Augmented reality mag je als gemeente niet zomaar reguleren

Een rechter in Wisconsin heeft een gemeentelijke vergunningseis voor augmented reality games ongrondwettig verklaard, las ik bij Ars Technica. De maker van het spel Texas Rope ‘Em (een soort Pokémon Go) had bezwaar gemaakt tegen de regeling dat dergelijke aanbieders een vergunning moeten aanvragen en aan diverse eisen moeten voldoen, zoals de rotzooi van je spelers opruimen en zorgen voor toiletfaciliteiten en beveiliging (net zoals bij fysieke evenementen verplicht was). Maar die eis mocht men niet opleggen: een augmented reality spel is een mening, geen evenement. Hoe zou dat bij ons uitpakken?

In Nederland speelt iets vergelijkbaars: de gemeente Den Haag ligt in de clinch met de aanbieder van Pokémon Go omdat deze in Kijkduin wel heel veel spelers aantrekt, en dat de nodige overlast en schade geeft, met name in de fragiele duinen. Het aangekondigde kort geding is voor zover ik kan zien nog niet tot een einde gekomen. Ik denk dat Den Haag niet zal winnen, omdat het lastig is een spelaanbieder te verwijten dat haar spelers in een heel ander land zich misdragen.

Om diezelfde reden betwijfel ik sterk of het zou werken om zulke regels in een algemene plaatselijke verordening (APV) op te nemen, zoals die Wisconsinsche gemeente had gedaan. Regulering van een fysiek evenement is één ding: dat gebeurt in zijn geheel in jouw gemeente, er is een stuk terrein aan te wijzen waar de spelaanbieder verantwoordelijk voor is. Maar een virtueel evenement gebeurt niet feitelijk in de gemeente. Dat er spelers zijn in de gemeente vind ik wat anders.

Tegelijk zie ik het probleem wel, en we kwamen er niet uit vorig jaar toen dit gebeuren een ding werd. Het lastige helemaal is hier dat de spelaanbieders vaak niet eens zelf de locaties kiezen, die komen door crowdsourcing tot stand of worden gekozen uit openbare bronnen. Dan kun je moeilijk spreken van invloed van de aanbieder om op die locatie het spel te gaan spelen. Ik zou het pas hun verantwoordelijkheid vinden als de virtuelespelaanbieder zelf koos voor die locatie, bijvoorbeeld wanneer Scouting Nederland een speurtocht aankondigt in Scheveningen en scouts uit het hele land daar ineens neerstrijken.

Arnoud

Ben ik eigenaar van de augmented reality op mijn perceel?

pokemon-goEen lezer vroeg me:

Het terrein rond mijn huis (een Rijksmonument) is erg populair bij Pokémon Go-spelers, er blijkt hier een zeldzaam beestje te zitten. Allemaal leuk en aardig, en als mensen netjes aanbellen dan wil ik ze best nog eens binnen laten, maar er zijn ook mensen die over het hek klimmen. Kan ik daar wat aan doen bij Niantic, is dat plaatsen van die beestjes niet een inbreuk op mijn eigendomsrecht?

Het eigendomsrecht is het meest veelomvattende recht dat je op een zaak zoals een huis kunt hebben. Jij bent de baas en jij beslist wat er mee gebeurt, en daar hoef je geen redenen voor op te geven. Wil je dus geen Pokémonspelers in je tuin, dan hebben ze buiten te blijven.

Alleen: hier gaat het niet om het eigendomsrecht in de fysieke wereld, maar om een virtueel eigendomsrecht. Zeggenschap over welke augmentations dienstverleners zoals Niantic toevoegen aan je huis. Dáár is het eigendomsrecht niet voor gemaakt, en volgens mij ook niet voor bedoeld. Het lijkt me niet goed te werken om te zeggen dat je als eigenaar toestemming moet geven voor augmented reality-gebruik van je eigendom. Al is het maar omdat Google Maps dan óók ineens onmogelijk wordt, immers straatnamen of informatie over een huis projecteren is óók augmented reality.

