De overheid heeft een moeizame relatie met ict, zo poneert een interessant Tweakers-artikel over openbaarheid bij overheids-ICT-projecten. Al geruime tijd (sinds 2002, Motie-Vendrik) worstelt men met het idee van openheid bij software en data die door de overheid wordt ontwikkeld. Het sterkst is het pleidooi geweest voor het openen (bevrijden) van software. Maar zelf neig ik er steeds meer naar om te zeggen: het gaat om de data en de API’s. Dat ga ik uitleggen.
Het Tweakers-artikel gaat in op een recente rechtszaak om vrije (vrij als in vrijheid) toegang te krijgen tot de broncode van de “Debat Direct”-app, waarmee het mogelijk is om debatten in het parlement live te bekijken of achteraf terug te kijken. Er is alleen geen Linux versie, uitsluitend MacOS en Windows worden ondersteund. In maart bepaalde de rechtbank dat deze app wettelijk niet openbaar hoeft te zijn, onder meer omdat de Wet openbaarheid van bestuur niet geldt voor de Tweede Kamer en de Wet hergebruik overheidsinformatie niet geldt voor apps.
Vervolgens blijkt dat de app gewoon Javascript is, niet eens obfuscated, zodat je je kunt afvragen wat er dan niet openbaar is aan die broncode. En het gevolg is natuurlijk dat alleen een licentie nodig is, want zonder licentie mag je niets met software, hoe openbaar of publiek beschikbaar de broncode ook is.
Vanaf 2021 moet alle nieuwe software van de overheid openbaar zijn, maar dat helpt natuurlijk niet voor al die legacy software die er al is. Of voor al die data en protocollen die er achter zitten. Gelukkig is er het Open Data portaal, waar je alvast een hoop overheidsdata in kunt vinden. Maar nog lang niet alles.
En ja die API’s dus. De Application Programming Interfaces dus, de manier waarop je als applicatie tegen een andere zegt wat ‘ie moet doen of geven. Die zijn de kern van het samenwerken tussen applicaties – en van het kunnen herimplementeren van functionaliteit, zoals bij die Debat Direct app. Als je weet hoe je moet vragen om een lijst van debatten en de livestream van debat 23, dan hoef je die hele app niet meer te hebben. Dat integreer je dan zelf in je dashboard of eigen app.
Wat mij betreft is dat de kern van vrije informatie: dat je overal bij kunt en alles kunt gebruiken waar je bij kunt. Of je dat nou doet met een bijgeleverde app of dat je er zelf eentje maakt, dat hoort niet ter zake te doen. Daarom: het gaat om de data (en de API).
Arnoud