Jort Kelder wint hoger beroep tegen Google over nepadvertenties met zijn beeltenis

"Internet ban" by theglobalpanorama is licensed under CC BY-SA 2.0

Het gerechtshof in Amsterdam heeft Jort Kelder dinsdag in hoger beroep gelijk gegeven in zijn al vier jaar slepende conflict met Google, zo las ik bij NRC. Zij hadden het vonnis niet: die stond bij het onvolprezen Boek9. Dat schrijft persbureau ANP. Het gaat natuurlijk om die berichten waarin we “afscheid nemen” van Kelder als clickbait om cryptomunten te verkopen, al dan niet in de vorm van flessentrekkerij.

In 2022 stapte Kelder (samen met Alexander Klöpping) naar de rechter hierom, maar zonder succes. Ik blogde toen:

De nepadvertenties kennen de meeste mensen wel: een foto van een BN’er met een ietwat cryptische mededeling, zoals “Nederland neemt afscheid van Jort Kelder” of “Klöppings laatste investering jaagt bankiers angst aan” en pas na doorklikken kom je erachter dat het gaat om ‘beleggen’ in cryptovaluta. Waarbij de scam dan is dat je geld betaalt en er niets voor terugkrijgt.
De rechtbank wees de eis af, omdat de zorgplicht van Twitter en Google niet zo ver ging dat ze íeder bericht hadden moeten onderscheppen. Je kunt niet makkelijk automatisch zien of Kelder in een advertentie staat, de teksten zijn verhullend en de sites wisselen van inhoud na een paar dagen zodat de controleur niets bijzonders ziet.

Gelukkig voor de jurisprudentie ging Kelder in hoger beroep, zij het in zijn eentje en alleen nog tegen Google. Het verweer van die laatste was natuurlijk dat ze slechts een doorgeefluik zijn: niet aansprakelijk voor andermans content, maar op whack-a-mole basis best bereid individuele dingen weg te halen.

Je zou zeggen dat dat bij advertenties anders is, omdat die worden gescreend. Maar dat zijn allemaal automatische processen, en puur automatische passieve controle is niet genoeg om content van kleur te laten verschieten tot redactionele inhoud. Google bemoeit zich ook niet inhoudelijk met het hoger of prominenter tonen van deze advertenties.

Moet Google meer doen? Het Hof is net als de rechtbank onder de indruk van de vele maatregelen en de ‘holistische’ aanpak van Google om advertenties te betrappen – cynische ikke leest het als een mooi verhaal om maar niet identiteitscontrole aan de poort te hoeven doen, want dat zou de omzet drukken.

Specifiek op gemelde advertenties had Google wél meer moeten doen. Ook hier ging men ‘holistisch’ te werk:

In april 2020 heeft zij een internationale multidisciplinaire werkgroep opgezet die versneld technische maatregelen heeft ontwikkeld en geïmplementeerd en in juli 2020 heeft zij celebrity sensationalist ads verboden. Niet valt echter in te zien waarom deze nieuw gevonden manieren van omzeiling in de weg hebben gestaan aan het eerder nemen van effectieve maatregelen door Google, en wel zo spoedig mogelijk na kennisneming van de conceptdagvaarding op 10 januari 2020, dan wel op zijn minst onmiddellijk na het gesprek hierover op 19 februari 2020.
Het ging hier namelijk niet om generieke eisen zoals “blokkeer iedere advertentie met mijn gezicht er naast en/of gekoppeld aan mijn naam”. De betreffende advertenties waren simpelweg steeds (vrijwel) dezelfde, op zo’n manier dat een tekstueel filter ze eenvoudig tegen had kunnen houden:
Ook als het [door het ad cloaking] niet goed was vast te stellen of de betreffende advertentie doorlinkte naar een landingspagina waarop bitcoin-investeringen werden aangeboden, had het tonen van de advertenties in elk geval voor (menselijke) verificatie kunnen worden opgeschort op basis van de vaststelling dat de advertentie identieke/zeer gelijksoortige elementen bevat als de bitcoin-advertenties waarover Google door Kelder was geïnformeerd.
Wat betreft die advertenties is het Hof dan snel klaar: die zijn natuurlijk onrechtmatig, en Google had meer moeten doen om ze tegen te houden, dus is zij aansprakelijk voor de door Kelder geleden schade. Alleen, hoe hoog is die schade? Daarover wordt in een vervolgprocedure (schadestaat) nog nader gepuzzeld.

Arnoud

9 reacties

  1. Volgens mij was het zo dat die advertenties naar Google gesubmit werden door één of ander malafide botnet. Dat zou bij Google al alarmbellen moeten laten rinkelen, vooral omdat de doorlooptijd van de content zo ontzettend kort was.

    Dat Google advertenties bewust doorlaat die duidelijk gewoon scams zijn is sowieso eigenlijk al foute boel. Ze hebben er zelf toch ook baat bij dat legitieme adverteerders ruimte krijgen en misdadigers niet?

  2. Ik vind het ook raar dat je als advertiebedrijf kan wegkomen met geautomatiseerde screening. Je moet bijvoorbeeld gewoon advertenties van partijen die nog geen standing hebben als betrouwbare advertentiebedrijven beter controleren. En partijen die deze junk advertenties proberen te plaatsen via Google advertentiekanalen snel blokkeren. De on line advertentiemarkt is gewoon wild west terwijl gedrukte media en TV wel goed controleren. Ik zie geen reden waarom de maatschappij dat van on line advertenties maar moet accepteren.

    1. Als je het mogelijk wilt maken dat een lokale bakker, loodgieter of fietsenmaker met een budget van (minder dan) €1000,- gericht Internet reclame kan maken dan is er niet veel financiële ruimte om deze advertenties handmatig te controleren. Een geautomatiseerde controle past financieel wel.

      Eens dat de online advertentiemarkt wild west is, maar dat krijg je in een zo goed als ongereguleerde markt waarbij de grote spelers uit de VS komen. En de Amerikaanse politiek vertoont geen enkele interesse om de markt te reguleren.

  3. Je kunt niet makkelijk automatisch zien of Kelder in een advertentie staat, de teksten zijn verhullend en de sites wisselen van inhoud na een paar dagen zodat de controleur niets bijzonders ziet.

    Nee precies, daarvoor zou je gezichtsherkenning moeten toepassen (kunstmatige intelligentie), en periodiek de pagina moeten bezoeken om te kijken of er iets veranderd is, en dat voor alle advertenties; je moet eigenlijk een eigen zoekmachine spider, een soort Googlebot, hebben om dat effectief te kunnen doen.

    Dus tja, ik snap wel dat Google daar de expertise niet voor in huis heeft. ?

  4. beetje gek oordeel. er worden in januari 3 ads gemeld. in oktober worden er nog een aantal gemeld. en die hadden allemaal onderschept moeten worden via een nieuw systeem dat vrijwillig is gebruikt? dit riekt gewoon naar een filter…

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.