Mag Tesla’s autopilot eigenlijk wel autopilot heten in de reclame?

tesla-autopilotAutobedrijf Tesla mag in Duitsland de term ‘autopilot’ niet meer gebruiken, las ik bij Ars Technica. De Duitse Minister van Transport (sinds wanneer gaat die over reclame?) heeft het bedrijf gezegd dat hier sprake zou zijn van een misleidende term die bij het publiek verwarring kan geven. Tesla vindt dat maar raar, in de vliegwereld is die term al tientallen jaren ingeburgerd dus wat is het probleem?

Natuurlijk, we weten toch allemaal zo ongeveer wat een autopilot is? Ik citeer even Wikipedia:

De automatische piloot is een mechanisme waarmee een voertuig bestuurd kan worden zonder hulp van een mens. Ook systemen die de stuurtaak van de mens vereenvoudigen, door logische stuurhandelingen van de bestuurder te vertalen naar complexe stuuracties van het voertuig, worden tot de automatische piloten gerekend. De term wordt meestal gebruikt voor de automatische besturing in vliegtuigen, maar ook vaartuigen kennen een automatische piloot. Automatische piloten worden toegepast in zelfrijdende auto’s, maar ook cruisecontrol is een vorm van een eenvoudige automatische piloot.

Kijk, weer wat geleerd: ook systemen die de stuurtaak vereenvoudigen worden tot de automatische piloten gerekend. In vliegtuigen zijn dit bijvoorbeeld systemen die een simpele beweging (een pookje naar links) vertalen naar een complexe serie zware bewegingen (zoals de stuurvlakken bewegen, wat een mens niet kan gezien de krachten die erop duwen van buitenaf). Dus Tesla heeft gelijk, het valt onder de definitie dus daarmee is de bewering waar.

Maar daarmee zijn we er niet, juridisch gezien. Een term in een reclameuiting is misleidend als het relevante publiek er redelijkerwijs door in verwarring kan raken, kan denken dat het product een eigenschap heeft die het niet bezit. Daarbij gaat het dus niet per se om wat het woordenboek of Wikipedia zegt dat het mógelijk kan betekenen, het gaat erom wat het publiek zál denken.

Jaren geleden hoorde ik het verhaal van een man die ‘aanstekers’ verkocht, en dan kreeg je een lucifer in een doosje. Daarmee kun je dingen aansteken, dus dat was een aansteker. Eh, nee. Dat overleeft de giecheltoets niet eens, dus dat is echt gewoon misleiding.

De autopilot van Tesla is niet zó evident fout. Maar ik heb er ergens wel mijn twijfels bij of het publiek bij ‘autopilot’ als eerste denkt aan een stuurtaakvereenvoudigend systeem zoals dat in de Tesla-auto’s zit. Mijn eerste gedachte bij die term was namelijk ook een volledig automatisch systeem, ga gerust even slapen en ik zorg dat je thuis komt. Zo ken ik die term uit boeken en televisieseries over vliegtuigen. En als dat de heersende interpretatie is, dan heeft Tesla reclamerechtstechnisch dus ongelijk.

(Kleine lettertjes gaan hier overigens niets aan veranderen, mocht iemand een folder van Tesla hebben gevonden waarin een Amerikaanse jurist uitlegt wat dient te worden verstaan onder ‘autopilot’.)

Arnoud

Een uitingsverbod geldt ook voor de LinkedIn van de directeur

linkedin-connecties-contacten.pngIs het LinkedInprofiel van de directeur een bedrijfsmatig profiel? Nee, bepaalde de rechtbank onlangs, want zo’n profiel staat toch op náám en het is vooral bedoeld voor zakelijke en carrièregerichte doeleinden, iets dat jij als persoon doet. En als jou als persoon iets verboden is, mag je dat dus ook niet op zo’n LinkedInprofiel.

Prescan en Privatescan liggen al geruime tijd in de juridische clinch over merkinbreuk, domeinnamen en oneerlijke reclame in de bodyscansector. In augustus 2012 werd een van de directeuren van Privatescan veroordeeld om niet langer de slogan “Privatescan is marketleider” te gebruiken. Echter, in oktober/november bleek die zin nog wel als deel van zijn LinkedIn-profieltekst vermeld.

Het verweer luidde, kort gezegd, dat dit een zakelijk profiel was van het bedrijf Privatescan, zeg maar ongeveer zoals mijn pagina op ICTRecht wel mijn naam en foto toont maar toch een bedrijfspagina is. En aangezien het verbod aan hem in privé was opgelegd, was er dus geen sprake van een overtreding omdat niet hij maar Privatescan BV de uiting had gedaan.

Nu kun je discussiëren van wie een LinkedInprofiel eigenlijk is, zeker als er een bedrijfsnaam bij staat en je daar naar buiten treedt als medewerker/directeur van het bedrijf. Stel je gaat klantenservice doen in de discussiegroepen of je maakt reclame voor producten of diensten. Is dat dan jouw werk of dat van de werkgever? En van wie zijn die LinkedIncontacten die je legt dankzij het werk?

Lastige vragen, maar in dit specifieke geval heeft de rechtbank er weinig moeite mee het profiel als persoonlijk te zien:

Bovenaan het LinkedIn profiel is allereerst de naam van [eiser sub 1] opgenomen, met daarnaast een foto van zijn gezicht. Onder de naam van [eiser sub 1] staat vermeld dat hij ‘owner’ van Privatescan is. LinkedIn is een online sociaal netwerk dat de deelnemers in de gelegenheid stelt gebruik te maken van elkaars zakelijke netwerk. Het idee achter LinkedIn is juist dat het persoonlijk profiel wordt gebruikt voor zakelijke en carrièregerichte doeleinden.

Zo’n profiel moet je dus in principe zien als iets van de persoon, en niet van het bedrijf. Bedrijven kunnen een eigen pagina aanmaken ook nog (en die wás er ook van Privatescan). Dat het bedrijf betaalde voor het account en dat meerdere mensen erop konden inloggen, maakte dit niet anders.

Toch hoeft de directeur geen dwangsommen te betalen voor deze overtreding van het vonnis. De strekking van dat vonnis was namelijk dat “de maatman-consument” beschermd moest worden tegen misleidende aanprijzingen, en een consument gaat niet op de LinkedIn van de directeur kijken hoe goed Privatescan nu eigenlijk is. Die leest medische sites gericht op consumenten, zoals MedicalFacts of krantensites zoals De Standaard Online. En op basis van uitlatingen dáár was het vonnis uitgesproken, dus alleen bij uitlatingen op daarmee vergelijkbare media kan sprake zijn van een overtreding.

Arnoud