Een lezer vroeg me:
Mijn mobiele telefoon is kapot gegaan, een defect moederbord volgens de winkel. Dat wordt keurig opgelost onder de garantie, ik krijg een nieuw toestel. Alleen, ze willen de data die op de oude telefoon stond niet kopiëren naar de nieuwe want dat is te veel gedoe. Maar hoe krijg ik nu mijn data terug?
Dit is een lastige, ben ik bang. Juridisch gezien is data niets. Je kunt geen eigendom claimen op data, zoals je dat wel zou kunnen bij bijvoorbeeld het hoesje om je telefoon of de SD-kaart die er nog in zit. (Ook met het auteursrecht of databankrecht kom je er niet.)
In 2013 hadden we een zaak over een op leeftijd zijnde Powerbook, waarbij de reparateur de data op de interne harde schijf had gewist. Dat was toen een tekortkoming in de reparatieovereenkomst, omdat het daar deel van de kern van de dienst was om de data intact te laten.
Maar hier gaat het niet zozeer om het herstellen van een harddisk maar om een geheugenkaart, toch een ander soort reparatie lijkt me dan in die zaak. Je kunt dan twee kanten op: 1) er is niet specifiek gesproken over data en je wéét dat je backups moet maken, dus pech gehad, of 2) je mag als klant verwachten dat je je telefoon terugkrijgt met een nieuw moederbord maar de rest nog in originele toestand, dus mét data.
Ik zou denken dat je mag verwachten dat je opslagmedia onaangetast blijven als het moederbord wordt vervangen. Alleen, bij telefoons is het al snel goedkoper om een nieuwe telefoon te geven in plaats van een reparatie op onderdelen uit te voeren. En ook dat is volgens mij iets dat algemeen bekend is. Je neemt dus een risico als je dan je telefoon laat herstellen zonder een backup te hebben (hoewel dan wel weer zuur is dat je niet bij je data kúnt als het moederbord stuk is, voor de meeste mensen dan).
Juridisch gezien zie ik dus niet echt opties. Praktisch gezien is het handigste denk ik om vanaf nu alle data op een SD-kaartje te bewaren in plaats van op het interne geheugen, en/of regelmatig een backup te maken van de telefoondata naar een extern medium. Of weten jullie iets handigers?
Arnoud
Ik durf dit te betwisten. Niet alleen is dit afhankelijk van het merk en de aanschafwaarde van de telefoon maar ook van de retailer die belast is met de reparatie. Voorbeeldje! Als je een telefoon bij een provider afneemt dan is de provider ook je aanspreekpunt betreffende garantie. Zo heb ik een iPhone 3GS gehad van T-Mobile en moest ik naar een T-Mobile winkel gaan om daar mijn telefoon in te leveren voor reperatie. 2 weken later kreeg ik een refurbished terug. Van te voren wordt gemeld dat je een backup van je data moet doen.
Nu heb ik een iPhone 5 bij Vodafone gehad en daarbij wordt mijn toestel opgehaald door een extern bedrijf die hem vervolgens repareerd. Ik heb hem 3x opgestuurd voor accu problemen, ontvangstproblemen en een loszittende camera. Bij het ontvangstprobleem is sowieso het moederbord vervangen en tóch heb ik mijn oude toestel terug gehad.
Nogmaals, zo vanzelfsprekend wil ik het dus niet noemen. Hoe duurder het toestel hoe (relatief) goedkoper het mij lijkt om een reparatie uit te voeren. Bij een Nokia van (€20) krijg je al heel snel een nieuwe, maar ook hier heeft mijn grootmoeder vorige week diezelfde goedkope Nokia weer teruggehad van reparatie waarbij de pinnetjes die contact maken met de accu zijn vervangen…
Ik denk dat het vooral handig is als de retailer op voorhand bij het aangaan van een overeenkomst dan wel voordat de reparatie wordt uitgevoerd duidelijk maakt wat er kan gebeuren met je toestel en wat de consument dus kan verwachten. Voor zover ik weet doet iedere retailer dit al door standaard te vermelden dat alle data verloren gaat en je een backup moet maken voordat je de telefoon inlevert…
Maar het ‘risico’ dat het gebeurt is er natuurlijk wel. Ik heb omgekeerd bij T-Mobile/ProAssist gehad dat mijn toestel werd opgehaald om een knop te vervangen en ik uiteindelijk toch een heel nieuw toestel heb gekregen, volledig tegen mijn verwachting in. Nu was dat voor mij geen probleem (positieve verrassing zelfs voor een toestel dat al meer dan twee jaar oud was op dat tijdstip), maar het oude toestel was ik daarna voorgoed kwijt toen de courier vervolgens weer voor de deur stond. Gelukkig had ik zelf al het toestel volledig gewist voordat ik het meegaf, maar dat werd toen niet vermeld.
