E-bikes straks mogelijk op afstand af te remmen, zodat Amsterdam weer wat veiliger wordt

Sondors eBike” by FaceMePLS is licensed under CC BY 2.0

Zes steden in Europa, waaronder Amsterdam, testen een systeem dat de snelheid van elektrische fietsen op afstand kan beperken. Dat meldde NRC onlangs. Het riep vele vragen op (zoals “hóe dan”), maar ik wil graag even kijken naar de juridische haalbaarheid.

Het gaat op dit moment nog om een proef, zoals NRC het toelicht:

Vorige week reed de Amsterdamse D66-wethouder Melanie van der Horst (Verkeer) tijdens een testrit op een e-bike waarvan de trapondersteuning wegvalt zodra er een min of meer kwetsbaar gebied opdoemt: een school, een park, een druk kruispunt of fietspad, wegwerkzaamheden, de plaats van een ongeval. Van der Horst: „Ik kreeg op mijn schermpje een spelend kind met een voetbal te zien. Even later kwam ik in het rood te staan en werd mijn snelheid afgeremd tot 15 kilometer per uur”, vertelt ze.
De achterliggende technologie is afkomstig van Stichting Townmaking Institute, zo meldde vakblad Binnenlands Bestuur vorig jaar:
[Projectleider Eduardo] Green zegt: ‘Veel aanbieders van e-bikes bieden een app aan waarmee fietsers informatie zien over hun snelheid en bereik en dergelijke. We hebben een API ontwikkeld waarmee we ons signaleringssysteem daarmee kunnen integreren.’ De verwachting is dat de meeste e-bikes op den duur een geïntegreerde omgeving hebben, zodat ze deze meldingen rechtstreeks op het display van de fiets kunnen ontvangen.
Het artikel schetst vooral het signaleren van snelheidsovertredingen, je schermpje wordt dan oranje of rood naar mate je meer boven de gewenste snelheid zit. Iets onduidelijker is hoe het automatisch afremmen zou moeten werken. Dit klinkt mij iets te onlogisch:
‘Met behulp van zendmasten voor mobiele telefonie is het mogelijk om de stroom op een e-bike langzaam te verminderen en weer op te voeren’ vertelt Green. In theorie is het dus mogelijk om de snelheid van een e-bike van buitenaf te begrenzen.
Ook bij de stichting zelf kan ik niet nader vinden hoe dit zou moeten werken. Maar goed, uiteindelijk is dit een juridische blog en is de vraag dus “mag de gemeente dit doen” en daarvan afgeleid de vraag “mag ik me daartegen verzetten”.

Als het gaat om functionaliteit die door de fabrikant is ingebouwd, dan lijkt het me in principe legitiem voor een gemeente om die functionaliteit in te roepen. Natuurlijk moet de wegomgeving er wel duidelijk op ingericht zijn, je moet weten dat je hier geacht wordt langzaam te fietsen. Ik twijfel of een gemeente de APV moet wijzigen om dit te mogen doen, het is zo nieuw dat hier nog geen precedent voor is.

Je zou als eigenaar van zo’n fiets ervoor kunnen kiezen om deze meldingen tegen te houden. Ik heb zo even geen idee hoe, maar laten we aannemen dat dit effectief kan. Dát kan een gemeente niet verbieden, zelfs niet als ze dat in de APV zet. Dat gaat om een ingreep in eigendom, en zoiets kun je alleen in een wet in formele zin verbieden – eentje die door het parlement is aangenomen.

Arnoud

17 reacties

  1. Als het gaat om functionaliteit die door de fabrikant is ingebouwd, dan lijkt het me in principe legitiem voor een gemeente om die functionaliteit in te roepen. Natuurlijk moet de wegomgeving er wel duidelijk op ingericht zijn, je moet weten dat je hier geacht wordt langzaam te fietsen. Ik twijfel of een gemeente de APV moet wijzigen om dit te mogen doen, het is zo nieuw dat hier nog geen precedent voor is.

    @Arnoud Zoals je nu stelt, mag dus een gemeente alle Tesla’s automatisch weg laten rijden uit een gebied binnen de gemeente en deze verplaatsen naar een door hun aangewezen locatie. Immers bevat iedere Tesla die mogelijkheid. Mijn vermoeden is dat men hiervoor aparte wetgeving nodig zal moeten hebben vanuit de Tweede Kamer en Eerste Kamer. Een gemeente zal zich anders behoorlijk bloot stellen aan allerlei mogelijke aansprakelijkheden bij schades of anderzijds.

    Ik dacht ergens gelezen te hebben dat er alleen bestaande wetgeving aan een APV kan worden toegevoegd en dat het niet is toegestaan dat gemeentes eigen regels ‘verzinnen’ die geen wet zijn.

      1. En waar in e-bikes zit ingebouwd dat een externe autoriteit ze kan afremmen tot een gewenste snelheid? Zijn e-bikes überhaupt gebonden aan een wettelijke maximumsnelheid – zijn het formeel niet gewoon fietsen (net als wielrenners en mensen die op een gewone fiets stevig doortrappen)?

        1. Volgens mij is er voor zelf-trappen geen maximumsnelheid, maar wel voor ondersteuning (25 km/h). Ik denk wel dat het bezemartikel van toepassing is als jij door de stad als een razende met 50 km/h door het overige verkeer heen laveert.

      2. Smart Summon is designed to allow you to move Model Y to your location (using your phone’s GPS as a target destination) or to a location of your choice, maneuvering around and stopping for objects as necessary.

