“Automattic weigerde en stelde dat het vonnis niet op de juiste manier was betekend door eiser en dat de rechtbank niet bevoegd was”, meldde IE-Forum onlangs. De juridische manier om te zeggen “de eigenaar van blogplatform WordPress deed moeilijk toen de rechter zei dat een blog weg moest”. Wat was hier aan de hand?
De kern van de zaak was simpel genoeg. Een meneer werd stevig bedreigd, en een blog gehost bij WordPress was daarbij een belangrijke factor. Kort geding, rechter oordeelt dat de blog als geheel onrechtmatig is en beveelt offline halen daarvan. Uiteraard gaat dat dan op straffe van een dwangsom.
Automattic (de eigenaar van WordPress-het-platform) haalde de blog echter niet offline, en betaalde ook niet de dwangsommen. Daarop stapte de man naar de rechter, waarbij Automattic het verweer opwierp dat hij maar naar Californië moest gaan – de Nederlandse rechter zou onbevoegd zijn. Daar had de rechter weinig moeite mee; zij was wel degelijk bevoegd bij zo’n dwangsom-incasso-procedure (executiegeschil) omdat de rechter van de hoofdzaak dat ook was.
Dan de incasso van inmiddels twee ton aan dwangsommen? Nee, toch niet: nu kwam Automattic met het verhaal dat het vonnis niet juist uitgereikt was (betekend), zodat de startdatum voor de dwangsommen nooit was begonnen te lopen. De personen die de brieven zouden hebben gehad, waren niet bekend en niet bevoegd, de brief naar Amerika was naar het bedrijf zelf gestuurd en niet naar de registered agent, de Engelse vertaling van het exploot miste kerninformatie (45 Rv) – wat cynische ikke dus ‘moeilijk doen’ noemt.
Gelukkig is het recht niet voor één gat te vangen, want het kan niet de bedoeling zijn dat je werkelijk zo moeilijk moes doen om een buitenlands bedrijf aan te spreken. De constructie (art. 54 Rv) is dan ook dat je bij een bedrijf buiten de EU genoeg hebt gedaan als je het vonnis in de Staatscourant hebt gezet en het hebt betekend bij het Nederlands OM (inderdaad, die van de strafzaken).
Dat was hier ook gebeurd en dat was genoeg. Het is dus niét nodig dat je vonnis daadwerkelijk een buitenlandse (niet-EU) partij bereikt heeft, en dat is precies omdat je geen controle hebt over wat er daar gebeurt. Dat de advocaat van Automattic al op 14 april 2022 (een dag na de uitspraak) het vonnis had gehad, is dus niet eens belangrijk.
Blijft over de praktische vraag: wat nu? Want als het bedrijf zich in deze bochten wringt, dan bekruipt mij het gevoel dat ze niet na deze uitspraak ineens heel vriendelijk twee ton overmaken. Maar er zijn meer manieren om aan geld te komen. Met zo’n betekend vonnis kun je namelijk in andere EU-landen beslag laten leggen op geld of rechten die aldaar zijn. Denk aan een rekening waar Europese klanten betalen voor advertenties, de zakenauto van de Europese directeur of de handelsvoorraad ergens in een loods.
Of dat er allemaal is bij een internetbedrijf, kun je je afvragen. Maar wat er wel is, is één vermogensrecht en dat is het merk van Automattic, of beter gezegd het merk WordPress. Dat is immers juridisch gezien ook een vermogensrecht, en daar kun je beslag op leggen. Op korte termijn betekent dat dat Automattic er zelf niets meer mee mag doen, en als ze niet snel betalen dan is (in theorie) de mogelijkheid dat de eiser het merk gaat verkopen om zo die twee ton te verdienen. Ik ben benieuwd of Automattic het zó ver gaat laten komen.
Arnoud
Het is al vaker ter sprake gekomen, maar ik blijf moeite houden met begrijpen hoe het zit met zo’n juridisch conflict met een buitenlands bedrijf. Iemand is hier naar de rechter gegaan, er is een uitspraak, maar nu zegt Automattic dat de Nederlandse rechter onbevoegd is. Waarom hebben ze dan een advocaat in de arm genomen die naar de zitting is gegaan? Als de rechtbank van Generaal Cavendish uit Bananistan zegt dat een Nederlands bedrijf dat daar niet zit een paar miljoen moet betalen dan negeren we dat toch ook lachend? Dus of je komt wel met je advocaat naar de rechter en als er een uitspraak komt dan houd je je daaraan, of je negeert het volledig en zegt slechts “kom maar naar Californie want dat is waar we zitten, wat een willekeurige rechter in Amsterdam zegt dat interesseert ons niets”. Blijkbaar was de rechter in het onderliggend geschil wel bevoegd, want daar heeft Automattic ook verweer gevoerd.
Is er in dit soort geschillen niet een hogere internationele rechtbank, of hangt het volledig af van of er tussen de individuele landen juridische verdragen zijn gesloten waarin staat hoe en wat?
Je kunt er inderdaad voor kiezen een uitspraak te negeren. Alleen als dan zoals hier er rechtsmiddelen zijn die jou raken, dan kan dat vervelend uitpakken. Je merk in beslag genomen en bij opbod verkocht, dat raakt veel bedrijven toch wel enigszins.
Het deed mij ook raar aan om eerst inhoudelijk het geschil te voeren en daarna moeilijk te doen over jurisdictie. Maar men zal geredeneerd hebben dat je het altijd kunt proberen, wie weet is het geld op/de puf eruit bij de wederpartij en gaan ze er niet tegenin. En anders zijn het toch weer wat declarabele uren en kun je zeggen alles gedaan te hebben om de uitspraak tegen te houden.