Advocaten die hun diensten via koppelsites aanbieden, kunnen vanaf 4 april hun zaakjes maar beter op orde hebben, las ik bij de Telegraaf. Eerst dacht ik dat het om Google Adwords ging, maar het gaat om sites waar je advocaten kunt zoeken met een doorverwijzing naar kantoren. Die kantoren betalen de sites voor deze leads, en dat mag niet van de gedragsregels in de advocatuur.
Het provisieverbod voor advocaten bestaat al langer. Het is advocaten verboden “een beloning of provisie toe te kennen of te ontvangen voor het aanbrengen van opdrachten”. Geen internetspecifieke regel dus, gewoon een maatregel om te zorgen dat advocaten geen belang krijgen bij aangedragen zaken of andere gekke dingen gaan doen omdat ze iemand provisie moeten betalen voor een cliënt.
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat een advocaat geen reclame mag maken. Ook betalen per klik voor aangedragen bezoek is geen probleem. Waar het misgaat, is als er een bedrag wordt betaald dat afhankelijk is van de hoogte van de factuur aan de cliënt. Dan ontstaat er een rare situatie (in de visie van de Orde van Advocaten) waarin de advocaat niet meer onafhankelijk is.
Ik snap het zelf ook niet precies, en ik sta niet alleen: ik vond deze tirade die het verbod een “rottende stomp” noemt en de basis daarvoor een “axioma”. Ook lees ik dat andere Europese landen dit verbod niet kennen, in ieder geval lang niet zo streng als bij ons. Dus waarom men dit verbod juist nu wil gaan handhaven, ontgaat mij volledig.
Arnoud
Die column heeft een heilig geloof in ‘de markt’. Helaas heeft de geschiedenis al uitgewezen dat de markt niet altijd gelijk heeft en zeker niet zichzelf kan reguleren.
Dat betekent niet dat het provisieverbod nog eens bekeken kan worden maar niet met het argument dat de markt misbruik zal voorkomen.
Dus je mag voor je cliënten werken maar niet in ze handelen. Wat is daar raar aan. Ik mag hopen dat in de medische zorg dezelfde regels gelden.
Volgens de aangehaalde tirade is het prima als een advocaat betaalt om klanten te mogen overnemen. Dan moet je niet raar kijken als er handelaars zijn die voor de snelle winst gaan en niet de beste dienstverlener aanbevelen. Waar dat toe kan leiden, hebben we gezien in de financiele dienstverlening.
O jee er zijn ‘handelaars’ die voor ‘snelle winst’ gaan. Dat moeten we niet willen met zijn allen! Amerikaanse toestanden! Alle gekheid op een stokje: dat is wel wat kort door de bocht. Het lijkt me toch niet gek eens goed na te denken waarom juist bij de advocatuur bemiddeling niet toegestaan is maar bij allerlei andere bedrijfstakken wel. Misschien is zo’n verbod wel in het nadeel van kleinere advocatenkantoren met kleinere marketingbudgetten. In Frankrijk bijvoorbeeld blijkt zo’n regel helemaal niet te bestaan (volgens de tirade). Dan zou je dus eerst moeten kijken of dat nu enig verschil maakt of niet.
Wat is de status van gedragsregels van de Orde van Advocaten? Zelfregulering is sowieso eng. Of we vinden als maatschappij dat iets geregeld moet zijn en dan moet het parlement maar een wet maken. Of we laten iets aan de samenleving over. Maar dan wil je geen kartel. Je kan toch geen branche organisatie hebben die dwingende regels vast stelt? (ja ik weet het, die hebben we wel, en niet alleen in de advocatuur). Daar is geen democratische controle op. Maar is dat ook niet in strijd met het mededingingsrecht? Stel dat alle de kledingbranche zich gaat verenigen en besluit dat online bestellen alleen tussen 10.00 en 18.00 uur mag, want anders is er sprake van oneerlijke concurrentie. Dan rolt iedereen toch lachend over straat bij zoveel domheid? Wat gebeurt er als je als advocaat deze regels aan je laars lapt? Het is toch gewoon een markt?
Waar het om gaat is: werkt het ja of nee. Het is juist heel goed als bedrijfstakken bepaalde problemen eerst zelf proberen op te lossen in plaats van te zeggen: de wet zegt er niets over dus dan mag het. De parlementaire weg is verder lang en onzeker en staat zeker niet garant voor betere regelgeving (en daar gaat het om). In de eerste plaats is daar de lange tijdlijn, en verder is de politisering ook in een democratie helaas niet altijd een zege. Want wat krijg je: een regeerakkoord waarin staat Pietje krijgt zijn nivellering, Klaasje zijn deregulering, Jantje zijn homohuwelijk en Hans zijn tunnel onder het groene hart. Of dat nou allemaal wel goede ideeen zijn doet er niet toe. Democratie, zoals elk politiek stelsel, is een middel en geen doel op zich.
