Autobedrijf Tesla mag in Duitsland de term ‘autopilot’ niet meer gebruiken, las ik bij Ars Technica. De Duitse Minister van Transport (sinds wanneer gaat die over reclame?) heeft het bedrijf gezegd dat hier sprake zou zijn van een misleidende term die bij het publiek verwarring kan geven. Tesla vindt dat maar raar, in de vliegwereld is die term al tientallen jaren ingeburgerd dus wat is het probleem?
Natuurlijk, we weten toch allemaal zo ongeveer wat een autopilot is? Ik citeer even Wikipedia:
De automatische piloot is een mechanisme waarmee een voertuig bestuurd kan worden zonder hulp van een mens. Ook systemen die de stuurtaak van de mens vereenvoudigen, door logische stuurhandelingen van de bestuurder te vertalen naar complexe stuuracties van het voertuig, worden tot de automatische piloten gerekend. De term wordt meestal gebruikt voor de automatische besturing in vliegtuigen, maar ook vaartuigen kennen een automatische piloot. Automatische piloten worden toegepast in zelfrijdende auto’s, maar ook cruisecontrol is een vorm van een eenvoudige automatische piloot.
Kijk, weer wat geleerd: ook systemen die de stuurtaak vereenvoudigen worden tot de automatische piloten gerekend. In vliegtuigen zijn dit bijvoorbeeld systemen die een simpele beweging (een pookje naar links) vertalen naar een complexe serie zware bewegingen (zoals de stuurvlakken bewegen, wat een mens niet kan gezien de krachten die erop duwen van buitenaf). Dus Tesla heeft gelijk, het valt onder de definitie dus daarmee is de bewering waar.
Maar daarmee zijn we er niet, juridisch gezien. Een term in een reclameuiting is misleidend als het relevante publiek er redelijkerwijs door in verwarring kan raken, kan denken dat het product een eigenschap heeft die het niet bezit. Daarbij gaat het dus niet per se om wat het woordenboek of Wikipedia zegt dat het mógelijk kan betekenen, het gaat erom wat het publiek zál denken.
Jaren geleden hoorde ik het verhaal van een man die ‘aanstekers’ verkocht, en dan kreeg je een lucifer in een doosje. Daarmee kun je dingen aansteken, dus dat was een aansteker. Eh, nee. Dat overleeft de giecheltoets niet eens, dus dat is echt gewoon misleiding.
De autopilot van Tesla is niet zó evident fout. Maar ik heb er ergens wel mijn twijfels bij of het publiek bij ‘autopilot’ als eerste denkt aan een stuurtaakvereenvoudigend systeem zoals dat in de Tesla-auto’s zit. Mijn eerste gedachte bij die term was namelijk ook een volledig automatisch systeem, ga gerust even slapen en ik zorg dat je thuis komt. Zo ken ik die term uit boeken en televisieseries over vliegtuigen. En als dat de heersende interpretatie is, dan heeft Tesla reclamerechtstechnisch dus ongelijk.
(Kleine lettertjes gaan hier overigens niets aan veranderen, mocht iemand een folder van Tesla hebben gevonden waarin een Amerikaanse jurist uitlegt wat dient te worden verstaan onder ‘autopilot’.)
Arnoud