Via Twitter:
Hey, @X: I #DoNotAccept the new terms of service, and my continued use of the site after they roll out should not be construed as acceptance of those terms. You can ban my account after the new terms roll out, for failure to agree to them. If not, you’ve agreed I can stay.De plaatser is een Amerikaanse advocaat (NY) dus dat gaf vele vragen: is het na al die jaren gesteggel over websitevoorwaarden dan toch zó makkelijk om van de periodieke updates af te komen?
Cohen nuanceert zijn opmerking direct: er is geen rechtspraak over wat voorgaat, je mededeling “ik weiger de nieuwe voorwaarden” of het voortgezet gebruik waarvan Twitter had gezegd dat het zal worden opgevat als een aanvaarding. Als je bij Albert Heijn door het hekje gaat waar dat bordje hangt “Vanaf hier winkelwagen verplicht” terwijl je roept “Ik verwerp het aanbod tot binnentreden onder deze verplichting (art. 6:221 lid 2 BW)”, heb je je dan verplicht een winkelwagen te pakken?
AH zal er weinig juridische woorden aan vuil maken: allereerst kom je er in de praktijk natuurlijk vaak mee weg, en ten tweede is de remedie vrij simpel – de beveiliger sommeert je de winkel te verlaten, dat doe je en het is klaar.
Bij Twitter geldt in principe hetzelfde. Het maakt niet zo heel veel uit of je de redenering insteekt vanuit contractuele voorwaarden of huisregels gekoppeld aan server-eigendom, als jij iets doet dat het bedrijf verboden heeft, dan kunnen en mogen ze ingrijpen, inclusief verwijdering.
Er zijn echter een categorie verbintenissen die je wat lastiger kunt koppelen aan eigendomsrecht. Mag Twitter bijvoorbeeld een onbeperkte vrijwaring van claims van derden van je eisen, of je recht op toegang tot de burgerlijke rechter (met jury)? Dat heeft niet echt iets te maken met hoe jij je gedraagt op hun medium.
Je kunt natuurlijk op zich alles afspreken (althans in de VS; bij ons is het uitsluiten van de rechter en afdwingen van arbitrage iets ingewikkelder). Maar dan heb je wel echt een overeenkomst nodig, en dat vereist dat je kunt aanwijzen waar een aanbod is gedaan en of en hoe dat is aanvaard.
Dat Twitter een aanbod doet (“op gebruik van onze dienst gelden deze voorwaarden”) staat wel vast wat mij betreft. Het is mogelijk om bij een aanbod voorwaarden te stellen over de aanvaarding. Bekend is “uitsluitend schriftelijk aanvaarden” of “het aanbod vervalt binnen 48 uur als u niet aanvaardt”.
Hier is de voorwaarde “door de dienst te blijven gebruiken, ga je akkoord”. Dat is juridisch vergelijkbaar met een eis zoals schriftelijkheid: ik wil dat jij op een bepaalde manier aangeeft dat je akkoord bent. Dat is prima, al is hier wel lastig dat mensen ook onbedoeld de dienst kunnen blijven gebruiken, bijvoorbeeld omdat ze niet hebben gezien dat er nieuwe voorwaarden gelden.
In de VS is in 2022 uitgemaakt dat de lat voor een dienstverlener wel hoog ligt: deze moet bewijzen dat de mededeling niet te missen was geweest. Als dat lukt, dan wordt de gebruiker geacht eraan te zijn gebonden, omdat in die omstandigheden doen alsof je ‘gewoon’ nog verder wilde, niet genoeg is.
Het argument waar deze blog mee begon, is dat als je tegelijkertijd dus hard roept “ik verwerp het aanbod”, je daarmee die gebondenheid zou passeren. Ik denk dat dat hier niet opgaat, vanwege het massale karakter van deze dienst. Twitter heeft niet voor niets zo’n algemene manier van updaten en accorderen opgezet; individueel onderhandelen is niet haalbaar. Dan is het niet redelijk te verwachten dat jij met een tekstbericht wél ineens mag onderhandelen.
Arnoud
Tja, dat is natuurlijk een wat vreemde redenering. Het komt eigenlijk, kort door de bocht neer op: Als bedrijf Y groeit en veel klanten krijgt, en de administratieve last van goede overeenkomsten sluiten en dit goed documenteren dus heel hoog wordt, gaan de eisen aan de administratie omlaag.
Je kunt het ook anders zien: als zij het niet correct kunnen doen omdat de administratie een te grote last wordt, dan klopt hun zakelijke model niet.
