Hoe bewijs je dat iemand via internet iets kocht?

| AE 10225 | Ondernemingsvrijheid | 54 reacties

Als je via internet iets bestelt, dan moet je dat natuurlijk gewoon betalen. Alleen, als de koper betwist iets gekocht te hebben, hoe hoog ligt dan de bewijslast voor de verkoper? Die vraag kwam onlangs aan de orde bij een rechtszaak over via internet gekochte studieboeken. De koper kwam er onderuit enkel door te stellen dat niet zij maar haar stiefvader de aankoop heeft gedaan. Is dat werkelijk genoeg?

De feiten achter het vonnis zijn eenvoudig genoeg. Op naam van de gedaagde werden studieboeken besteld, deze werden ook geleverd maar de bijgesloten factuur bleef onbetaald ook na aanmaning. Daarop stapte de verkoper naar de rechter: er was gekocht, dus er moest worden betaald.

Het kort maar krachtige verweer luidde simpel genoeg dat niet de gedaagde zelf maar haar stiefvader de boeken had gekocht. En dat slaagde, met een eveneens zeer korte motivatie:

Bedoelde feiten sluiten immers niet uit dat haar stiefvader de bestelling heeft gedaan en daarbij de gegevens van [gedaagde] heeft ingevuld. De door Van Dijk gestelde feiten kunnen de haar stelling dat [gedaagde] partij is bij de door overeenkomst waarop de vordering is gebaseerd derhalve niet dragen.

En ja, het is ergens zo simpel. Wie stelt een overeenkomst te hebben met A, moet bewijzen dat A het akkoord heeft gegeven. Dat je de naam van A in je administratie hebt, is daarvoor natuurlijk best wel weinig als bewijs. Zelfs als ook het adres van A is ingevuld, kom je er niet want ook dat kan iedereen invullen. Heel misschien kun je wat gefronste wenkbrauwen krijgen als bewezen wordt dat het op dat adres is afgegeven, maar ook dan blijft het mager.

Toch zal het voor de praktijk vaak wel meevallen, omdat op internet het immers zeer normaal is dat je vooraf betaalt (of creditcard-autorisatie geeft). De naam en adres zijn dan voor de winkel minder van belang. Bij achterafbetalingen heb je dus een probleem als winkelier, maar in de praktijk gaat het zo vaak goed dat de meeste winkels dit risico graag willen nemen.

Arnoud

Deel dit artikel

  1. Echt verrassend is het ook niet. Als je wel verantwoordelijk gehouden kunt worden opent dat een enorme deur naar misbruik: iemand bestelt om je dwars te zitten allerlei spullen op jouw naam en vervolgens zit jij met de gebakken incassoperen. En opent ook de deur voor malafide bedrijven die zomaar iets opsturen dat je ‘besteld’ zou hebben om je daarna een poot uit te draaien.

    Het alternatief is nog veel vervelender: stel dat de bewijslast wel bij de ontvanger zou liggen, hoe kan die ooit bewijzen iets niet besteld te hebben?

    • Als je wel verantwoordelijk gehouden kunt worden opent dat een enorme deur naar misbruik: iemand bestelt om je dwars te zitten allerlei spullen op jouw naam en vervolgens zit jij met de gebakken incassoperen

      Dat is dus onder andere waar sommige groepen internettrollen om bekendstaan: ze doxxen je huisadres en bestellen vervolgens doodleuk twintig pizza’s op jouw adres met betaling aan de deur. En dat kan inderdaad ontzettend in de papieren lopen!

    • Andersom is misbruik echter ook mogelijk. Als iedereen bij Van Dijk nu ineens claimt dat zij het niet besteld hebben, hoeft niemand iets te betalen. Het lijkt er namelijk op dat dit meisje wel gewoon de boeken heeft aangenomen en al die tijd in huis heeft gehad (gebruik is lastiger aan te tonen). Ik denk dat het omkeren erger zou zijn, maar het zou toch jammer zijn dat een stukje klantvriendelijkheid moet worden opgeofferd omdat er mensen misbruik van maken.

