imitatie. Het uitgangspunt is dat je vrij bent, en vrij moet zijn te kopi?ren. Als hierop beperkingen worden opgelegd, moeten hiervoor naar mijn mening verdomd goede redenen voor zijn, die opwegen tegen de beperkingen in de vrijheid van mensen (en ondernemers, dat zijn immers ook mensen) die dit oplevert. Naar mijn inzicht gaat het auteursrecht hierin veel te ver, en is de maatschappelijke schade die hierdoor ontstaat groot — al is die erg moeilijk te kwantificeren, omdat het gaat om werken die, door de werking van het auteursrecht, VERLOREN zijn gegaan, NIET gemaakt zijn, NIET beschikbaar zijn voor het publiek, of NIET genoten zijn.
Een klein voorbeeldje: stel dat voor een bepaald bouw-bedrijf het toepassen van CAD programma een voordeel oplevert van 1000 euro, terwijl een licentie (zeg bv) 2000 euro kost. Vanzelfsprekend koopt dat bedrijf het programma dan niet. Als nu de variabele kosten om het programma te leveren 50 euro zijn dan gaat er ergens voor de maatschappij als geheel 950 euro verloren. Natuurlijk is er ook nog de investering die de leverancier moet doen in het pakket, en die ook betaald moeten worden, maar dat is een vraag over hoe je die 950 euro moet toebedelen. Iets wat lastig is op te lossen. In de economie heet dit een deadweight loss (welvaartsverlies).
Er is door economen (o.a. Rufus Pollock) onderzoek gedaan naar de welvaartsverliezen die worden ge?ntroduceerd door het auteursrecht, en een van de interessante conclusies was dat een termijn langer dan zo’n 15 jaar op economische gronden niet te rechtvaardigen is, en dat die termijn met de vooruitgang van de techniek eerder korter dan langer wordt…
Omdat auteursrecht in zijn huidige vorm maatschappelijk schadelijk is, is het naar mijn mening een onredelijke en ontoelaatbare beperking van mijn vrijheid.
Het “tegemoetkoming in de schade” deel van art. 14 GW klinkt niet mij niet in de oren als “het moet per se een volledige vergoeding zijn”. Bovendien mag de Nederlandse rechter wetten niet toetsten aan de grondwet.
Dus de auteurswet schendt de grondwet omdat 70 jaar na de dood van de auteur het auteursrecht onteigend wordt? Nee, want binnen het EVRM wordt intellectueel eigendom welliswaar inbegrepen in het eigendomsrecht, in de Nederlandse wetgeving is dat niet het geval.
@Jeroen: Ik ben het eens dat het auteursrecht een inperking vormt van een fundamenteel recht, nl. het recht op informatie / vrije meningsuiting.
Ik vind dat alleen weinig te maken hebben met ondernemingsvrijheid. Geld verdienen met het stomweg kopi?ren van het werk van anderen in plaats van het zelf te (laten) maken is vrij evident geen vorm van ondernemen waar de maatschappij iets mee opschiet. In ieder geval niet waar dat kopi?ren geen enkele inspanning kost.
Integendeel, het auteursrecht bevordert nu juist het ondernemen, doordat het mogelijk wordt om geld te steken in de creatie van een werk en dat geld weer terug te verdienen door exploitatie van het werk. Dat is onmogelijk bij een werk dat legaal en zo goed als gratis is te kopi?ren.
Het auteursrecht moet daar ophouden waar het nuttige maatschappelijke effect van een sterker auteursrecht niet meer opweegt tegen het schadelijke maatschappelijke effect. Helaas valt dit niet te kwantificeren, dus uiteindelijk moet er gewoon een politieke keuze worden gemaakt. Die politieke keuze mag echter niet de nuttige effecten van het auteursrecht negeren.
Wat betreft je voorbeeld: als het CAD programma bij gebrek aan auteursrechtelijke bescherming nooit zou zijn gemaakt, zou het maatschappelijke verlies natuurlijk nog groter zijn. Je voorbeeld toont vooral aan dat het van belang is dat (onder meer) softwareproducenten voldoende vrijheid hebben om aan prijsdifferentiatie te doen.
Ik ben bang dat er niet ??n ideale termijn is voor de duur van het auteursrecht, maar dat de ideale termijn afhangt van het soort werk en misschien wel van het specifieke werk. Hoe dan ook ben ik het eens dat 70 jaar na de dood van de maker erg lang is.
@Alex:
Toch is dat zo, zie de grondwetsgeschiedenis.Roep je nu de wetgever op om zich van de grondwet niets aan te trekken?
@Dani?l:
Nee, er zou pas een probleem zijn als de termijn voor bestaande werken wordt ingekort. (En verder wordt er nog verschil gemaakt tussen onteigening en regulering van eigendom.)Art. 14 Gw ziet niet alleen op eigendomsrechten in de zin van art. 5:1 BW, maar ook op vermogensrechten. Het auteursrecht is een vermogensrecht. Zie bijv. “Constitutioneel Recht” van Kortmann, en zie hier. Als art. 14 Gw ziet op octrooirechten, dan toch zeker ook op auteursrechten?
Nou… Ik zit de onteigeningswet er even op na te lezen, octrooirechten worden expliciet genoemd als onteigenbaar, maar auteursrechten… Noppes… Dit is niet bepaald mijn terrein, maar ik zou uit de onteigeningswet concluderen dat auteursrechten niet onteigenbaar zijn.
Dat de Onteigeningswet op het moment niet voorziet in een mogelijkheid om auteursrechten te onteigenen, betekent op geen enkele manier dat auteursrechten niet onder art. 14 Gw vallen. Vermogensrechten zoals octrooirechten vallen onder art. 14 Gw. Auteursrechten dus ook.
