De Nederlandse ontwikkelaar van de teksteditor Vim, Bram Moolenaar, is op 62-jarige leeftijd overleden. Dat meldde Tweakers zondag. Deze editor (uit alweer 1988) is zeer populair onder programmeurs en wordt standaard geleverd bij veel Linux-distro’s. Het riep bij diverse lezers hier de vraag op: wat gebeurt er nu met vim, hoe zit dat juridisch?
Vim is open source: de licentie is een zeer vrijblijvende variant waarbij je grofweg alleen hoeft te zeggen dat jij een aangepaste versie van vim verspreidt. Maar juridisch gezien gaat het er niet om of software open source is, je moet kijken naar het onderliggende auteursrecht.
Voor zover ik kan zien, heeft Moolenaar nooit zijn auteursrechten op deze software aan een ander overgedragen. Ik lees in de broncode alleen verwijzingen naar zichzelf als auteur. Dat kan, en dan liggen de rechten dus bij hemzelf. En nu na overlijden gaan die dan mee met de rest van zijn boedel. Zoals ik al in 2008 blogde, je je erfgenamen mogen dan beslissen wat er verder met je werk gebeurt.
Het is mogelijk om je auteursrechten in je testament op te nemen. Je zou ze dan aan een bevriende co-auteur kunnen geven, of aan een stichting van wie je verwacht dat die de software over gaan nemen. Ik zou alleen aanraden om dat bij leven al te regelen, al is het maar zodat je weet dat je verzoek goed terechtkomt – die bevriende auteur kan zijn gestopt (of ook zijn overleden), en die stichting kan misschien niets met jouw software.
Aanverwant is het handig om de toegang tot je broncoderepository (hier Github) te regelen, zodat iemand het kan overnemen bij overlijden of anderszins incapabel worden er zelf mee door te gaan. Maar let op dat toegang tot de broncode of het account niet hetzelfde is als het auteursrecht hebben. En als dat niet dezelfde entiteiten zijn, dan wint de auteursrechthebbende. Die zou dus een verwijdering van de broncode kunnen eisen.
Nu wordt alleen de opensourcestatus toch weer relevant, want het idee van open source is dat het eeuwigdurend beschikbaar is. Heel formeel klopt dat niet, want de erfgenaam kan het licentie-aanbod intrekken – de broncode offline halen van de officiële site, zeg maar.
Specifiek bij vim gaat dat nooit werken, want er zijn zó veel plekken waar vim te vinden is. Inclusief licentievermelding, en specifiek bij open source gaat het dan vanzelf goed want op die vermelding mag je vertrouwen totdat je anders verneemt. En ik zie niet goed hoe een erfgenaam-rechthebbende op vim iedereen zou kúnnen vertellen dat de software offline moet. (Als ze dat al zouden willen.)
En natuurlijk: gecondoleerd voor de familie van Bram.
Arnoud
Klopt dat wel? Is dat niet alleen als alle contributors een CLA hebben ondertekend waarbij ze feitelijk afstand doen van het auteursrecht op hun code en het herlicenseren mogelijk maken?
Ja, dat is nog een leuke. Als er meerdere rechthebbenden zijn, wie kan dan het aanbod intrekken. Oftewel, spreekt de uitgever (Bram Moolenaar) namens alle contributors als hij zegt “hierbij een aanbod onder licentievoorwaarden X” of worden er tig parallelle aanbiedingen gedaan die je tegelijkertijd aanvaardt? In het eerste geval kunnen de erven van Moolenaar stoppen met dat te zeggen.
Hoe dan ook houdt het wel een beetje op als de erven Moolenaar het aanbod op zijn deel van de code intrekken, want dat zal toch wel de bulk zijn. Maar aan de andere kant: er zullen de komende twintig jaar nog genoeg kopieën rondzwerven van die software inclusief aanbod, zodat men het kan aanvaarden terwijl de erven vruchteloos “ingetrokken! ingetrokken!” roepen.
Maar wat gebeurt er dan met de licentie van degenen die het aanbod van Bram eerder al aanvaard hebben. Daar is geen sprake van een aanbod, maar van een aanvaarde licentie, die expliciet toestaat dat die partij het verder aanbiedt. Als de erfgenamen hen informeren dat ze de licentie intrekken verbreken eenzijdig een overeenkomst waarin impliciet (eeuwigdurend) of soms expliciet staat dat dat niet kan.