        Deze functionaliteit kan ook worden gebruikt door Tesla zelf. En als Tesla dat kan, dan kan een gemeente het verzoek ook bij Tesla neerleggen.

  2. Zorgt dit soort fietsertje pesten er juist niet voor dat meer mensen de auto pakken? Daar wordt deze functionaliteit niet gebruikt.

    Hebben gemeentes de verplichting om een afweging te maken tussen de mogelijke winst (tragere fietser) en het mogelijke verlies (extra auto’s)?

    1. Dit soort functionaliteit kan ook ingebouwd worden in auto’s (en dan levert het nog veel meer veiligheid op!) Ik zie in principe geen problemen als het voertuig de bestuurder helpt om zich aan snelheidsbeperkingen te houden.

      1. We zijn er voor de auto echter nog lang niet om dat veilig mogelijk te maken.

        Mijn auto geeft de maximim snelheid in een display weer. Die gaat vaak in de fout bij afslagen met een snelheidsbeperking, bij parallel wegen, als de matrixborden net aan of uit gaan. En je kan ook niet zeggen dat het incidenteel is. Het gebeurt namelijk op vaste plekken. Dus een automobilist die vrijwel nooit langs dat soort situaties rijdt heeft geen last, maar bij mij is het bijvoorbeeld op een dagelijkse rit van 25km twee plekken waar het dagelijks fout gaat.

        Stel je voor dat elke auto met zo’n systeem daar spontaan van 100 naar 50 gaat afremmen op de snelweg, omdat de afrit 50km/uur max is…

        Als de snelheid van fietsen een onveiligheid oplevert is er een prima oplossing: de maximum snelheid die e-bikes kunnen omlaag. Speed pedelecs de weg op met de brommers. En vooral: ga handhaven!

        1. Bij een elektrische fiets wordt de trapondersteuning uitgeschakeld, dat betekent dat de fietser met hard doortrappen toch sneller dan 15 km/u kan. En in deze proef gaat het om schoolzones en wegen bij speeltuinen of speelvelden, niet om de snelweg.

          Voor een auto denk ik niet aan automatisch remmen, maar eerder aan een motortje dat het gaspedaal met een merkbare (maar te overkomen) kracht terug duwt. En niet op de snelweg.

    2. Je maakt wel een heel beperkte afweging. Wat ik van huisartsen hoor is namelijk niets dan klagen over elektrische fietsen.

      Bejaarden die opeens (weer) heel hard fietsen, maar hun reactie vermogen verbeterd niet door de hulp aandrijving. Het gevolg is veel extra bot breuken. Maar zelfs de ouderen die geen e-bike hebben hebben meer ongelukken, omdat ze schrikken, de snelheid verkeerd inschatten of gewoon niet op tijd kunnen reageren, op andere e-bike fietsers die met hoge snelheid aankomen fietsen.

      De snelheids limieten liggen algemeen al veel te hoog, probeer in AMsterdam maar eens in de spits een fietspad over te steken. Door de sneleheidsverschillen schier onmogelijk en van een zebrapad heeft nog geen fietser gehoord. Iedereen op het fietspad onder de 15km/uur zou een stuk veiliger zijn. En die speed pedelecs moeten simpelweg van het fietspad af de rijbaan op.

  3. Het zal allemaal vast te verzinnen en te maken zijn, maar de grootste truc is hoe ga je dat afdwingen?

    Want als het optioneel is en mensen hebben straks de keus voor fiets A met overheidsingreepmogelijkheid en fietsen B t/m Z zonder die poespas, mja ehh, ik voorzie gemengde resultaten.

    En die voorzie ik sowieso wel, want een beetje Rasechte Amsterdammer ramt op een volstrekt onelektrisch tiendehands roestig barrel nog rustig met 25+ door ’t verkeer.

    Maar die letten vaak wel beter op wat ze aan het doen zijn dan die groepen toeristen die bevend en zwalkend met een dozijn tegelijk voor ’t eerst in de groote stad op fietsles zijn en die totaal geen benul hebben van A fietsen in ’t algemeen en B hoe het organisme van verkeer in Amsterdam werkt.

  4. Zijn te snel rijdende e-bikes echt zo’n groot probleem dat dit soort oplossingen noodzakelijk zijn? Het geforceerd ingrijpen op zo’n manier lijkt mij juridisch alleen haalbaar als je kan aantonen dat zoiets proportioneel is. Ik kan wel statistieken over misdrijven vinden maar niets over snelheidsovertredingen door e-bikes.

    1. Als je lokaal bekend bent dan weet je wanneer je langs een school fietst en trap je wat minder hard op de pedalen om beter op te kunnen letten. Ben je onbekend in het gebied waar je fietst, dan is een huurfiets die aangeeft waar de risicogebieden zijn een stukje veiliger dan een die dat niet kan. Dus ja, als een gemeente een deal sluit met de lokale fietsverhuurders om zo’n begrenzer in te bouwen levert dat een stuk veiligheid op.

      En ja, ik denk dat het grootste gezondheids- en veiligheids-probleem bij de auto’s ligt.

  5. Even, een heel ander discussie oproep-‘vraagje’: hoe zit het met de aansprakelijkheid en bewijsvoering in het geval dat de fiets gehackt wordt? Dáár waar het niet mag of gewoonweg gevaarlijk is en dat dan de snelheid juist dáár opgevoerd wordt door een hacker? Een ongelukje zit met een e-Bike die van buitenaf opgevoerd wordt tot 45 Km in een voetgangerszone in een klein hoekje, niet waar?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.