Er is wat mij betreft eigenlijk niet eens een augmented reality. Het is gewoon een dienst, waarbij men handig gebruik maakt van transparante afbeeldingen. Het gaat me te ver om die dienst onmogelijk te maken (want dat doe je met zo’n toestemmingseis, zeggen “het mag met toestemming” is hetzelfde als “het mag niet”). Natuurlijk, aan overlast moet wat worden gedaan maar daar zijn andere instrumenten voor.

Arnoud

En dan zit er ineens een zeldzame Pokémon Go in je café, wat nu?

pokemon-goDe nieuwste rage: Pokémon Go. Ga de straat op met de app, en spot en vang de diverse virtuele beestjes die je dan aan kunt treffen. Middels augmented reality krijg je op je smartphone pokémons te zien op allerlei plekken. Dat kan flink lopen en zoeken zijn. En dan wordt het ineens juridisch relevant, want bij je zoektocht kun je ineens andermans terrein of gebouw betreden. Niet iedereen vindt dat even leuk, maar wat kun je doen?

iCulture legt uit wat het spel inhoudt:

In Pokémon Go is het wederom de bedoeling om Pokémon te verzamelen en ermee te vechten, net als in de traditionele Pokémon-games. Het grote verschil hier is echter dat je in Pokémon Go daadwerkelijk op pad moet gaan om de wilde Pokémon te kunnen vangen. De game maakt namelijk gebruik van jouw locatie. Dat wil zeggen dat je een water-Pokémon bijvoorbeeld alleen maar kan vinden in de buurt van een rivier of zee.

Zoals ik het begrijp (dank, Twittervolgers) wordt de locatie van de pokémons gedeeltelijk vooraf bepaald en gedeeltelijk afgeleid uit je eigen locatie en populariteit van waar je bent. Zo kan het dus dat je in Amsterdam ineens een pokémon in het politiebureau aantreft terwijl het spel nog niet in Nederland uit is.

Mag je dan zomaar naar binnen? Op zich wel: een politiebureau is een openbare plek, net als een café, parkeerterrein of winkel. Je mag dat erf of lokaal dus betreden, en dat je dan vervolgens op een knopje op je telefoon klikt, is juridisch niet echt relevant. (Als de pokémon op privéterrein wordt geplaatst, dan mag je dat niet betreden. Duh.)

Tegelijkertijd: een café is opengesteld om te kunnen zitten en wat te eten of drinken. Dus dan is het wat vervelend als mensen binnenkomen, dat knopje indrukken en weer weggaan. Helemaal als er zo veel mensen komen dat je gewone gasten er last van hebben. Dat kun je natuurlijk praktisch oplossen – vraag mensen om weg te gaan – maar als het er erg veel zijn, dan is dat suboptimaal.

Wat dan? Nintendo aanspreken ligt voor de hand. Dat deed je vroeger ook als winkelier als je de scouting te vaak langs had gehad voor het appel-en-ei-ruilspel. Maar Nintendo is wel iets groter, en bovendien hebben ze niet perse controle over de locaties die het spel kiest: dat gaat gedeeltelijk ook op basis van populariteit en andere factoren die per speler anders kunnen zijn. Uiteindelijk zijn ze ook daarvoor aan te spreken (je bent aansprakelijk voor je algoritmes) maar eenvoudig zal het niet worden.

Als Go aanslaat (en daar lijkt het op, nu al meer installs dan Tinder), dan kan dit best eens een trend gaan worden, het zoek-een-plek-en-vind-iets-virtueels. En dan gaan we dus ook vaker krijgen dat de locatie privé is, of eigenlijk geen zin heeft in het bezoek. Hoe moeten we dat oplossen? Opt-out ligt voor de hand, maar dan leg je het probleem bij iedere cafébaas apart. Opt-in is ook weer zo wat: dan moet je de hele wereld om toestemming gaan vragen. Wat is de middenweg?

Arnoud