@Piet: gelukkig hoef je auteursrechten niet te onteigenen: net zoals ze zijn ontstaan door een wettelijke decreet, kun je ze ook weer op dezelfde manier wegdefinieren: ze bestaan dan gewoon niet meer; de waarde is dus ook nul — niet dat dat erg netjes is — voor een hervorming van het auteursrecht maakt het ook niet zo veel uit. De huidige waarde in het economisch verkeer van de auteursrechten 50 jaar in de toekomst is zeer klein, dus als we nu het auteursrecht verkorten en de staart ervan afhalen is dat relatief eenvoudig volledig te vergoeden. Met uitzondering van een paar werken die nu al klassiekers zijn gaat het letterlijk een paar centen. Bovendien is voor de meeste werken de laatste 20 jaar van de termijn voor niets verkregen…
@Jeroen:
Dat zou net zo goed in strijd zijn met art. 14 Grondwet (en art. 1 van het 1e protocol bij het EVRM).Ook in de zaak over de NEN-normen wordt het verval van een auteursrecht (in die zaak op grond van art. 11 Aw) in verband gebracht met art. 14 Grondwet. Zie deze conclusie van repliek, p. 47-51.
Ik kan die logica niet volgen; schrap je een vermogensrecht dan kan bestaat dat vermogensrecht ook voor art 14. van de grondwet niet meer.
Je betoog komt erop neer dat de Auteurswet niet meer mag worden gewijzigd. Immers elke wijziging (ok, voor rechthebbenden nadelige wijziging) is een vorm van onteigening omdat de omvang wordt ingeperkt. Ik kan me nauwelijks voorstellen dat dat de bedoeling was van het EHRM in hun uitspraak uit 2007. (De enige trouwens waarin IE gelijkgesteld aan eigendom wordt.)
Overigens lijkt het EHRM een nogal brede interpretatie van “eigendom” te hanteren: ook je opgebouwde pensioenrechten, de waarde van je aandelenportfolio (in het kader van verwatering door nieuwe uitgifte), goodwill, het erfrecht voor kinderen, de verwachting(!) dat je een bedrijf mocht gaan bouwen op een stuk grond en zo nog een paar. Het gaat me nogal ver om in die situatie je te beroepen op de bescherming voor klassiek eigendom, het Hof heeft dat nooit bedoeld.
@Dani?l: Ok, schrappen we het eigendomsrecht op jouw fiets, zodat iedereen met jouw fiets kan doen wat hij wil, dan voel je je dus niet bestolen?
@Arnoud: Nee, ik zeg alleen dat de bescherming van art. 14 Gw en art. 1 van het 1e protocol bij het EVRM van toepassing is. Die bepalingen behelzen geen verbod op onteigening of regulering, maar stellen wel voorwaarden. Hier hebben we het al eerder over gehad…
Als het Hof dat nooit heeft bedoeld, waarom zouden ze al die rechten dan als “eigendom” in de zin van art. 1, 1e protocol hebben aangemerkt? Zoiets gaat niet per ongeluk.
Misschien kan deze noot (over de uitspraak van de Kleine Kamer in Anheuser/Busch) wat angst en misverstanden wegnemen:
Het punt is dus dat je beschermd bent tegen inbreuken op rechten die je al hebt. Het recht ziet wel op een verkorting van een bestaand auteursrecht, maar niet op een verkorting van het auteursrecht op een werk dat nog gemaakt moet worden.Art. 14 Gw en art. 1, 1e protocol EVRM impliceren dus niet iets als “de maker beslist”, maar wel dat bestaande rechten niet zomaar aan de kant kunnen worden geschoven. De artikelen vormen een uitdrukking van het rechtszekerheidsbeginsel.
Als al in #86 aangaf is het niet netjes om zonder goede reden en vergoedingen dingen af te pakken waar mensen verwachten dat ze recht op hebben. Daar pleit ik ook niet voor. Een verkorting van termijnen (als daar ooit een meerderheid voor te vinden is, dat lijkt voorlopig nog ver weg), zal dus altijd gepaard moeten gaan met een goede overgangsregeling.
Voor nog te maken werken is het nauwelijks een probleem, als al is aangegeven, en voor bestaande werken is heeft een verkorting (of verlenging), die vele jaren in de toekomst gaat gebeuren over het algemeen maar een heel beperkte waarde — je ziet dan ook nauwelijks nu productieve auteurs pleiten voor een verlenging van het auteursrecht: het zijn steeds de ‘rechthebbenden’ van klassiekers dichtbij het einde van hun termijn die hiervoor lobbyen. (en daarbij een stuk van de koek van nu actieve auteurs afpakken, en dus feitelijk de doelstellingen van het auteursrecht ondermijnen.)
We zien ook dat beperkingen van rechten op kleinere schaal zonder al te veel gedoe zijn door te voeren. Zo zijn een aantal jaren geleden de regels voor het fotograferen van permanent openbaar opgestelde werken wat versoepeld.
Een jaar of 10 geleden is het (door mij verafschuwde) volgrecht ingevoerd. Dit was ook een behoorlijke ingreep in het eigendomsrecht, waar volgens mij nooit vergoeding voor is betaald aan de eigenaren van de betreffende werken. Een verkorting van de termijn van zeg, leven+70 naar publicatie plus 20 (wat ik voorsta) met een overgangsregeling waarbij alle bestaande rechten afgekapt worden op 50 jaar valt qua huidige waarde in dezelfde orde.