De familie van F1-coureur Michael Schumacher ontvangt een vergoeding van 200.000 euro van een Duits tijdschrift. Dat meldde Tweakers vorige week. Het tijdschrift had vorig jaar een nepinterview met de coureur (die ernstig letsel heeft en niemand te woord staat) gepubliceerd dat met AI gegenereerd bleek te zijn.
Meer duiding bij Der Spiegel:
Het tijdschrift ‘Die Aktuelle’, behorend tot mediagroep Funke, publiceerde vorig jaar een tekst die leest alsof er een interview is afgenomen met de ex-coureur. Op de voorpagina werd het nepgesprek aangekondigd als ‘het eerste interview’ van de ‘wereldsensatie’-atleet die verongelukte bij een ernstig ski-ongeluk. De presentatie in de krant leek op een echt interview; pas tegen het einde van het artikel werd erop gewezen dat de antwoorden zogenaamd door een AI waren gegenereerd.De familie van Schumacher dreigde met juridische stappen. Het mediabedrijf bood daarop publiekelijk excuses aan, drukte een correctie in de krant en ontsloeg de hoofdredacteur.
Ook werd twee ton schadevergoeding betaald, maar niet als gevolg van een rechtszaak – dit bedrag kwam ter sprake in de ontslagzaak van die hoofdredacteur als het schikkingsbedrag dat men dankzij diens wangedrag had moeten betalen. Dat blijkt uit onderzoek van Übermedien. Deze had het ontslag aangevochten en kreeg zowaar gelijk: de maatregel was disproportioneel gezien het hoge aantal dienstjaren, hoewel “serieus de grens [is] overschreden van wat ‘gewoon mogelijk’ is”.
De kwestie lijkt daarmee voor de familie Schumacher opgelost, maar juridisch is het wat onbevredigend: had een rechter dit bedrag ook toegekend, en zo ja op welke juridische grond?
Ik blijf daar moeite mee houden. Smaad is het niet, want er wordt niets negatiefs gezegd over Schumacher. Een verkeerde indruk wekken is niet strafbaar. Met de AVG kun je weinig gezien de persexceptie. Heel misschien oneerlijke handelspraktijken/misleidende reclame omdat de cover dit verhaal wervend inzet (koop dit tijdschrift). Blijft over de restcategorie van maatschappelijk onzorgvuldig, die kan altijd maar het voelt raar dat er geen beter passende wet is.
De AI Act eist dat bij deepfakes (zoals dit artikel) een duidelijke aanduiding staat. Hierop kunnen bestuurlijke boetes worden uitgedeeld, hoewel niet helemaal duidelijk is of dat ook geldt bij perspublicaties – het is onwenselijk dat toezichthouders de vrije pers beboeten met dit soort regels. De AI Act (artikel 50) is hier echter niet duidelijk in, en ook de AI Liability Directive (die nog niet eens is aangenomen) gaat hier niet nader op in.
Arnoud
Als we de “AI” even wegdenken: had iemand dit interview uit de duim mogen zuigen? In principe is dat wat een LLM doet toch?
Dat is de hamvraag inderdaad. Het maakt niet uit of die hoofdredacteur zelf had zitten verzinnen of het een taalmodel liet verzinnen. Is het verboden?
Strafbaar denk ik niet, want ik lees niets dat smadelijk oid is. Ik kom qua onrechtmatig niet verder dan de maatschappelijke zorgvuldigheid, dit hoort niet, dit doe je niet. Maar dat vind ik altijd een zwaktebod. Het enige concrete dat ik dan kan bedenken is de oneerlijke handelspraktijk van dit nepinterview inzetten om je tijdschrift te verkopen. Zeggen dat je iets authentieks gaat kopen en je geeft dan iets neps, dat is oneerlijk, misleidend op de markt.
Ik ben er zelf nogal tegen om de AVG als handvat voor alles te gebruiken, maar in dit geval zou misschien het best kunnen.
Jij en ik hebben al eens een lange discussie gehad over of ik een persoonsgegeven van Ursula von der Leyen heb gecreerd als ik een fictieve moedervlek vermeld. Jouw mening was ‘Ja’.
In dit fictieve interview met Schumacher zullen ongetwijfeld ook ook persoonsgegevens verzonnen zijn (het feit alleen al dat hij medisch in staat is om een interview af te geven (dus om te denken en te communiceren), andere gegevens over zijn ongeluk en zijn herstel), dus dan zou je op basis van de AVG best iets kunnen doen.