Een overeenkomst loopt tenzij anders in de overeenkomst bepaald gewoon door na overlijden. Veel abonnementen worden zonder problemen beëindigd wanneer je aanschrijft, maar als je dat niet doet is het wettelijk prima geregeld: de erfgenaam erft ook de overeenkomst en dus de betalingsverplichting.
Als ik dat mee neem dan blijft er alleen een curator bij een faillissement over als probleem, want die mag in lopende overeenkomsten ingrijpen.
Er zit geen recht van sublicentie in opensourcelicenties. Iedereen die een kopie krijgt, krijgt daarbij het aanbod van de rechthebbenden en kan dat aanvaarden (of niet). Ik zie dus niet hoe je de afspraak met licentienemers schendt door een nieuwe ontvanger tijdig te informeren “let op, aanbod ingetrokken”. Als hij daarna dan de aanbod-tekst krijgt, dan weet hij dat dit niet meer geldig is. (Vergelijk: ik bel jou om te zeggen dat de offerte die mijn handelsagent je morgen gaat geven niet klopt en dat ik hem intrek.)
Dat hangt toch van de licentie af, de MIT licentie geeft je expliciet het recht om sub licenties uit te geven:
Editten werkt blijkbaar niet meer.
GPL v3 verbiedt expliciet sublicensing en werkt met automatisch verkrijgen van de licentie van de rechten houder en de BSD licentie zegt er niets over. Bij BSD krijg je dan wellicht verschillen per land, waar in het ene land een rechter gaat roepen dat je een sublicentie impliciet krijgt en in een ander land de manier van de GPL gevolgd gaat worden.
Bij een project waar het auteursrecht in handen is van een (rechts-)persoon bepaalt deze persoon de licentievoorwaarden en kan ze dus ook wijzigen. Wanneer er meerdere auteurs zijn moeten alle auteurs het eens zijn over de licentievoorwaarden, maar in een contributor-agreement kunnen daarover andere regels worden afgesproken.
Linux zal altijd(?) GPLv2 blijven omdat dat de collectieve keuze is van alle Linux auteurs.
Het juridisch makke aan auteursrecht is natuurlijk dat je het niet kunt afwijzen, door bijvoorbeeld te declareren: hierbij doneer ik mijn rechten over mijn volledige oeuvre aan het publiek domein. Dit lijkt mij juist haaks staan op de doelstellingen van auteursrecht (namelijk zorgen dat werk beschikbaar komt door het economisch interessant te maken).
Specifiek het afzien van rechten probeert Creative Commons op te lossen. Op die manier geef je aan dat je je afziet van aanspraak maken op je rechten.
Ik snap niet goed wat je probeert te zeggen over het probleem met economisch interessant maken. Als iedereen maar je werk kan delen, dan is het economische aantrekkelijke aspect toch weg? Van “exposure” kan niemand leven.
Gelet op het “Used-Soft arrest” en dit bericht, heb ik de vraag of het wel mogelijk is om het gebruiksrecht van een Open Source programma in te trekken. Een commerciële licentie wordt immers als “overdraagbaar eigendom” gezien.
Kunnen we deze gedachtegang ook doortrekken naar het met de Open Source licentie verkregen verspreidingsrecht? Dat zou de argumentatie dat het mogelijk is een Open Source licentie in te trekken onderuit halen.
Daar vind ik wel wat voor te zeggen. Heel formeel is bij Usedsoft wel een factor dat de software tegen eenmalige vergoeding is geleverd, maar je zou gratis en eenmalig betalen op één lijn kunnen zien. Het onderscheid is vooral met periodiek betalen, waardoor je meer een huursituatie krijgt waarbij het minder redelijk is om te zeggen dat je er permanent gebruik van kunt maken.
Ik geef toe dat betaling voor de licentie hier een verschil kan maken, maar ik denk dat “Used Soft” een belangrijk precedent voor het gebruiksrecht is. Bij het distributierecht zit het ook auteursrechtelijk toch net even anders, ik ben benieuwd naar precedenten op dat vlak.