Een cynisch stukje piratenbaaifrustratie

Nee, ik had geen zin erover te schrijven, die Pirate Bay vonnissen van vorige week. Juridisch was er weinig eer aan te behalen, en ik werd vooral heel erg cynisch van opschrijven waar we nu staan. Maar ik kreeg na mijn ps-je van vorige week zó veel mails en reacties dat ik toch maar een blogje ben gaan schrijven. En ja, deze is buitengewoon cynisch.

Goed. In kort geding bepaalde de rechtbank Den Haag dat ook UPC, KPN, T-Mobile en Tele2 de piratenbaai moeten blokkeren. De motivatie is uitgebreid maar komt neer op “dit hadden we in het vonnis tegen Ziggo allemaal al gezegd”. En dat is eigenlijk niet zo heel gek: in de Ziggo-zaak is uitgebreid van alles besproken, en waarom zou de rechter in kort geding dat nog eens dunnetjes over moeten doen?

Het enige echte nieuwe argument was dat onderzoek van de UvA dat concludeerde dat het percentage filesharende abonnees van Ziggo en XS4ALL sinds de Pirate Bay-blokkade niet is gedaald. Dat schuift men snel terzijde: het aantal bezoekers uit Nederland naar de Pirate bay is wél gedaald na het vonnis, dus het vonnis had wel degelijk effect. Nee, ik weet ook niet waar die cijfers vandaan komen maar heel gek lijkt het me niet. Het duurde vast eventjes voordat mensen de proxies hadden gevonden. En er zijn ongetwijfeld massa’s geweest die dachten “oh, mag niet, nou ja dan niet” en een Usenet-abonnement namen.

Dat het ex parte verbod tegen de Piratenpartij vrijwel compleet in stand blijft, verbaasde me wel. Ok, een héél klein beetje maar. De piratenjongens stonden namelijk wel héél hard hun best te doen een boze reactie uit te lokken en dan onschuldig te reageren dat ze toch alleen maar een proxy naar het internet aanbieden. En rechters hebben misschien niet veel verstand van internet, maar ze hebben wél vierhonderd jaar ervaring met bijdehante figuren.

Wat me vervolgens búitengewoon stoorde, is dat zo ongeveer iedereen weer ging roepen dat die rechters geen verstand hadden van internet, dat dit tegen netneutraliteit was en dat torrentsites geen auteursrechten schenden dus belachelijk dat rechters dit toewijzen. Ehm. Nee.

En mensen die roepen dat hier sprake is van corruptie, zijn écht knettergek. Ja jij, Rick Falkvinge, mafkees die je bent. Ik moet me inhouden om niet “ga eens deaud” te zeggen. En niet alleen omdat er geen schijn van bewijs is (nee, een cursus uit 2010 is geen bewijs van corruptie), maar ook omdat je jezelf daarmee volstrekt diskwalificeert bij de partijen bij wie je wél moet zijn – de politiek. En niet alleen jezelf: iederéén die probeert iets te zeggen ter verdediging van TPB of die tegen filteren is.

Het is ondertussen wel duidelijk waar het probleem zit, namelijk in de wet. Eind jaren negentig is er internetwetgeving in elkaar gedraaid die soort-van bescherming introduceerde voor tussenpersonen. Wie alleen maar gegevens doorgaf, was niet aansprakelijk. Goed, soms met notice/takedown wel verplicht dingen weg te halen maar dat was het wel zo’n beetje. De aanname daarachter was dat auteursrechtschending soms per ongeluk kon gebeuren, en dan was notice/takedown wel de nette manier.

Dit werd door de internetondernemers opgevat als “hee, dus als ik iedereen alles zelf laat uploaden en niet screen dan ben ik niet aansprakelijk”. Het resultaat is bekend: bergen sites vol met (links naar) illegale meuk, en iedereen deed braaf of zijn neus bloedde want ze waren toch niet aansprakelijk? Dat zette kwaad bloed bij rechthebbenden.

Wat natuurlijk ook bepaald niet meehielp, was het feit dat de partijen díe eens netjes om een licentie gingen vragen, werden weggelachen bij de contentindustrie. Dat internet werd misschien over twintig jaar eens wat, maar we gaan eerst DVD en daarna Blu-Ray als distributiemedium inzetten en daarna bellen we wel. En als je liet zien dat je systeem gewoon populair was, dan was je een piraat en dan moest je kapot.

