Minister Kamp: met Europees voorstel verdwijnt Nederlandse netneutraliteit

netneutraliteit.pngAls het huidige voorstel van de Europese Raad een Europese richtlijn wordt, verdwijnt de Nederlandse netneutraliteit, las ik bij Tweakers. Minister Kamp verklaarde dit naar aanleiding van de Europese discussie over het onderwerp. Want tsja, als Europa ergens regels over maakt, dan moeten de lidstaten hun regels daarover afschaffen. Of toch niet?

De Europese netneutraliteitsregels zijn er nog niet, maar de laatste geluiden zijn weinig veelbelovend: bepaalde diensten zouden voorrang moeten kunnen krijgen boven gewone internetdiensten. (Hoewel mij niet duidelijk is of dit een gevalletje klepel-klok is, want als het gaat om bijvoorbeeld VoIP of digitale televisie over IP dan is dat iets náást internet en ik zie geen netneutraliteitsproblemen met dingen náást internet sneller laten zijn dan internet zelf.)

In ieder geval, wat gebeurt er nu als Europa een richtlijn aanneemt waarin regels over netneutraliteit staan. Een richtlijn is geen wet, maar een instructie aan de lidstaten van de EU om hun wetten aan te passen zodat deze klopt met de richtlijn. De cookiewet was een richtlijn bijvoorbeeld, onze Telecommunicatiewet is destijds aangepast om een verbod op te nemen op het plaatsen of lezen van informatie zonder toestemming van de eindgebruiker.

Het komt vaak voor dat een richtlijn niet alles uitputtend regelt, maar alleen een minumumgrens trekt. Dan spreken we van minimumharmonisatie. Een land moet dat in zijn wet zetten, maar mag daar bovenop nog eigen dingen regelen zolang dat maar niet de minimumregeling doorkruist. De oude Europese richtlijn over conformiteit bood minimumharmonisatie: een product moest minimaal twee jaar van zijn levensduur gratis hersteld of vervangen worden bij problemen, maar landen mochten verder gaan en Nederland heeft dat ook gedaan, bij ons gold die eis gedurende de gehele levensduur.

Wanneer een richtlijn wél alles regelt, is sprake van maximumharmonisatie en als land mag je dan géén andere regels meer stellen dan de richtlijn opnoemt. Zo moest onze (belachelijke) geschriftenbescherming het veld ruimen omdat de Auteursrechtrichtlijn maximaal harmoniseert wanneer je auteursrecht hebt op een tekst.

Soms staat er bij een richtlijn of deze maximumharmonisatie biedt, maar vaak niet. Het komt dan op de tekst aan: hoe is deze bedoeld, hoe moet je het lezen, is er nog ruimte om te zeggen “daar bovenop mogen wij nog X en Y doen”?

Bij netneutraliteit vraag ik me af hoe die ruimte kan ontstaan. Het zal afhangen van hoe je de formulering insteekt. Stel je zegt “nationale wetten moeten providers verbieden te filteren, behalve bij redenen X en Y”, dan is er geen ruimte meer om nog een uitzondering Z in te voeren want die doorbreekt dan de minimumregel. Maar stel je zegt “nationale wetten moeten providers toestaan netneutraliteit te omzeilen bij reden X”, dan zou er misschien nog wel ruimte zijn voor een extra reden.

De trend is de laatste jaren wel steeds meer om maximumharmonisatie toe te passen, omdat je anders alsnog wildgroei van wetgeving krijgt en dat is vanuit Europa nu net niet de bedoeling met een richtlijn. Dus wat dat betreft zie ik het pessimistisch in.

Arnoud