      • Ik lees in het vonnis niet dat ze ontkent de boeken te hebben. Zij ontkent enkel de bestelling te hebben gedaan.

        Die boeken worden volgens mij aangetekend verstuurd. Dus bij ontvangst zal een handtekening zijn gezet en wellicht zelfs een documentnummer van een ID bewijs zijn genoteerd. Ik weet niet of dit als bewijs is opgevoerd. Maar iemand zal die boeken moeten hebben…

        Dus tenzij een ander de boeken in ontvangst nam én ze ontkent een studie te volgen, waar die boeken die op haar naam zijn besteld bij passen, dan lijkt mij voldoende aannemlijk dat zij ongerechtvaardigd is verrijkt. Daarnaast zal ze op zijn minst aangifte van fraude met persoonsgegevens moeten doen bij de politie om haar bewering kracht bij te zetten. (edit: zie inderdaad ook de reactie van hAl hieronder)

          • Ik denk dat ze zelfs de boeken moet houden, anders word het weer een dicussiepunt wie het ophalen gaat betalen of dat het de goede boeken zijn o.i.d….. Doos met stenen terug… en wie heeft dan weer bewijslast…?

            Iets ongevraagd ontvangen betekend gewoon dankjewel. Is ooit al eens bedacht voor bedrijven als termeulenpost en nog een paar die van die ‘gewonnen’ envelopjes stuurden en ook boeken enz. Hele stapels heb ik er van. En als ze die terug wilden heb ik ze ooit 1 aangetekende brief gestuurd dat ze die konden ophalen en meteen de kosten die ik heb moeten maken voor die ‘rotzooi’ die ze mij gestuurd hebben. Daar is toen een eind aangemaakt. Dus als mij wat opgestuurd word zonder dat ik wat besteld heb. zeg ik dankjewel. En bewijs maar.

  2. Als de gedaagde de boeken heeft ontvangen omdat deze op zijn naam/adres werden afgeleverd dan had deze de boeken gewoon moeten weigeren of netjes terug moeten sturen. Het lijkt me dat een rechter dat ook wel zou hebben bevestigd als dat het geval was geweest.

    Als de gedaagde aangeeft dat de stiefvader zijn naam zonder zijn toestemming heeft gebruikt en de boeken bij zichzelf heeft laten afleveren en deze boeken niet wil betalen of terugsturen dan is er sprake van fraude en is een aangifte bij de politie wel gepast. De eventuele verklaring van de stiefzoon tijdens de rechtszaak dat zijn naam oneigenlijk door de stiefvader is gebruikt is dan meteen bewijsmateriaal.

    • Wat verder nogal ontbreekt in het vonnis is een beoordeling of de leermiddelen passend waren voor een studie van de gedaagde. Als dat het geval was dan had de rechter ook eenvoudigweg kunnen vragen aan de gedaagde waar deze dan de betreffende leermiddelen heeft aangeschaft/gehuurd.

      Ik vind dit geheel nogal onbevredigend en makkelijk afgedaan aanvoelen

      • Een pakket dat er klaarblijkelijk uitziet als door jou besteld is geen toezending bedoeld in artikel 7:7 BW. Het gaat daar om artikelen die je ongevraagd krijgt en waarbij de afzender bedoelde jou te overtuigen dat je deze artikelen wil hebben. Bij zo’n nepbestelling wil de afzender jou niet overtuigen, hij gaat er vanuit dat jij allang besloten had het te willen hebben. Daarom moet dus een nepbestelling retour afzender, en een “Kijk een heerlijke wijn, stuur deze terug of factuur volgt”-pakket mag je houden.

        • Wat is een nepbestelling? Alles wat aangeboden word aan de deur waar ik niet voor hoef te betalen pak ik aan. Of ik nu moet tekenen of niet. Heb ik besteld, dan word er betaald of is er al betaald, Alle andere zaken zeg ik dankjewel en is het aan de tegenpartij om e.a. te bewijzen.