Internet besloot daarom dat de contentindustrie dom was, en zoals dat gaat bij techneuten worden domme mensen gewoon gepasseerd. Vervolgens ontstond een jarenlange wedloop tussen contentindustrielobbyisten die met rechtszaken probeerden die diensten uit de lucht te krijgen, en internetslimmeriken die in die vonnissen net zo snel weer gaten schoten. Oh, dus je mag geen centrale server hebben waar je content op zet. Ok, dan doe ik het decentraal met alleen een coördinatieserver. Mag dat ook niet? Dan decentraliseer ik ook de coördinatie en dan zet iemand anders wel een site op met de toegangscodes. Enzovoorts.

En in al die tijd heeft de politiek nooit gezegd “hee dit is wel een beetje gek, al dat geprocedeer, laten wij eens een nieuwe wet maken want dat gaat niet goed met dat auteursrecht versus internet”. Of nou ja, er zijn natuurlijk wel nieuwe wetten gemaakt op dit punt maar eigenlijk altijd alleen ter versterking van de handhaving van auteursrechten. Inclusief dus die Handhavingsrichtlijn waar we het wetsartikel aan te danken hebben dat bepaalt dat tussenpersonen (zoals providers) verplicht kunnen worden inbreuken door hun klanten te beëindigen.

Je vraagt je af waarom niemand toen bedacht heeft dat dat kon betekenen dat internetproviders sites als The Pirate bay moeten blokkeren. Want toen dat gebeurde, schoot Den Haag meteen in de verontwaardigde Twitter maar het was toch écht het gevolg van die wet die jullie zelf hebben aangenomen.

Toegegeven, de rechtbank nam wel een heel creatieve omweg: blokkeren van de Pirate Bay is minder erg voor de gebruiker dan aangeklaagd worden voor illegaal uploaden. Maar dat was weer om dat Brein zo slim was om niet te eisen dat zij de NAW-gegevens van al die auteursrechtschendende gebruikers zou krijgen. Brein is niet gek: het massaal aanklagen van eindgebruikers zou de politiek wél wakker maken, en misschien zelfs wel wetjes ter bescherming van de kiezergebruiker gaan aannemen. Maar zolang er een PirateBay is die haar uiterste best doet over te komen als hét centrale punt voor al uw auteursrechtschendingen, en daarbij geen gelegenheid laat liggen om te laten zien hoe stout ze zijn, is dat een veel makkelijker object om op te schieten natuurlijk.

Omdat de politiek de bal dus zó hard heeft laten liggen, heeft de contentindustrie kans gezien om bij de rechter de vonnissen te krijgen die zij nodig had om alles aan te pakken dat haar niet beviel. Dat daarbij rechtsregels zijn verzonnen die compleet niet in de auteurswet stonden, is een beetje gek maar past in het wettelijk systeem. Corruptie heb je niet nodig om dat te verklaren: rechters zijn van nature conservatief en geneigd om inbreuken op rechten niet goed te vinden, tenzij je met een goed verhaal komt.

Dat goede verhaal is er eigenlijk nooit geweest (afgezien van in Scientology/XS4All en hier en daar een parodie- of citaatzaak) bij het gebruik van die content op internet. Iedereen roept wel informatievrijheid, privacy en grondrechten, maar dat is een holle frase die in zo veel evident-niet-de-bedoeling situaties gebruikt dat je nu uitgelachen wordt als je je erop beroept.

Te vaak zie ik daarbij dat mensen graag wíllen dat iets legaal is en dus de wet gaan oprekken en zoeken naar argumenten waarom het legaal ís. Maar er is nogal een verschil tussen iets dat zou moeten (het kunnen krijgen van licenties, tegen vergoeding) en iets dat is (een absoluut verbodsrecht dat de industrie het recht geeft internet kapodt te maken). Die twee door elkaar halen is iets waar rechters niets mee kunnen, en conservatieve pro-auteursrechtrechters als Hensen al helemaal niet.