Je gaat toch ook niet tegen Shell zeggen: ‘je hebt zoveel plekken waar er misschien schadelijke producten in het milieu zouden kunnen komen, da’s wel heel moeilijk in de gaten te houden, dus doe dat maar als het je uitkomt’
Het lijkt wel of jij in je laatste paragraaf gewoon bevestigt: ‘Je kun niet verwachten dat X met je onderhandelt. Staan de voorwaarden je niet aan, dan moet je het niet gebruiken. Verdere keuzes heb je niet.’
Het massale karakter is iets anders dan een bedrijf dat groeit. Een notariskantoor waar je een bv kan oprichten zal nog steeds aan dezelfde voorwaarden voor administratie moeten voldoen, ook als ze duizenden notarissen in dienst hebben. Dan is het misschien een groot kantoor, maar nog niet met een massaal karakter. De interpretatie zou meer in de trant van: lopende band werk moeten zijn. Sommige bedrijven bieden maatwerk (vaak duurder) sommige standaard producten of diensten. Bij goedkope standaard diensten lijkt het me logisch dat er geen ruimte is voor een gesprek over voorwaarden met de klant. Een kwestie van: Dit is het. Take it or leave it.
Wet en regelgeving geldt voor iedereen en daar kan geen bedrijf in zijn dienst of product en bijbehorende voorwaarden van afwijken. Je analogie met Shell zie ik niet. Dan zou het iets moeten zijn van dat ze bv ineens alleen nog maar benzine via abonnementen of aan hun leden gaan verkopen. Dat zou kunnen. En dan kan de consument kiezen of ze daar gebruik van willen maken of niet.
Dat is niet echt mijn redenering. Het bedrijf is gegroeid en heeft een duidelijk proces voor het contracteren, waarbij ze werkt met standaardcontracten wat gebruikelijk is in de branche. Dat proces is niet tegen de wet, ook het werken met standaardcontracten is prima. En de wet eist niet dát je openstaat voor tegenvoorstellen van je klanten. Waarom moet je dan een proces voor feedback hebben waarbij iedere wederpartij vormvrij tegenvoorstellen mag doen? Het bedrijf wil die niet, en ze hóeft ze ook niet aan te horen.
Er zit een verschil tussen enerzijds roepen, “ik verwerp het aanbod”, en anderzijds roepen, “ik heb een tegenvoorstel.” Het bedrijf kan een tegenvoorstel verwerpen of simpelweg negeren, maar bij het verwerpen komt je argument neer op dat een bedrijf vormvoorschriften kan opleggen, “opzeggen kan alleen per aangetekende brief of door binnen 30 seconden drie rondjes om Sint Jan te rennen.”
Maar je moet toch een mogelijkheid hebben om te zeggen: ‘Ik accepteer de nieuwe voorwaarden niet, en activeer de consequenties daarvan maar’?
Juist bij een dienst met zo’n massaal karakter kun je als X niet zeggen: je bent ons blijven gebruiken dus je bent akkoord gegaan.
Die mogelijkheid is er: de dienst niet gebruiken. De consequentie van niet-aanvaarden is verbannen worden, dus hoezo mag je er dan in totdat ze je zien en je verbannen?
‘dus hoezo mag je er dan in totdat ze je zien en je verbannen?’
De redenering is dat het een openbare dienst is waarvoor er geen daadwerkelijke drempel is om hem te gebruiken, zodat het onredelijk is om van de gebruiker te verwachten dat hij eerst checkt of hij wel akkoord gegaan is met de laatste versie van de voorwaarden.
Vergelijk het in real life met een grote openbare bibliotheek of een cafe. Die hebben ook huisregels, en kunnen je de toegang ontzeggen als je die overtreedt, maar die verwachten ook niet dat de bezoekers zich bij ieder voorgenomen bezoek op de hoogte stellen van de laatste versie van de huisregels en van hun bezoek afzien als ze niet akkoord gaan met die huisregels.
(zo kan het bijvoorbeeld best dat je niet akkoord gaat met een boete als je een boek te laat terugbrengt, maar nog steeds wel de bibliotheek ingaat om daar ter plaatse te lezen. Analoog bij X kan het best zijn dat je niet akkoord gaat met een bepaald aspect van de voorwaarden, maar wel met de rest, maar dat je niet verwacht in een situatie te komen waarin dat bepaalde aspect relevant wordt)
Eigenlijk komt het er kort op neer: als aanbieder van een massale, publiek belangrijke dienst zonder toegangsdrempels, is het machtmisbruik van X om een ‘alles of niets’ benadering toe te passen mbt acceptatie van de voorwaarden. En als ze dat toch willen doen, ligt de last bij hen.