          En terug sturen ? Wat stuur je terug ? en wat haal je op je hals bij het terug sturen. En wie betaald die retour kosten? Ook als ze het op willen halen, je bent alleenstaand en kan dat niet thuisblijven…

          Gewoon dankjewel zeggen. Jij hebt niets besteld.

        • En waar ligt dan de grens tussen die wijn en een pakket volgens jou?. Readers-digist stuurde ook dikke pakketen zonder dat je het had bestelt. Kilo’tje of 15 en Lekturama was er ook zo een die op die manier zaken deed, en een of andere munten boer die jou munten toestuurde van ettelijke honderden guldens. Dus waar ligt de grens. Zelf heb ik meegemaakt dat ik een echt dure stofzuiger toegestuurd kreeg. netjes op mij naam maar niet besteld, ooit wel wat gekocht daar.( zo’n 1400 euro) Komt bij dat verzender verantwoordelijk is en blijft, voor de bestelling, tot het bestelde op de goede manier aankomt bij degenen die besteld heeft. En als je wat aangeboden krijgt wat op jouw naam staat, aangetekend en wel, moet je van goede huize komen om het te weigeren. Over aangetekende stukken is ook jurisprudentie over. gewoon aanpakken. Want dat is jouw verantwoording. Wat je vervolgens dan ontvangen hebt is dan wel de vraag, want je hebt het niet besteld. Vandaar ook dat aangetekende stukken vaak samen gaan met gewone post en e-mail of zelfs met koerier. En wat je niet besteld hebt hoef je niet terug te sturen, alle vervolgacties zijn dan heel listig want de verzender zegt dit en de ontvanger wat anders.

          • Het gaat erom of uit de zending en/of omstandigheden duidelijk moet zijn dat het ongevraagd opgestuurd is met als doel jou over te halen om het te kopen. Bij die pakketten en Lekturama-praktijken was dat altijd wel soort van duidelijk, al was het maar in de kleine lettertjes “Dit is een aanbod dat u aanvaardt door niets te doen” of zo.

            Als je gewoon een pakketje krijgt met factuur, dan zie ik geen omstandigheden waaruit duidelijk zou worden dat men je dit wil verkopen. Dat is gewoon “hier is je bestelling, veel plezier”. En ik vind niet dat je dan mag zeggen dat het een ongevraagde verkoopzending is, men wil je dit niet verkopen je hébt dit gekocht (althans denkt men). Bij Lekturama dacht er niemand dat je het hád gekocht toen het op de post ging.

              • Die praktijken zijn dus onwettig, je mag niet iemand iets sturen en zeggen “u koopt dit tenzij u het terugstuurt”. Artikel 7:7 BW maakt duidelijk dat je zo’n toezending gratis mag houden ongeacht wat erbij staat. Maar de constructie destijds was inderdaad dat je de koop aanvaardde door niets te doen, stilzitten is in theorie ook als rechtshandeling op te vatten namelijk (“Wie niet op de foto wil, moet nu weggaan”). Ik weet niet meer of het terugsturen geld kostte.

                • Je haal zo vaak die Artikel 7:7 BW aan dat ik hem toch maar eens opgezocht heb. Hij is redelijk kort en daar staan leuke dingen in. Ook over digitale leveringen en ongevraagde diensten:-)

                  Wat nog wel eens gebeurde is dat je in een hotel had geslapen en je bij uitchecken een rekening kreeg voor de telefoon, een service die voor je klaar had gestaan, maar niet gebruikt. Ik had dan altijd het antwoord dat mijn vrouw voor hun had klaar gestaan en dat ik dan van hun nog geld kreeg…. Zaken die je niet van te voren weet en mee akkoord bent gegaan ga je niet betalen.

                  En wie niet op de foto wil…. maak maar geen foto.

            • Jij haalt nu Lekturama eruit als voorbeeld, daar was toen uiteindelijk iedereen het er wel over eens dat het niet klopte. Maar zo is het niet begonnen.