Maar goed, het gaat allang niet meer over de inhoud. Bij elke nieuwe actie van Brein wordt alleen nog geschuimbekt over puberproxies en doe-toch-normaal-je-moet-filteren-en-wat-zeik-je-nou. En omgekeerd is de reactie van internet minstens zo voorspelbaar en op de man: Fuck Tim Kuik (punt org), de rechter zal wel corrupt zijn, TPB schendt geen auteursrechten en we hebben netneutraliteit. Of nog lekker ouderwets, de auteurswet geldt niet op internet.

Als je het dus (zoals ik) over de inhoud wil hebben, dan wordt je binnen drie minuten geconfronteerd met dat soort gekkies, en dan ben je eigenlijk wel uitgepraat. Want er is gewoon geen rechtvaardiging voor TPB. Ze hebben hun uiterste best gedaan om ieder redelijk argument waarom linken/torrenten legaal zou zijn onder het recht, omver te schoppen. <aluhoedje>Misschien waren zij wel een deep undercover actie van de contentindustrie, om zo filters en blokkades erdoor te krijgen.</aluhoedje>. En ja dat mag ik zeggen want ik ben er óók van beschuldigd een deep undercover te zijn toen ik de FTD zaak niet glorieus won. Echt. Argh.

Buitengewoon storend vind ik bij die inhoudelijke discussie dat auteursrecht geframed wordt als een stukje eigendom, waar je net als je tuin zelf over beslist en hoezo mogen andere mensen daarin kamperen. Dat is niet waarom we auteursrechten hebben en dat weten ze heus wel, maar vanuit dat frame is het veel makkelijker betogen dat inbreuk gestaakt moet worden.

We hébben auteursrecht om te stimuleren dat werk voor de maatschappij beschikbaar komt, en als het auteursrecht tot precies het tegenovergestelde leidt, dan is er dus iets mis. Het is simpelweg niet de bedoeling dat de industrie bovenop haar content gaat zitten en weigert te accepteren dat mensen die via internet willen afnemen. Helemaal niet als je bedenkt dat de enige reden dat dat gebeurt, is omdat men eerst de andere kanalen maximaal wil uitmelken.

Het is dus volstrekt begrijpelijk dat mensen er boos om worden als elk illegaal kanaal met veel misbaar wordt aangepakt, zij daarbij als crimineel worden weggezet en er ondertussen maar niets aan legaal aanbod komt. Of als dat komt, het vol zit met DRM en bij lange na niet het gebruiksgemak biedt van de illegale concurrent.

En nee Tim, dat is niet omdat ze alles maar gratis willen. Uit elk onderzoek blijkt elke keer weer dat mensen wíllen betalen. Maar dat kán gewoon niet. “Nee, koop maar de DVD-box of neem betaaltelevisie. Da’s toch ook via IP tegenwoordig? Nou dan.” En het mantra nu is “eerst de illegale meuk offline, daarna zullen duizend legale filmdiensten bloeien”. Het zou me verbazen eerlijk gezegd. Al sinds de pianola is er geen enkele innovatie in contentdistributie geweest die uit vrije wil enthousiast omarmd is door de industrie. Ja, DRM.

Maar juridisch is er weinig tegenin te brengen. Het is immers een probleem met de wet, en daarom moet je bij de wetgever zijn die Brein z’n gang laat gaan en de afgelopen tien jaar nooit bedacht heeft dat ook internet wel eens bescherming of stimulans nodig heeft. En nog steeds denkt dat als je de industrie z’n gang laat gaan, die vanzelf een mooi internetplatform lanceert met laagdrempelige en brede toegang tot content. Laat me niet lachen.

En vergis je niet: dit soort uitspraken maakt internet gewoon stuk. Nu is het één site die apart onrechtmatig gevonnist is, de volgende keer is het een site die “gewoon evident onrechtmatig bezig is”, en binnen de kortste keren is dat vertaald naar “providers moeten alles blokkeren dat riekt naar rechtenschending”. En dan gaan ook andere partijen aanspraak maken op die filtermogelijkheid, want hoezo films wel en privacyschendingen of smaad niet?

Internet wordt dus langzaam maar zeker gesloopt, en binnen het huidig recht is dat legaal. Daar kun je over razen en tieren wat je wilt, maar het is zo. Die wet moet anders. Ik zie dat alleen niet gebeuren, want het serieuze verhaal over internetdistributie en nieuwe businessmodellen is compleet ondergesneeuwd door knettergekke piraten en schuimbekkende antipiraten. We zullen nu dus eerst door een periode van heftig filteren heen moeten, en ik voorzie wel dat daar echt dingen stuk gaan die compleet legaal en nuttig zijn.