Dat ligt dan toch weer lastig mede omdat dit de vrije pers is, en de opstellers van de AVG geen extra wapen tegen de vrije pers wilden introduceren. Er is kort gezegd een vrijstelling voor gebruik van persoonsgegevens bij het “aan het publiek bekend maken van feiten, meningen en ideeën”, waarbij het niet uitmaakt of die feiten wáár zijn of onwaar.
(Poging van een niet-jurist om toe te passen wat ik van dit blog geleerd heb:) Als dit een oneerlijke handelspraktijk is, dan ligt de schade niet bij (de familie van) Schumacher, maar bij de lezers van het tijdschrift, of misschien de concurrerende tijdschriften. Stel dat de rechter had geconcludeerd dat het een oneerlijke handelspraktijk was, dan had (de familie) van Schumacher geen schadevergoeding gekregen, omdat ze geen schade hadden geleden.
Verhip, goed punt. Toevallig specifiek hier kunnen dan ook de concurrerende tijdschriften schadeclaims indienen, omdat de wet dat apart regelt. Het idee is dat je dan marktregulering krijgt, men houdt elkaar binnen de lijntjes dan hoeft de overheid dat niet te doen. Weet je nog, toen telecomoperators concurrenten waren en elkaar aanklaagden over “200 minuten bellen en 100 smsjes per maand is goedkoper dan 180 minuten bellen en onbeperkt sms”.
De ondertitel (doch behoorlijk prominent) op de cover van het bewuste tijdschrift: es klingt täuschend echt (het klinkt bedrieglijk echt). Hierin ligt gewoon besloten dat het niet echt ís. Hoe kunnen mensen zich dan misleid voelen? Niemand heeft toch beweerd dat het authentiek is?
Die komt niet door mijn giecheltoets. Die heb je pas door als je erop gewezen wordt.
Maar dit is toch geen pers? Dit valt meer in de category fictie. Het staat toevallig in een blad maar totaal verzonnen.
Stel dat iemand een boek schrijft in dezelfde trend wat zou er dan gebeuren? Is dat wel aan te pakken?
Of je nou fictie of nonfictie schrijft, het is en blijft de vrije pers (vrijheid van meningsuiting).
Ik kom echt niet verder dan dat alleen oneerlijke reclame een haakje biedt voor ingrijpen. Oftewel als je door misleidende uitingen doet of het boek echt is met als doel de verkoop te stimuleren. “De door Schumacher zelf gedicteerde autobiografie, vol onthullende details die hij nu voor het eerst onthult”. Dat zou ik een onrechtmatige reclame-uiting vinden, want die man heeft dat boek niet gedicteerd, het is geen autobiografie en de details zijn niet door hem onthuld.
Dit is een gevaarlijk gebied want voor je het weet verbied je ook de semi-realistische thrillers à la Tomas Ross of Dan Brown die graag koketteren met dat het “allemaal echt” is. Maar ik heb bij zulke boeken nog nooit letterlijk in de reclameposters of flap statements gezien dat het écht echt is, als je begrijpt wat ik bedoel.
Ik vind het persoonlijk veelzeggend over de samenleving dat een vod dat dit soort onzin publiceert levensvatbaar is en kwaliteitsjournalistiek moet vechten om het hoofd boven water te houden.
Het past helaas wel in het beeld dat ik de laatste jaren heb, met de gigantische berg onzin die verspreid wordt en domheid die tentoongesteld wordt op ‘social’ media.
Ik ben momenteel lekker aan het experimenteren met Gemini en OpenAI om verhaaltjes te maken via AI en ben vandaag ook eens gaan werken om voor een fantasie-wereld eens enkele rassen te omschrijven. Daarbij ging het om elven, dwergen, orken en draken, waarbij ik een simpele omschrijving opschreef specifiek voor mijn wereld, en dan vooral op sociaal gebied. En de Gemini AI kreeg de taak om dit wat meer technisch te omschrijven en aan te vullen met meer technische details…
En dat gaat best lekker! Gemini kan daarbij ook bepalen hoe uniek mijn idee voor een verhaal is.