              Neem nu het voorbeeld van die stofzuiger die mij toegestuurd is, naam goed, adres goed. alles goed aangetekend, en ik heb netjes getekend. De afzender een mail gestuurd, maar nooit wat van gehoord. Tijd laten staan want ik ga geen kosten maken om een doos die maar net door de deur ging terug te sturen. Want dan word het mijn risico en mijn verantwoording, inclusief wat in de doos zit. En ik weet niet, kan ik ook niet weten, wat er besteld is, misschien wel een deel-levering of fout geleverd, bedenk het maar. Ik neem die verantwoordelijkheid niet om het terug te sturen. En het laten ophalen, zelfde verhaal, wordt je later aangeschreven dat je iets kapot gemaakt hebt of dat er niet inzit wat hun opgestuurd hebben. Het bewijs word dan omgedraaid en dat risico neem ik niet. Dat ik dan een leuke stofzuiger heb is dan meegenomen. Het correct verzenden tot en met de aankomst is goed geregeld in de regels van de beurtvaart en CMR en daar valt postnl, DHL enz. en alle anderen ook onder. Als je de correcte papieren hebt is de “vracht” ook automatisch verzekerd met een beursgenoteerde onderneming.

              Transport is ook de enige uitzondering wat betreft pandrecht. Of wel eerst de transport kosten betalen en dan pas je product. Is leuk bij bederfelijke goederen:-)

              • Als jij ongevraagd een pakket krijgt, dan zijn er dus twee mogelijkheden: 1. Dit is een reclamezending, die jou wil aansporen het te kopen. Je mag het dan houden of op kosten van de afzender retourneren (art. 7:7 BW, zie lid 3 voor de kostenregeling). 2. Het is een ‘echte’ bestelling, dus de afzender denkt dat jij hierom gevraagd hebt. Dat pakket mag je niet houden, het moet terug want het is nog steeds eigendom van de afzender. Dit zal op zijn kosten moeten gebeuren, maar jij hebt wel de plicht hem te informeren dat jij de zending hebt ontvangen en mee te werken aan het terugsturen.

                Jouw stofzuiger gaat over geval 2, en volgens mij doe je niets fout. De verkoper moet het maar komen halen en dat gebeurt dan onder zijn verantwoordelijkheid. Bij een kleine zending kan ik misschien nog iets zien in dat jij naar het postkantoor gaat en het aangetekend verstuurt, nadat zij de kosten daarvan aan je hebben betaald. Het lijkt me onredelijk dat je in dat geval het pakket weigert terug te sturen. Fouten worden gemaakt en in een samenleving help je elkaar die weer op te lossen.

                • Als zo’n bedrijf zich dan nooit meer meldt, vanaf welk moment mag je dan zelf beslissen wat je ermee doet, en zitten daar nog limieten aan? Je kunt toch moeilijk tot in de eeuwigheid een niet-opengemaakte (in dit voorbeeld ook nog omvangrijke) doos in je huis laten staan. Je bent geen garagebox. En mag je dan, na een bepaalde tijd, gebruiken, weggooien, doorverkopen?

                  • Vanaf het moment dat duidelijk is dat het bedrijf het niet meer komt halen, mag je het als achtergelaten en dus jouw eigendom beschouwen. Dan mag je ermee doen wat je wil.

                    Er is geen regel zoals “na drie mails” of “Na zes weken”, je moet het onderbouwen aan de hand van de specifieke situatie. En let op dat jij de bewijslast hebt dat je geen reactie kreeg ondanks jouw pogingen. Ik zou bijvoorbeeld twee mails naar info@ wat weinig vinden, een keertje bellen (dit neem je op uiteraard) en misschien nog een brief of een oproepje naar de webcare zou ik wel van belang vinden.

                    • Wat dus zou impliceren dat je dus ‘wel’ wat moet doen als je ongevraagd e.a. thuisgestuurd krijgt. Als het een bedrijf is waar het duidelijk is waar ik een mailtje naar toe kan sturen, want het lijkt mode te worden om formulieren te gaan gebruiken zodat contacteren lastiger word, dan 1 maal met ontvangst en lees bevestiging en hoge prioriteit.

