Inzageverzoek persoonsgegevens (Radar forum, moderatie) strandt op journalistieke exceptie. Zo vatte het Hof Arnhem-Leeuwarden een recent arrest samen, dat ingaat op een al lang bestaand spanningsveld tussen privacy en uitingsvrijheid.
In het geheel niet tot mijn verbazing betrof het iemand die was geband en naar de rechter stapte. Die krijg ik ongeveer wekelijks in mijn mailbox namelijk: wat kan ik doen, biedt de AVG een leuke stok of kan ik met NIS2 de directie persoonlijk aansprakelijk stellen?
Deze persoon pakte ook daadwerkelijk door, en eiste van de beheerders van het AVROTROS Radar forum “een kopie van, kort gezegd, alle informatie in verband met overtredingen van de huisregels door hem, en de overige informatie als bedoeld in artikel 15 lid 1 onder a tot en met h AVG.” De aanleiding:
Hij heeft [sinds 2006] bijna 22.000 berichten op het forum geplaatst. In de loop van de jaren zijn er berichten van [de betrokkene] op het forum verwijderd door de Moderator. Op 3 februari 2022 is hem een ‘ban’ van één maand gegeven wegens ruzie met een andere deelnemer.De achterliggende motivatie van het inzageverzoek is dat hij de besluiten van de Moderator om zijn berichten te verwijderen en de ban “op juistheid en rechtmatigheid moet kunnen controleren”. Welke gegevens dat precies betreft, is mij niet helemaal duidelijk, want bijvoorbeeld berichten tussen moderatoren met overleg hierover zouden volgens mij vanwege hun privacy niet mogen worden afgegeven. Maar het verzoek ging kennelijk ver: hij wilde ook zien “hoe de moderatie van zijn bijdragen zich verhoudt tot de moderatie van bijdragen van andere (veel-)gebruikers van het forum”, wat impliceerde dat hij ook berichten van/over andere gebruikers zou krijgen.
AVROTROS gooide het echter over een andere boeg: het inzagerecht geldt niet, want hier is sprake van een uitsluitend journalistieke verwerking. Dat doet misschien gek aan, omdat de deelnemers aan het forum geen journalisten zijn die werk doen voor Radar of aanverwant. Maar het Hof ziet een duidelijk verband:
[D]e verwerking van persoonsgegevens op het forum [kan] niet los gezien worden van de journalistieke doeleinden die Avrotros dient met het programma Radar en de andere bijkomende producten en de algehele bijdrage die aldus wordt geleverd aan het publieke debat. Dat Avrotros ‘louter’ hostingprovider is van het forum en daaraan zelf geen eigen journalistiek-inhoudelijke bijdragen levert, zoals de rechtbank heeft overwogen, maakt nog niet dat het forum geen journalistieke activiteit is.Programma en forum zijn daarmee zodanig verweven met elkaar dat de journalistieke functie van de eerste overslaat op de laatste. Daarmee vervalt automatisch het recht op inzage en correctie (Uitvoeringswet AVG, artikel 43).
De uitspraak is natuurlijk in zoverre beperkt dat hij alleen toepasbaar is op forums die verbonden zijn aan journalistieke producties. Iets waar ik toch een beetje moeite mee houd, want volgens mij moet het gaan om het doel van het forum zelf, en moet je dáárbij kijken of dat primair journalistiek is.
Arnoud
Maar er zijn toch ontzettend veel fora met een ‘nieuws’ frontend. Gathering of Tweakers de meest in het oog springende. Dat zou betekenen dat al die fora zich onder deze uitzondering kunnen scharen, dat lijkt me toch niet wat de wetgever heeft bedoel met deze uitzondering.
“een uitsluitend journalistieke verwerking.”
Maar het Hof oordeelt kennelijk op basis van “mede een journalistieke verwerking”.
Ik heb die formulering in (ik meen) de uitvoeringswet AVG altijd al idioot en onwerkbaar gevonden. Maar dat is ook maar een mening.
Bijna alles wat journalistiek is, is ook wel een beetje iets anders, bijv. privé.
“moet je dáárbij kijken of dat primair journalistiek is.”
Nee, of het “uitsluitend journalistiek” is, staat in de Uitvoeringswet. Daar erbij verzonnen, want in de AVG staat dat niet. Echt een misser van de wetgever.
Eiser kan nu dus in cassatie gaan, want de rechter heeft evident de wet verkeerd toegepast.
De journalistieke uitzondering wordt zo wel verder opgerekt. Dit kan uiteraard niet eindeloos doorgaan. Ook omdat het een lokale uitzondering is op de AVG.
Is ook problematisch omdat er een onderscheid gemaakt wordt door wie een forum gehost wordt en dat laatste lijkt me helemaal niet wenselijk.
Het is wel een grote tegenvaller dat een consumentenrechten “programma” zo met zijn eigen gebruikers omgaat. Helpt niet voor hun geloofwaardigheid, hoe “oprecht” zijn ze voor het overige…
Maar laten we niet vergeten dat in dit soort gevallen de AVG vaak misbruikt wordt als aanval/vergelding/pesten. Prima dat een rechter daar een stokje voor steekt.
Dit doet me denken aan een grapje wat mijn klas een paar decennia geleden heeft uitgehaald. Ik zat met een de hele klas in de trein toen de conducteur langskwam. En als grapje vroegen we hem allemaal om zijn legitimatie te laten zien. En pas na dit uitgebreid bestudeert te hebben lieten we hem ons kaartje zien. Het koste de arme man meer tijd om de eerste 8 scholieren te controleren dan het normaal kost om een hele coupe te controleren. Na 8 man gecontroleerd te hebben zag hij de andere 24 man zitten en liep de coupe uit.
Juridisch gezien waren we misschien correct bezig, maar in de praktijk was dit een analoge DDOS.