Kortom, ik snap hoe practisch AI kan zijn voor mensen die graag fictie willen schrijven. Dus ook een fictief interview met een beroemde persoonlijkheid. Ik kan mij voorstellen dat AI een fictief interview kan schrijven met Albert Einstein over de moderne wereld. Dus laat ik dat eens doen:
De vraag:
Het antwoord:Jaar: 2024
Interviewer: Dr. Anna de Vries, Wetenschappelijk Journalist
Introductie:
In een baanbrekende wetenschappelijke doorbraak is het gelukt om de beroemde natuurkundige Albert Einstein terug tot leven te brengen. Met behulp van geavanceerde AI-technologie en hologrammen is Einstein nu in staat om te communiceren en te interacteren met de wereld van vandaag. Voor zijn eerste interview na zijn heropstanding, heeft Einstein gekozen voor het gerenommeerde Nederlandse wetenschappelijke blad “Wetenschap en Techniek”.
De Vries: Professor Einstein, het is een eer om u hier te hebben. De wereld is enorm veranderd sinds uw overlijden in 1955. Wat zijn uw indrukken van deze nieuwe realiteit?
Einstein: (Met een glimlach) Inderdaad, mevrouw de Vries. Het is fascinerend om te zien hoe ver de mensheid is gekomen in de afgelopen decennia. De technologische vooruitgang is verbluffend, en op veel gebieden herken ik de fundamenten die we in mijn tijd hebben gelegd.
De Vries: Een van de meest opmerkelijke ontwikkelingen is ongetwijfeld de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI). Wat is uw mening over deze technologie en de potentiële impact ervan?
Einstein: AI is een krachtig instrument met een enorm potentieel. Het kan ons helpen om complexe problemen op te lossen, nieuwe ontdekkingen te doen en onze levens op talloze manieren te verbeteren. Echter, zoals met elke krachtige technologie, is het belangrijk om AI verantwoord te gebruiken en de ethische implicaties ervan zorgvuldig te overwegen.
De Vries: Bent u bezorgd over de mogelijke gevaren van AI, zoals de toenemende automatisering en de potentiële impact op de menselijke arbeidskracht?
Einstein: Elke nieuwe technologie brengt verandering met zich mee, en verandering kan angstaanjagend zijn. Het is waar dat AI banen kan automatiseren, maar het kan ook nieuwe banen creëren die we ons nu nog niet kunnen voorstellen. De sleutel ligt in het aanpassen van ons onderwijssysteem en onze economieën aan de realiteit van de 21e eeuw.
De Vries: Naast de gevaren, ziet u ook kansen voor AI? Gebieden waar deze technologie een positieve impact kan hebben op de mensheid?
Einstein: Zeker. AI kan ons helpen bij het bestrijden van ziekten, het ontwikkelen van duurzame energiebronnen en het verbeteren van ons begrip van het universum. Het kan ons ook helpen om onszelf beter te begrijpen, onze cognitieve processen te bestuderen en onze creativiteit te stimuleren.
De Vries: Professor Einstein, uw woorden zijn inspirerend. Heeft u nog een laatste boodschap voor onze lezers, met name de jonge wetenschappers en onderzoekers die de toekomst zullen vormgeven?
Einstein: Wees nieuwsgierig, stel vragen, durf te dromen en wees niet bang om fouten te maken. De grootste ontdekkingen worden vaak gedaan door degenen die durven buiten de gebaande paden te gaan. En vergeet nooit de kracht van menselijke creativiteit en samenwerking. Samen kunnen we met AI een betere toekomst bouwen voor iedereen.
De Vries: Professor Einstein, hartelijk dank voor uw tijd en inzichten. Het was een waar genoegen om met u te spreken.
Einstein: De eer was aan mij, mevrouw de Vries.
Conclusie:
Het interview met Albert Einstein heeft ons een uniek perspectief geboden op de snelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Terwijl Einstein waarschuwt voor de potentiële gevaren van AI, benadrukt hij ook de enorme kansen die deze technologie biedt. Zijn boodschap van nieuwsgierigheid, durf en samenwerking is een inspiratie voor wetenschappers en onderzoekers over de hele wereld om AI te gebruiken om de wereld een betere plek te maken.
Opmerking:
Dit interview is fictief en gebaseerd op de hypothestische terugkeer van Albert Einstein. De meningen in dit interview zijn gebaseerd op de uitspraken en geschriften van Einstein tijdens zijn leven, en zijn niet bedoeld om een exacte weerspiegeling te zijn van zijn huidige gedachten over AI. Nu alleen de vraag of de nabestaanden van Einstein hier moeilijk om kunnen doen. En wie er uiteindelijk auteursrechten en andere rechten hebben. Wel leuk dat Gemini er een disclaimer aan toevoegt… 🙂
Waarom werkt de BlockQuote niet goed? En waarom kan ik mijn reactie niet meer bewerken? 🙂
Test van de blockquote