Een lezer vroeg me:
Ik las: “Een nieuwe Amerikaanse start-up genaamd Cognition heeft een AI-software-engineer ontwikkeld die volgens het bedrijf helemaal autonoom kan werken.” Nu vroeg ik me af: als ik die tool inhuur om mijn werk als engineer te doen, en ik presenteer dat (natuurlijk na enige controle) als eigen werk, neem ik dan een arbeidsrechtelijk risico?Deze tool, ‘Devin’ geheten, zou “complexe engineeringtaken die duizenden beslissingen vergen, kunnen plannen en uitvoeren”, inclusief bijleren en fouten oplossen. De tool is vooralsnog enkel in beta beschikbaar, dus het zal nog even duren voordat deze vraagsteller ermee aan de slag kan.
Is het arbeidsrechtelijk problematisch om een tool in te zetten? Die vraag is redelijk nieuw in het arbeidsrecht. We hebben wel al heel lang het criterium dat je het werk zélf moet doen. Je mag je als werknemer niet zomaar laten vervangen of je werk extern uitbesteden. (Dit is zelfs een van de criteria waarmee zzp’ers van werknemers worden onderscheiden.)
Een tool inzetten om je werk sneller of beter te doen is echter niet hetzelfde als een ander je werk laten doen. Het probleem met AI is natuurlijk dat de grens tussen “een tool” en “iemand anders” aan het vervagen is.
Het arbeidsrecht zou het arbeidsrecht niet zijn als er toch niet ergens een mooie norm ligt. Je kunt bijvoorbeeld kijken naar het instructierecht: de werkgever bepaalt hoe het werk wordt gedaan. Wil die dat jij met Emacs code klopt, dan is dat hoe het gaat – ook al zijn er vi betere tools beschikbaar. Zomaar een externe tool gebruiken in strijd met zo’n instructie is dus een behoorlijk probleem voor de werknemer.
Ook heb je de algemene norm van goed werknemerschap. Zou een normaal werkende werknemer zonder overleg of melding een externe AI tool inzetten? Dat lijkt me niet. Dus behoor je dit te melden. Al is het maar omdat de werkgever dan de risico’s kan inschatten en de kosten kan dragen.
Fundamenteel is dit niet anders bij een AI tool dan zeg bij de keuze voor Emacs. De vraag voor mij is dan ook vooral hoe je dit verborgen zou kunnen houden, het voelt nét iets groter dan die zelfgemaakte macro die het handwerk van de collega’s reduceert tot 5 minuten nalopen van de resultaten.
Arnoud
Is de vraag van TS niet bedoeld als dat hij/zij door het gebruik van deze tool al het werk in 1 uur af heeft en dus 7 uur per dag vrij kan nemen?
De essentie van een werknemer in loondienst is dat je arbeidsuren afspreekt tegen een vergoeding, geen resultaatverplichting aangaat. Dat betekent dat je niet langer hoeft door te werken buiten je afgesproken uren als het bedrijfsresultaat niet is bereikt. Maar tegelijkertijd dus ook dat als jij snel werkt (om welke reden dan ook – of dat nou AI is of omdat je gewoon handiger/slimmer bent/meer ervaring hebt) kan je niet eerder naar huis, maar kun je meer taken doen voor de werkgever in de resterende arbeidsuren. Heb niet het idee dat de inzet van AI iets verandert aan dit principe.
Zo had ik de vraag ook opgevat.
Ik zie twee bezwaren die een werkgever zou kunnen hebben: Auteursrecht, daar moet nog een ei over gelegd worden. Bedrijfsgeheimen, veel van deze tools draaien extern en dat kan een probleem zijn
Ik denk niet dat een werkgever buiten deze twee issues veel moeite heeft met een medewerker die een tool gebruikt die hem 8x productiever maakt.
NB Als een werkgever mij verplicht een Emacs of Vi variant te gebruiken ga ik gillend naar huis en onmiddelijk solliciteren!
Even los van de vraag of het ‘hele’ werk kan worden overgenomen (zie ook eerder over dat je als werknemer vaak bent ingehuurd voor N uur per week, niet voor Y regels code):
Tenzij er beleid is dat het niet kan, waarom niet? Zou een normaal werkende werknemer zonder overleg of melding google, stack overflow of github gebruiken, en wat is voor iemand die vandaag de dag van school komt het verschil ertussen?Vraag is alleen of een werkgever expliciet heeft gezegd dat alleen de beschikbaar gestelde tools mogen worden gebruikt en niets anders. Ik zie ondertussen voor specifiek AI wel organisaties met nee-tenzij.
Misschien kan je stellen dat er geen externe diensten mogen worden gebruikt zonder dat er is gekeken naar verwerkersovereenkomsten, geheimhouding van bedrijfsgeheimen, auteursrecht, etc. En ook dan: waar ligt voor een ‘gewone gebruiker’ de grens tussen Google en dan een brok code van stack overflow copypasten, copilot (ingebakken in de browser) voor inspiratie en copilot om hele brokken code te laten genereren? Ik weet het niet.
“… na enige controle …”
En daar zit hem de crux (of de clou of de clue; dat weet ik nooit; heeft vast iemand een stukje over geschreven; misschien ikzelf wel).
Zelf diverse keren AI vertalingen laten doen (weliswaar niet professioneel, want met pensioen; maar wel met professionele ervaring), en daarbij bleek wederom dat die nacontrole zeker nodig is en blijft, en ook tijd kost. Gauw 40 à 50 procent van de tijd van helemaal zelf doen.
Recent voorbeeld, nl>en: https://rudhar.com/technica/USB-micr/en.htm, met voorbeelden op Facebook: https://www.facebook.com/ruud.harmsen.7/posts/pfbid034uVNgrFzzx1xHPhp6hBhammUgfJGKo4oP39hrpZqTASf392whNN4EmZ4949go9Eul
“Wil die dat jij met Emacs code klopt, dan is dat hoe het gaat – ook al zijn er vi betere tools beschikbaar. Zomaar een externe tool gebruiken in strijd met zo’n instructie is dus een behoorlijk probleem voor de werknemer.”
Exact die situatie heb ik meegemaakt, ca. 1996. Alleen ging het om pure teksteditors, zonder gekoppelde vertaal- en debugfaciliteiten. De ASCII die eruit kwam was precies hetzelfde. Ik krijg nog stoom uit mijn oren als ik eraan terugdenk. Wat een flauwekul. En ik was niet eens werknemer, maar ingehuurd en doorverhuurd.