Incassokantoren hebben stilletjes grote zwarte lijsten aangelegd van bijna iedereen die in Nederland wel eens een rekening vergat te betalen. Dat meldde De Groene) vorige week (dank, vele tipgevers!). Talloze energiebedrijven, webwinkels en telefoonmaatschappijen checken de betaalmoraal van hun klanten – geheel in strijd met de wet. Wat dus al die tipgevers mij deed mailen: hoe kan het dat men daarmee wegkomt, en wat kun je doen als individu als je terecht of onterecht op zo’n lijst staat?
Iedereen kent het BKR uit Tiel, maar er blijken dus veel meer bedrijven te zijn die gegevens verzamelen over ons betaalgedrag:
Databedrijf EDR bijvoorbeeld heeft gegevens van 7,5 miljoen mensen. Het bedrijf Lindorff beschikt over de vuile was van 10,3 miljoen consumenten en Focum is kampioen met 10,5 miljoen Nederlanders, oftewel bijna iedere volwassene met een eigen portemonnee. Bedrijven analyseren de herkomst van je achternaam en hoeveel je verdient. Ze registreren openstaande rekeningen die je een keer over het hoofd hebt gezien. En ze knopen daar subjectieve conclusies aan vast die zeer nadelig kunnen zijn.
Juridisch kan ik daar weinig over zeggen dat niet al door Jan Kabel en Arnold Roosendaal is gezegd: dit mag gewoon niet, punt. Je moet worden geïnformeerd (actief) over waar je persoonsgegevens heen gaan, en wat die ander daarmee gaat doen. Daarnaast heb je recht op inzage in je dossier, en onder de AVG straks ook recht op een kopie daarvan plus een uitleg over de algoritmes die bepalen waarom men je een wanbetaler noemt.
Frustrerend dat het niet gebeurt, en dat hier geen handhaving op plaatsvindt. Dit is toch een grootschalige misstand waar mensen écht last van hebben. Het is een wat flauw argument om dan te zeggen, vanaf de nieuwe wet zal er opnieuw naar gedragscodes en naleving worden gekeken. Hoewel ik het wel begrijp, het schiet weinig op om een uitspraak onder de Wbp te krijgen terwijl we over minder dan 9 maanden een nieuwe wet krijgen met geheel nieuwe kaders.
Praktisch gezien weet ik niet hoe hier dan beweging in te krijgen, als de Autoriteit Persoonsgegevens het niet oppakt. Het enige dat ik kan bedenken, is massaal gebruik maken van je recht op inzage, en vanaf 25 mei ook staan op uitleg over een en ander.
Helaas staat er nog steeds geen standaardbedrag aan schadevergoeding op het niet naleven van zulke rechten. Ik blijf peinzen op een manier om een uitspraak daarover te forceren. Het blijft raar dat bij inbreuk op ‘gewone’ rechten (zoals auteursrecht) de rechter eigenlijk altijd aanneemt dat er schade is, en dat we bij privacy-inbreuk eigenlijk standaard zeggen dat er geen waardeerbare schade is. Een massaclaim dan maar, iedereen claimt een symbolische euro schade bij een stichting en dan namens tienduizend mensen naar de kantonrechter?
Arnoud
Toezichthouder Currence gaat misbruik met het betalingssysteem iDeal onmogelijk maken door een nieuwe bepaling in de voorwaarden van het gebruik van het systeem op te nemen.