Ik heb me niet verdiept in de nieuwe terms of service, al hoorde ik recentelijk wel iets dat Twitter van plan is om tweets te indexeren voor AI doeleinden. Als ze zich dat recht toe-eigenen dmv de nieuwe voorwaarden, zou dat dan betekenen dat als ik niet inlog (en dus geen gebruik maak van de service), zij mijn tweets niet voor dat doeleinde mogen inzetten?
Indien een Nederlandse rechter bevoegd zou zijn en Nederlands recht van toepassing is, denk ik dat een Nederlandse rechter zou oordelen dat deze verklaring het bedrijf niet heeft bereikt. Zie art. 3:37 lid 3 BW.
Ook al is de verklaring op de server van het bedrijf geplaatst, het valt niet van het bedrijf te verwachten dat het bedrijf alle berichten continu leest om na te gaan of een van de vele wederpartijen misschien de wijziging van de algemene voorwaarden afwijst.
Voor de helderheid: de ‘gebruiker’ is in dit geval de gebruiker van de algemene voorwaarden (het bedrijf dus) en de wederpartij is de partij die de dienst afneemt.
Interessant opmerking. Ik als natuurlijk persoon sluit de hele tijd allerlei overeenkomsten af (voor het gebruik van software, het gebruik van mijn smart televisie, bij aanschaf van een auto, telefoon etc. etc.). Bijna al deze overeenkomsten mogen eenzijdig worden aangepast door de verkoper/aanbieder/leverancier. Tevens zijn deze teksten bijna altijd van zeer moeilijk juridisch niveau waardoor het veel tijd kost deze te begrijpen en doorgronden.
Is het dan wel redelijk om van mij – als nietsvermoedende consument- te verwachten dat ik al deze wijzigingen ga bijhouden? In de afgelopen jaren heb ik mogelijk wel door duizenden gebruiksovereenkomsten heen geklikt, en als ik die de updates daarop allemaal zou moeten gaan doorlezen kost me dat waarschijnlijk minstens een uur per dag.
Het is zeer twijfelachtig of een eenzijdigwijzigingsbeding mag in de EU. De zwarte lijst bevat een verbod op bedingen waarmee je de overeenkomst wezenlijk verandert, en daar kan zo’n beding prima onder vallen. Waarom iedereen het doet? Omdat iedereen het doet, en omdat het geen echt kwaad lijkt te doen.
De zwarte lijst bevat geen verbod op bedingen waarmee de overeenkomst wezenlijk wordt verandert. Een beding dat de gebruiker het recht geeft om een wezenlijk andere prestatie te leveren zonder dat de wederpartij mag ontbinden komt voor op de grijze lijst (onder c). Als de wederpartij de overeenkomst mag ontbinden dan wordt niet vermoed dat het beding onredelijk bezwarend is.
Is zo’n beding van eenzijdige wijziging überhaupt geldig in de EU t.o.v. privé personen?
Dit artikel gaat vooral er over dat een tegenvoorstel of verwerping via een Twitter bericht niet voldoende zou zijn.
Maar de hamvraag voor mij is dan: Hoe kan ik als consument wel de voorwaarden verwerpen?
Het simpele antwoord is: door de dienst niet meer te gebruiken. Aan die dienst hangen voorwaarden die je niet wilt, waarom zou je dan wel de dienst gebruiken?
Ik ben het helemaal met je eens dat niet gebruiken het meest praktische antwoord is. Maar juridisch vind ik die wel lastig…
Even door redenerend (misschien naar het absurde, het spijt me): Zodra ik dus stop met het gebruik van de dienst, heb ik daarmee het aanbod van Twitter verworpen en weet Twitter automatisch dat ik niet akkoord ben gegaan met de nieuwe voorwaarden ;-).
En vanaf dat moment zullen ze dus ook alle oude data van me weggooien of alleen blijven gebruiken onder de oude voorwaarden? 😉
Dat is wel een leuke. Als jij niet meer inlogt, dan weten zij niet of je gewoon met vakantie bent of dat je het aanbod verwerpt. Eigenlijk zou er dus een verplichte voorperiode moeten zijn: over 30/29/28 dagen treden deze nieuwe voorwaarden in werking, verwijder je account voor die tijd.
Ik weet echt even niet of je data van zo’n slapend account mag gebruiken onder de nieuwe voorwaarden. Nu het herkauwend vermoed ik van wel, omdat data niets is maar alleen gestolde dienstverlening. Diensten mogen veranderen, dus wat er mag met data ook. Het is niet “mijn spullen mogen ineens worden verhuurd door de garageboxhouder” maar “de aard van onze dienst verandert”.