Moment, ik app even uw huiduitslag naar mijn collega

dokter-doctor-stetoscoop-gezondheidIn veel ziekenhuizen wisselen artsen informatie over patiënten uit via WhatsApp, meldde NRC Q op gezag van diverse medici uit verschillende ziekenhuizen. Ze gebruiken de app bijvoorbeeld voor het versturen van foto’s van aandoeningen, om aan collega’s op afstand om hulp te vragen bij een acute diagnose. Eh, wacht, wàt?

Foto’s van aandoeningen, en chatberichten met beschrijvingen van patiënten of problemen, zijn al heel snel persoonsgegevens. Zodra gegevens één persoon betreffen, is dat namelijk het geval. Ook als er geen naam of patiëntnummer bij staat. Waar het namelijk om gaat, is of identificatie redelijkerwijs mogelijk is. En met een foto van een specifieke huidaandoening of een ongelukje met een shampoofles wil dat nog wel lukken.

Dit soort gegevens zijn niet zomaar persoonsgegevens, ze zijn bijzonder. En daarvoor geldt een speciaal regime: die mag je niet gebruiken tenzij in de Wbp of andere wet expliciet staat van wel (art. 16 Wbp).

Voor medisch personeel is er een uitzondering: “voor zover dat met het oog op een goede behandeling of verzorging van de betrokkene, dan wel het beheer van de betreffende instelling of beroepspraktijk noodzakelijk is”. Wel moeten ze nog steeds een grondslag kunnen aanwijzen, zoals toestemming of de uitvoering van de behandelovereenkomst. Je zou dan als arts moeten zeggen, dit overleg met een collega is noodzakelijk want anders weet ik niet welke behandeling te starten. Dat kan.

Maar dan het kanaal WhatsApp, mag dat dan? Dan kom je bij de algemene eis dat persoonsgegevens veilig moeten worden behandeld. En je kunt je afvragen of dat wel goed zit bij WhatsApp. Niet dat ik gelijk NSA-niveau spionage bedoel: gewoon heel simpel, mensen kunnen je telefoon vinden en berichten lezen. Of je stuurt een bericht naar de verkeerde persoon, of diens partner leest het bericht toevallig. Of de ander vindt het een bijzondere foto en plaatst hem op Figure 1 (twijfelachtig SFW). En ja dat is dan jouw schuld want jij moest dat voorkomen.

Maar om nou te zeggen, WhatsApp bij deze verboden voor collega-overleg, dat gaat ook weer wat ver. NRC citeert een neurochirurg uit Utrecht:

“Het komt zeker veel voor dat artsen via WhatsApp overleggen en patiënteninformatie delen. Ik heb zelfs wel eens levens gered doordat we via een mobiel bericht veel sneller over een noodsituatie konden overleggen en beslissen dan via de oude systemen. Maar er zijn duidelijke privacy-bezwaren.”

En daar zit vandaag de dag precies het dilemma: het kanaal is erg handig, snel en bruikbaar, maar de privacy is bepaald niet ingeprogrammeerd en je moet maar hopen dat het goed gaat. (Goh, het lijkt internet als zodanig wel.) Terwijl de voor privacy ontworpen kanalen bepaald niet handig of snel te noemen zijn – een brief in dubbele envelop, vervoerd per koerier bijvoorbeeld – en daardoor in de praktijk dus niet werken. Wat moet je dan?

Arnoud