Ik denk inderdaad ook dat er waarschijnlijk meer gedaan moet worden aan communicatie. Dat tegenwoordig altijd wordt aangegeven om vooraf een backup te maken is een stap in de goede richting, maar verder mag best worden aangegeven wat er met het toestel kan gebeuren en of je daar ook überhaupt mee akkoord gaat. Misschien zou je de gebruiker ook kunnen vragen om het toestel zelf vooraf te formatteren.
Vaak zit het geheugen op het moederbord vast, zoals volgens mij bij veel (alle?) typen iPhones het geval is. Dan moet je wel. Aan de andere kant maken die iPhones weer automatisch backups naar iCloud, dus daar hoef je ook niet echt bang voor te zijn. Sowieso, wie data die niet verloren mag gaan, opslaat op een apparaat wat je zomaar op straat uit je handen kunt laten vallen, kwijtraken of een gemakkelijk doelwit voor dieven is, maakt een foute keuze in zijn backupstrategie. Als je het even vergelijkt met het dagelijks in je tas meeslepen van de eigendomsakte van je huis, dan snapt iedereen ook dat je niet handig bezig bent.
Waarom is data juridisch gezien niets? En is het dan niet hoog tijd om data een juridische basis te geven?
Juridisch: omdat iets pas “iets” is als het stoffelijk is en voor menselijke beheersing vatbaar (art. 5:1 BW). Pas dan kun je er juridisch gezien dingen mee doen zoals verkopen, wegnemen of aanwijzen als object voor bv. een pandrecht.
Praktisch: omdat tot zeg 10 jaar geleden niemand “data” als iets zag waar je juridisch wat mee zou moeten. Je verkocht cd’s of telefoons, dat waren stoffelijke zaken dus prima. En op je telefoon bewaarde je hooguit wat sms’jes, maar dat had geen economische waarde dus boeien.
Een ander probleem is natuurlijk ook dat je zelf niet meer kunt nagaan wat er met de gegevens op je oude toestel gebeurt. Misschien wordt alle zorgvuldigheid genomen en het toestel op de meest veilige manier geformatteerd, maar misschien ook niet. Wat mag een consument op dit gebied eigenlijk verwachten? Dat de schijf wordt vernietigd? Dat de gegevens 35 keer worden overschreven? 7 keer? Of is zelfs ‘Zero Out’ voldoende?
Het lijkt me toch redelijk om van een reparateur te verwachten dat ze bij aanname van de reparatie een opmerking maken over wat de klant mag verwachten en dat bijvoorbeeld het uitlezen van data daarbuiten valt. Misschien is het een optie om het defecte mobo terug te vragen zodat een andere partij de gegevens terug kan halen?
Nexus 4, iPhone 6, Samsung S5, HTC one om mijn eigen en een paar courante telefoons te pakken.
Bij allemaal zit het geheugen op het moederbord dus als het moederbord defect is dan wordt het een dure grap om nog data er af te krijgen. En met een beetje encryptie waarschijnlijk tegen onmogelijk aan.
Bron: https://www.ifixit.com/Teardown/Nexus+4+Teardown/11781 https://www.ifixit.com/Teardown/iPhone+6+Teardown/29213 https://www.ifixit.com/Teardown/Samsung+Galaxy+S5+Teardown/24016 https://www.ifixit.com/Teardown/HTC+One+Teardown/13494
Zucht, het is toch 2015 en iedereen zorgt voor fatsoenlijke backups zodat dit helemaal geen issue meer is? Wat als je telefoon was gestolen of in het water was gevallen… dan was er niemand om te vragen de data over te zetten.
Foei, ‘data’ is meervoud.
Als ik geen data mag claimen op mijn defecte smartphone kan ik er toch beter helemaal geen een hebben. Brengt ook veel meer rust.