UPC introduceert fair use policy, is dat niet oneerlijk?

UPC hanteert vanaf deze week een fair use policy, meldde Tweakers gisteren. Klanten die meer dan vijf keer dan het gemiddelde verbruiken, kunnen een boete krijgen. Nu heb ik zelden zo’n vage FUP gelezen, dus dat roept de vraag op: mogen ze dat eigenlijk wel?

Eerst even een verplichte mededeling van de afdeing Communicatie: “Een Fair Use Policy (FUP) is geen datalimiet. UPC heeft geen datalimiet op haar internetabonnementen.” Want iemands abonnement (tijdelijk) wijzigen naar een lagere snelheid als hij een FUP overtreedt, is héél wat anders dan iemand afknijpen als hij een datalimiet bereikt. Dat u het even weet.

Het juridische probleem met fair use policies is dat ze (per definitie) onduidelijk zijn: wat is fair immers. En hoewel het recht altijd een stukje onduidelijkheid in zich heeft, loop je hier dan tegen het punt aan dat een fair use policy een oneerlijke handelspraktijk kan zijn. Hoe veel je mag up- en downloaden is immers nogal essentieel, en het weglaten of slechts vaag presenteren van essentiële informatie mag niet. In het bijzonder noemt de wet als essentieel:

b. de voornaamste kenmerken van het product, zoals beschikbaarheid, voordelen, risico’s, uitvoering, samenstelling, accessoires, klantenservice en klachtenbehandeling, procédé en datum van fabricage of verrichting, levering, geschiktheid voor het gebruik, gebruiksmogelijkheden, hoeveelheid, specificatie, geografische of commerciële oorsprong, van het gebruik te verwachten resultaten, of de resultaten en wezenlijke kenmerken van op het product verrichte tests of controles;
d. de prijs of de wijze waarop de prijs wordt berekend, of het bestaan van een specifiek prijsvoordeel;

Beiden lijken me zeer relevant voor een FUP. De uitvoering en levering van de dienst worden er direct door beïnvloed (afknijpen) en ook de prijs verandert (je gaat naar een duurder abonnement). Bovendien wéét je niet wanneer je een FUP overtreedt. Wanneer haal ik “meer dan vijf keer de gemiddelde gebruikte datahoeveelheid van alle abonnees met hetzelfde type abonnement”? Hoe weet ik dat? Nou ja, niet – want UPC meldt doodleuk dat ze me dat níet gaan vertellen:

Het is niet mogelijk om via UPC te controleren wat uw datagebruik is. Er zijn wel gratis verbruiksmeters te downloaden op het internet. UPC bepaalt of uw gebruik overmatig is.

Eh. Dus UPC bepaalt en ik heb dat maar te slikken?

Een schending van netneutraliteit is het niet; immers het afknijpen of extra belasten gebeurt objectief, zonder te kijken naar het soort verkeer. Wel is het mogelijk in strijd met het opzegverbod: samen met netneutraliteit staat er namelijk ook in de Telecommunicatiewet onder welke voorwaarden een IAP je contract mag opzeggen:

Een aanbieder van een internettoegangsdienst aan een eindgebruiker kan de levering van deze dienst slechts geheel of gedeeltelijk beëindigen of opschorten:
a. op verzoek van de abonnee;
b. bij een tekortkoming in de nakoming van de betalingsverplichting door de abonnee of faillissement van de abonnee;
c. bij bedrog in de zin van artikel 3:44 van het Burgerlijk Wetboek door de abonnee;
d. wanneer de looptijd van de overeenkomst van bepaalde duur tot levering van de internettoegangsdienst afloopt en de overeenkomst met instemming van de abonnee niet wordt verlengd of vernieuwd;
e. ter uitvoering van een wettelijk voorschrift of rechterlijk bevel; en
f. bij overmacht en onvoorziene omstandigheden in de zin van artikel 6:258 van het Burgerlijk Wetboek.

Goed, je kunt discussiëren of “gedeeltelijk opschorten” hetzelfde is als “afknijpen” maar ik zie “excessief gebruik door de abonnee” niet als grond hier genoemd. En nee, UPC komt er ook niet met “maar het staat in de algemene voorwaarden” want óók “overtreding van de algemene voorwaarden” staat niet in dit artikel. (En nee, UPC of een collega-IAP mag je dus óók niet afsluiten wegens abuse want abuse staat er óók niet.)

Natuurlijk mag je je contract opzeggen wanneer UPC dit doorvoert. Dat recht heb je bij iedere nadelige contractswijziging, en introductie van een FUP is nadelig. Maar dat is een nogal waardeloos recht: meestal heb je weinig keus qua televisie- en internetproviders. Ik zou dus liever hebben dat de OPTA, pardon Autoriteit Consument en Markt, dit gewoon verbiedt.

Arnoud