Meta verbieden haar AI te trainen op jouw data, het kan bij de rechter

[verzoeker] verzoekt Meta te verbieden om zijn persoonsgegevens, althans zijn “informatie” te combineren tussen Facebook en /of Instagram, en/of enige andere dienst(en) van Meta, waarvoor Meta Ads, Meta AI, “AI-tools voor advertentiemateriaal” en/of (het genereren van) modellen, waaronder modellen die Meta in Meta AI gebruikt en via een open platform aanbiedt en dat open platform. En de rechter wijst dat toe, op straffe van een ton per overtreding. Wut?

Dat Meta bezig is met AI-modellen te trainen op Facebook- en Instagramdata is al geruime tijd in het nieuws. Men biedt een opt-out, vanuit de AVG-redenering dat dit mag op grond van gerechtvaardigd belang. Die grond vereist geen toestemming maar wel een opt-out (“recht van bezwaar”, artikel 21).

Of dat opgaat is de vraag, maar echt actie vanuit AVG-toezichthouders lijkt er niet te komen. De AP waarschuwde mensen wel om zich af te melden, maar ik heb geen geluiden gezien dat er verboden werden overwogen.

De verzoeker in deze small claims rechtbankprocedure had een stapje buiten de AVG gekeken en geconcludeerd dat de Digital Markets Act dit eigenlijk onmogelijk maakte. Dus bezwaar maken was niet aan de orde, het mag gewoon niet vanwege de machtspositie van Meta. Bovendien kon je alleen bezwaar maken met een account, en werkte het “Blokkadescherm” technisch niet.

Small claims, kent u die uitdrukking? De Europese procedure voor geringe vorderingen (ESCP) is expliciet gemaakt om ‘kleine’ en makkelijke zaken (tot 5.000 euro financiële waarde) te kunnen regelen. En “Meta mag mijn persoonsgegevens niet gebruiken om een AI te trainen” valt binnen dat bereik.

Meta vocht het verzoekschrift aan met vooral formele gronden, onder meer omdat er al een andere procedure tussen de twee liep. Maar de rechter vindt dat laatste niet van belang – het gaat hier om een specifieke aparte vordering, die gewoon apart behandeld kan worden.

Verder constateert de rechter iets merkwaardigs. Meta heeft herhaaldelijk gezegd dat ze ieder bezwaar honoreren, en nu komt iemand via de rechter met een bezwaar en dan gaat Meta moeilijk doen? Dat is natuurlijk onlogisch.

[Uit de openbare aankondigingen van Meta] wordt afgeleid dat de enkele mededeling dat er bezwaar is tegen het gebruik van de gegevens van [verzoeker] door Meta al voldoende zou moeten zijn om te voldoen aan het verzoek van [verzoeker] , zodat niet valt in te zien welke bezwaren Meta in de zaak van [verzoeker] nu nog zou willen maken. Ook wordt daarbij nog in ogenschouw genomen dat Meta ook na het bezwaar dat zij heeft gemaakt tegen de voorlopige voorziening op 1 mei 2025 nog ruimschoots de gelegenheid heeft gehad om inhoudelijke bezwaren naar voren te brengen, hetgeen zij niet heeft gedaan.

De eis wordt dus toegewezen. Inclusief dwangsom, wat een tikje raar is omdat Meta dus steeds zegt dat ze gewoon gehoor geeft aan alle bezwaren. Alleen had Meta specifiek hier dat niet gezegd:

Het had tegen die achtergrond ook voor de hand gelegen dat Meta in deze procedure deze toezegging ook aan [verzoeker] had verstrekt, zodat de noodzaak van een voorziening was komen te vervallen. Dat heeft zij echter niet gedaan, sterker zij heeft formele bezwaren tegen honorering van het verzoek van [verzoeker] geformuleerd en ook nog verzocht om een termijn om inhoudelijk op het verzoek van [verzoeker] te mogen reageren. Gelet op deze proceshouding wordt aanleiding gezien een dwangsom als na te melden op te leggen.

Het is mij een volstrekt raadsel waarom de advocaat van Meta hier gekozen heeft voor een procedure. Ik zie niet hoe dit tot een andere uitspraak had kunnen leiden.

Arnoud