Hoe disclaim ik aansprakelijkheid voor mijn gebruikers?

Een lezer vroeg me:

Heb jij een standaardtekst voor me waarmee ik mijn aansprakelijkheid voor mijn gebruikers even netjes disclaim? Ik run een groot forum en heb geen zin in claims van fotografen en andere grapjassen. Die wil ik bij mijn gebruikers neer kunnen leggen.

Er is geen toverformule waarmee je aansprakelijkheid voor handelen van je gebruikers kunt uitsluiten. Disclaimers (al dan niet via onze generator gemaakt) waarin staat van wel, zijn dus juridisch krachteloos. Aansprakelijkheid is een wettelijk concept, dat niet eenzijdig kan worden aangepast.

Natuurlijk kun je contractueel je aansprakelijkheid beperken, maar dat werkt dan alleen tegen partijen die dat aanvaarden. Tegenover je gebruikers kun je dus zeggen “ik ben niet aansprakelijk voor de gevolgen van dataverlies of downtime”, want die moeten er mee akkoord gaan om op het forum te mogen. Tegenover een fotograaf met een claim wegens auteursrechtinbreuk werkt dat niet.

Er is een juridische oplossing voor deze situatie en die heet de vrijwaring. Wanneer iemand een vrijwaring afgeeft, verklaart hij eventuele juridische geschillen die de gevrijwaarde krijgt, op zich te nemen en uit eigen zak op te lossen. Je kunt dus je gebruiker laten verklaren dat hij je vrijwaart van claims van derden over de inhoud die zij plaatsen. Daarnaast kun je natuurlijk in je voorwaarden opnemen dat je gebruiker die schade volledig moet vergoeden.

Beiden hebben alleen een heel praktisch probleem: als je niet weet wie je gebruiker is, of hij heeft het geld niet, of de incasso is hoger dan de schadeclaim, dan heb je er weinig aan. Naar de klager helpt ook een vrijwaring niet, want een vrijwaring is pas effectief als de rechter je toestaat die ander in vrijwaring te laten opdraven. En dan moet je dus weten wie het is.

Ik kan me moeilijk voorstellen dat er forumgebruikers zijn die bereid zijn hun naam en adres te geven zodat de eigenaar ze aansprakelijk kan stellen of een vrijwaring kan inroepen. Je neemt dus een zeker risico als forum-eigenaar; meer dan goed modereren en snel reageren op klachten zit er niet in.

Arnoud