Dat de politiek niet altijd met de beste oplossing komt ben ik helemaal met je eens. Maar zelfregulering is altijd gericht op het beschermen van de bestaande belangen. Ga niet de taxibranche vragen wat hun ideeen zijn over zelf-rijdende auto’s. Ga niet de BUMA vragen of artiesten niet zelf hun royalties moeten gaan innen. Vraag ook niet aan zittende advocaten om de regels te stellen. Doel zal altijd zijn om vernieuwing en nieuwkomers tegen te houden.
Het doel van regulering, ook van zelfregulering, is te zorgen voor hogere kwaliteit van een beroepsgroep, dus als die nieuwkomer een beunhaas is, lijkt me uitstekend dat die wordt tegengehouden. Een neveneffect is dat het sommige vernieuwingen, ook de nuttige, in de kiem wordt bemoeilijkt. Ook dat is zowel bij regulering als zelfregulering het geval.
Ik denk dat de vraag of een bepaalde vernieuwing goed of slecht is, daarmee los staat van de vraag of zelfregulering of externe regulering beter is. Althans, ik zie het verband daar niet tussen.
(En ja, bij alle onderwerpen zijn de meningen of een vernieuwing goed is verdeel. Zowel bij insiders als buitenstaanders. Over deze vernieuwing in de advocatuur is Arnoud -toch een soort van insider- positief, maar enkele reageerders hier niet. Bij de taxibranche zijn er ook outsiders die bijvoorbeeld niets zien in Uber.)
Ik ken gevallen van regulering waar de regulering puur protectionistisch is: Vestigingsregels zoals die onder anderen voor Notarissen en Makelaars golden waarbij het aantal vestigingsplaatsen beperkt bleef en/of de professional alleen in een beperkte regio zaken mocht doen.
Dat lijkt me een vrij fundamenteel probleem. Is democratie in wezen niet ook een vorm van zelfregulering, op het niveau van een land? Het geeft je regels die de bestaande meerderheid beschermt tegen vernieuwers, die (in eerste instantie) altijd een kleine minderheid zijn.
Precies mijn punt, beide vorming van regulering kunnen protectionistisch zijn. Maar wat is protectionisme? Is eisen dat advocaten rechten gestudeerd moeten hebben protectionisme? Dat taxi’s niet ouder mogen zijn dan 5 jaar?
Laten we de discussie over het provisieverbod eens voeren aan de hand van de vraag “Leidt het toestaan van provisies tot een verstoring van de marktwerking, waardoor klanten een minder goede of duurdere dienstverlening krijgen?” In de financiële dienstverlening heeft de wetgever moeten ingrijpen omdat de markt daar verziekt was, is de markt van de juridische dienstverlening immuun of net zo vatbaar?
Ik vrees dat provisie vooral tot onwenselijk gedrag bij de koppelaars gaat leiden en uiteindelijk een prijsopdrijvend effect zal hebben. Wat voor ‘gekke dingen’ zou advocaat hierdoor kunnen doen?
Overigens begrijp ik de zorg over belang in dit verband ook niet; advocaten hebben toch bijna altijd een belang bij de zaken die ze doen…
Bij verboden provisie betaal je een bedrag dat afhankelijk is van jouw declaratie aan de cliënt. Hoe meer werk de cliënt verstookt, hoe meer je de koppelaar betaalt. (Het is dus toegestaan om gewoon een vast bedrag per klant te betalen, als ik het goed begrijp.)
Het idee is dan denk ik dat je dan minder hard gaat lopen, want effectief is je uurtarief dan lager dan gewoon. En als ik bij cliënt A €200 per uur scoor en bij cliënt B €180 (want 10% provisie), dan steek ik liever een extra uurtje in A. Maar er zit ook iets in dat je dan van die leadgenerator afhankelijk bent, waar ik dus werkelijk geen bal van snap.
Ik zie nu dat de dekens zelf ook niet weten waarom het provisieverbod er is. Curieus, als zij het gaan handhaven.
Inderdaad vreemde situatie. Zoals we in de financiele wereld gezien hebben leiden provisies vooral tot pervers gedrag bij de ontvangers van de provisies. Dus wat mij betreft helemaal terecht en helder dat men hier streng op is. In clienten korting geven afhankelijk van hoe ze binnen komen zie ik niet zo snel een probleem: je geeft de korting omdat je graag die extra klant hebt; dan wil je toch ook je best voor hem doen; of is dat te naief?