En daarom ben ik dus zo ontzettend cynisch sinds dit vonnis.

Desondanks ben ik benieuwd naar jullie reacties!

Arnoud

Ex parte verboden moeten echt gewoon kapodt

piratenpartij.jpgDe Piratenpartij eist onmiddellijke opschorting van de opgelegde Pirate Bay-blokkade, las ik bij Webwereld. Haar reverse proxy voor de verboden magnetindexsite werd via een ex parte verbod auteursrechtinbreukmakend verklaard, wat nogal bizar is aangezien TPB zélf geen auteursrechten schendt. Ondertussen opent GeenStijl alvast een eigen stijlloze proxy.

In januari moesten Ziggo en XS4All de Pirate Bay blokkeren. De rechter vond dat de meest gepaste manier om een einde te maken aan het illegaal uploaden door abonnees van die providers. De rest van internet vond dat niet, en de mirrors en proxies doken dan ook overal op bij wijze van burgerlijke ongehoorzaamheid.

Al snel wist Brein de Haagse rechter te overtuigen dat dit écht auteursrechteninbreuk was, waarmee ze een ex parte verbod kon krijgen en zodoende zonder vervelende tegenargumenten die sites kon sluiten. Buitengewoon stuitend allemaal, en Joris van Manen is een heel naar advocaatje met zijn “puberproxies”. De arrogantie straalt er vanaf: een beetje ons zelfgebouwde juridisch raamwerk gaan zitten doorkruisen met een internetprotest, wat zullen we nou krijgen kinders.

De Piratenpartij had ook een proxy, en hoewel ik had gedacht dat de rechter bij een politieke partij wel iets meer rekening zou houden met de politieke vrijheid van meningsuiting, was ook daar het ex parte verbod snel verkregen. Wel met een soort van weerwoord (een “grijsmaking”) maar de praktijk leert dat wie een ex parte vraagt, een ex parte krijgt. Goed dus van de boekanierspartij dat ze in het geweer komt in een échte procedure.

Wat ik dan wél weer buitengewoon ergerlijk vind in deze procedure is dat iedereen nu begint te roepen dat generieke proxies ineens verboden zouden zijn omdat je er TPB mee zou kúnnen bezoeken. Ik zag alweer tientallen mails en tweets van mensen die wijzen op Google Translate als proxy en wanneer Brein zou “durven” Google aan te pakken. Ik snap de frustratie maar dat slaat dus nergens op.

Ja, Brein eist dwangsommen vanwege het feit dat de Piratenpartij nog steeds de toegang tot TPB faciliteert, in strijd met het ex parte verbod. Maar dat is niet omdat ze “zomaar” een proxy aanbiedt. De PP bood een specifieke proxy aan die maar één ding kon – TPB toegankelijk maken. En toen dat niet mocht, zetten ze er gauw een generieke proxy op met een onschuldige glimlach “Tsja je kúnt natuurlijk naar een verboden site maar wij moedigen dat verder niet aan of zo hoor”. Ehm, giecheltoets? Kom nou jongens, zo maak je het alleen maar makkelijk voor Brein om met oneigenlijke argumenten het geschil te winnen.

Burgerlijke ongehoorzaamheid juich ik toe bij domme vonnissen, zeker in dit geval waarbij ex parte iets werd toegewezen waarvan iedereen (behalve advocaatje Van Manen, maar die wordt betaald wat anders te vinden) weet dat het op tegenspraak nooit zou worden toegewezen. En dat hele ex parte ding moet gewoon kapodt – of in ieder geval teruggebracht tot zijn juridische proporties: als laatste redmiddel bij dreigende inbreuk. Niet als makkelijke oplossing bij onrechtmatig handelen, en al helemaal niet forumshoppend naar een rechter die altijd zo’n verzoek zal toewijzen.

diep ademhaalt

Ok. Dit is niet goed voor mijn bloeddruk. Ik hoop écht dat de PP het gaat winnen. Zeker omdat Brein dan in hoger beroep gaat en we dan een stevig stukje jurisprudentie kunnen krijgen over wat er wel en niet mag met het ex parte misbaksel.

Arnoud