                      Zo niet dan wacht ik het wel af. En laat ik het wel buiten staan, want binnen heb ik er geen ruimte voor. Dit is voor risico verzender las in net in het wetboek:-) (sorry het is nu weg)

                      • Ja, je moet iets als je ongevraagd een foutieve zending krijgt. Die is niet van jou en het is onredelijk dat je ‘m meteen in de kliko stopt of voor jezelf houdt zonder te piepen. Verder vind ik persoonlijk het te mager dat je éénmaal een mailtje stuurt, welke opties je daarbij ook aanzet. Zeker bij grote bedrijven moet je weten dat dat geen logisch kanaal is. Als je werkelijk zegt, ik wil één poging nemen en daarna is het klaar (wat ik een tikje onredelijk vind maar goed), bel dan hun klantenservice en neem dat gesprek op als bewijs.

                        • De wet lijkt mij hier duidelijk:

                          “”Het uitblijven van een reactie van een natuurlijk persoon, die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit, op de ongevraagde levering of verstrekking wordt niet als aanvaarding aangemerkt. Wordt desalniettemin een zaak toegezonden als bedoeld in de eerste zin, dan is het in lid 1 bepaalde omtrent de bevoegdheid, de zaak om niet te behouden.””

                          Dus zelfs het uitblijven van een reactie is toegestaan. Maar zo lomp ben ik dan niet. Maar alle risico’s zijn voor verzender.

                            • En hoe moet ik dan zien dat iets per ongeluk bezorgt is? Kan alleen als je iets al ontvangen hebt en getekend. En dan wanneer is iets reclame?

                              BTW dat is een aanhaling die jijzelf gaf.. Artikel 7:7 BW

                              Over de stofzuiger dat was allemaal goed adres naam enz. Kan je niet aan zien dat het per ongeluk was. Pas bij openmaken zie je dan dat je het niet besteld hebt. Dus waar staat dat ik actie moet ondernemen?

                              • Allereerst kun je de postbode vragen het etiket te mogen zien, en je kunt de zending dan weigeren als dat je niets zegt of als je van die winkel geen bestelling verwacht. Maar als je het al ontvangen hebt, dan maak je het open en zie je dat het niet voor jou is. Dan is het eigenlijk al meteen een ongelukje; reclame is immers wél voor jou bestemd.

                                Staat jouw naam erop en heb je het niet besteld, dan ga je na of het bedoeld is als reclame. Staan er aanprijzingen bij, zoals een brief die uitlegt wat een fantastisch product het is en waarom je het wilt hebben. Wat staat er op de factuur, zie je kleine letters “Dit is geen factuur maar een aanbod” of iets anders.

                                Uiteindelijk gaat het om een inschatting, het recht heeft geen zwangerschapstest die onweerlegbaar aantoont dat het reclame is. Maar de bewijslast dat het reclame is, ligt bij jou. Jij beroept je op artikel 7:7 BW, dus moet jij aantonen dat het opgaat (art. 150 Rechtsvordering). Als het niet opgaat, dan ben je ongerechtvaardigd verrijkt en moet je het teruggeven (art. 6:212 BW).

  3. De moeder van [gedaagde] is in december 2015 overleden, waarna de relatie tussen [gedaagde] en haar stiefvader is verslechterd. Uiteindelijk is [gedaagde] uit huis geplaatst. [gedaagde] stelt daardoor ook nimmer brieven van Van Dijk te hebben ontvangen.
    Ik denk dat bovenstaande het belangrijkste punt is. Als gedaagde niet (meer) op hetzelfde adres woont als haar stiefvader en min of meer ruzie met hem heeft, dan is het niet erg aannemelijk dat zij de boeken heeft besteld en laten bezorgen op een adres waar zij niet meer woont (ook al staat zij er mogelijk (nog) wel ingeschreven).

Laat een reactie achter

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren en <em> en <strong> voor italics en vet.

(verplicht)

Volg de reacties per RSS