Een man die Walt Disney Parks and Resorts aanklaagt voor de dood van zijn vrouw, krijgt te maken met een nieuw juridisch obstakel: Disney probeert de zaak uit de rechtbank te krijgen en naar arbitrage te sturen, omdat hij zich jaren eerder heeft aangemeld voor Disney+. Dat meldde CNN vorige week. Algemene voorwaarden duiken ook overal op.
De zaak zelf is duidelijk genoeg. De man bezocht een Disneypark met zijn vrouw, die een koemelk- en notenallergie had. Dat hadden ze gemeld, het eten zou worden aangepast, maar nadien bleken er tóch allergenen in het eten te zitten. Zo ernstig dat ze kwam te overlijden.
In hoeverre dat Disney te verwijten is, daar kun je natuurlijk een juridische boom over opzetten. Maar de advocaten van Disney hadden een meer formeel argument: deze zaak mág niet bij de rechter worden aangebracht, want de eiser had in 2019 een proefabonnement op streamingdienst Disney+ genomen en in de voorwaarden daarvan staat dat:
[y]ou and Disney Interactive agree to arbitrate all disputes between you and The Walt Disney Company or its affiliates, except disputes relating to the enforcement of The Walt Disney Company or its affiliates’ intellectual property rights.De meeste mensen (althans de subset die dit leest) zullen dit lezen als “alle geschillen die met Disney+ te maken hebben”. Maar dat stáát er niet. Dus dat kun je dan aangrijpen als Disney-advocaat om het ook toe te passen op een dood-door-schuld schadeclaim.
Is dat houdbaar? Nee, ook in de VS kennen ze diverse redelijkheidstoetsen en interpretatieregels voor contracten. En daaruit zal 99% zeker volgen dat deze uitleg van de voorwaarden van een streamingdienst niet mag bij een geschil als dit, dat werkelijk nul te maken heeft met streaming anders dan dat het een andere dochter uit hetzelfde concern betreft.
Het enige is: je moet er wel een punt van maken als wederpartij. Want doe je dat niet, dan zal de rechter het wél accepteren en je naar arbitrage verwijzen.
Gezien de ophef wordt er natuurlijk een punt van gemaakt, en zal de rechter het beroep afwijzen. Maar gevolgen voor de voorwaarden-tekst van Disney+ zal dat niet hebben. Waarom zou men ook? Die clausule staat er om Disney te beschermen tegen massaclaims, en die blijft dus lekker staan.
Arnoud
Intussen is Disney alweer terug gekrabbeld, hoewel ze het zelf anders formuleren:
https://www.reuters.com/legal/disney-agrees-have-florida-wrongful-death-lawsuit-decided-court-2024-08-20/Dit is knap juridisch geformuleerd; invoelend en de PR-heisa sussend maar ondertussen je juridisch gelijk gewoon claimen. Want “waive our right” impliceert dat je het recht hébt en er toevallig deze keer van afziet het in te zetten. Dit gaat de volgende keer gewoon weer zo gesteld worden.
Ik denk dat ze zelf ook wel inzagen dat het geen stand zou houden. Die advocaten van Disney zijn geen domme jongens (m/v), ze moeten geweten hebben dat het veel media ophef zou geven en dat het 99% zeker geen stand zou houden. Kan je speculeren waarom ze het dan toch even geprobeerd hebben?
Het is een beschikbaar verweer, en een beschikbaar verweer niet voeren is een vorm van wanprestatie als advocaat. De tekst van de clausule is breed genoeg en het zou een mooi precedent zetten als je álle claims tegen je concern kunt afwimpelen met zo’n clausule in een enkele dienst. De PR aspecten/ophef kun je niet voorzien, voor hetzelfde geld had meneer ingebonden of een schikking gekozen (dat doet 99 van de 100 namelijk). Bovendien is PR/ophef niet de taak van de advocaat, daar gaat Public Relations over.
Ik denk dat een beetje fatsoenlijke advocaat ook wel door heeft dat dit een PR nachtmerrie kan zijn, en dan dit zo voorlegt aan zijn cliënt, zodat die daar het laatste woord over heeft. Dat niet doen lijkt me ook een wanprestatie.
Overigens is de zaak wel iets genuanceerder dan dat Disney deze clausule inroept vanuit volstrekt ongerelateerde AV. Disney is geen eigenaar of uitbater van het restaurant in kwestie (is verpacht), maar de eiser vindt dat Disney bij de zaak getrokken moet worden met als motivatie dat de allergeneninformatie via de Disney-website gedeeld is. Disney wil vervolgens voorkomen dat ze partij wordt in deze zaak tussen restaurant en klant, en beroept zich hier op dat de AV van toepassing zijn op het raadplegen van de website. Niet op het bezoeken van het restaurant sec of het aldaar sterven. Blijft gezocht natuurlijk, maar het is dus niet zo dat Disney hier de hoofdaangeklaagde is.
In dat geval lijkt het er op dat Disney een (terecht aangespannen) rechtszaak waarbij zij slechts zijdelings een partij is wil frustreren door te claimen dat haar deel door een arbiter afgehandeld moet worden. Dit levert een aanzienlijk risico op conflicterende uitspraken op.
Hoe zit dat eigenlijk met dwingende arbitrage bedingen in consumentenovereenkomsten in Nederland.
Dat lijkt mij iets voor de zwarte lijst. Je hebt als consument geen keuze en zoals ze in de VS laten zien als het afdwingbaar is kan je ook niet met je voeten stemmen en naar de concurrent gaan, want daar doet tegenwoordigt vrijwel ieder groot bedrijf aan dit soort clausules.
Als je dit werkelijk eenzijdig via algemene voorwaarden kan opleggen is het geen ‘makkelijke, goede kope oplossing’, maar een ondermijning van de rechtstaat.
Die zijn niet dwingend:
Artikel 236 Burgerlijk Wetboek Boek 6:
Het staat al op de wettelijke zwarte lijst.Als Disney zo’n claim tegen je aanvoert mag je dan een counterclaim indienen dat Disney in de alemene voorwaarden vanal hun producten verplicht moet opnemen dat de scope beperkt blijft tot de producten of diensten die zijn overeengekomen?
In Nederland kennen we gelukkig de zwarte lijst, waarin opgenomen is dat dit echt niet kan: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0005289&boek=6&titeldeel=5&afdeling=3&artikel=236&z=2024-01-01&g=2024-01-01 (onder lid o.)