Mag je bij een bakstenen winkel ook je aankoop retourneren?

winkel-surseanceEen lezer vroeg me:

Vorig weekend kocht ik wat bij kledingzaak Miss Etam, maar toen ik het wilde ruilen gisteren kreeg ik te horen dat dat niet meer mocht vanwege hun surseance van betaling. Maar zeiden ze, als ik via internet had gekocht dan had ik het wél mogen retourneren en dan had ik mijn geld teruggehad ook. Maar je mag toch ook gewoon altijd ruilen als je iets in een winkel koopt?

In bakstenen winkels heb je géén wettelijk recht van retour of ruilen. Koop is koop, en als het achteraf niet bevalt dan heb je pech. De enige uitzondering is als het product stuk is, niet werkt of om een andere reden niet conform de gewekte verwachtingen is: dan moet de winkel het product (gratis) herstellen of vervangen. En als dat niet lukt, moeten ze je geld teruggeven.

Soms hoor je wel dat ruilen “uit coulance” toegestaan wordt. Dat klopt echter ook weer niet. De regels over ruilen zijn juridisch gezien algemene voorwaarden, en daarmee gewoon deel van je koopovereenkomst. Je hebt dus afgesproken met de winkel of je mag ruilen en zo ja onder welke voorwaarden. Die voorwaarden staan dan op de kassabon of op een bordje bij de kassa. Pas als je buiten die voorwaarden vraagt om een retour, dan zou het coulance zijn.

Je kunt dus in principe een winkel gewoon dwingen een artikel retour te nemen als er zo’n retourregeling is afgesproken. Echter, de Miss Etam heeft surseance van betaling gekregen. Het bedrijf zit in zwaar weer, en met de surseanceregeling hoeven ze tijdelijk hun schuldeisers niet te betalen zodat er lucht ontstaat om een doorstart of reorganisatie mogelijk te maken. En mensen die kleding terug willen brengen, zijn juridisch gezien ook schuldeisers en die hebben dus net zo goed even pech.

Op internet is retouren een wettelijk recht. Vrijwel alles dat je online koopt, mag je binnen 14 dagen retourneren en dan heb je recht op je geld terug. Dus geen cadeaubon of tegoed of alleen omruilen voor wat anders, nee gewoon je geld terug. Het idee achter deze afwijkende regel is dat kopen op internet eng is, dus maken we het wat minder eng door een stukje zekerheid te geven aan de consument.

Miss Etam zegt op haar site dat je aankopen via internet inderdaad binnen 14 dagen mag retourneren:

Artikelen die gedurende de surseance via de website zijn gekocht, kunnen tot 14 dagen na levering worden geretourneerd, mits zij ongedragen en onbeschadigd zijn en de prijskaartjes er nog aan zitten. Aankopen in de winkel kunnen vanwege de surseance van betaling helaas niet meer worden geretourneerd.

Dit bevreemdt me alleen heel erg: juridisch gezien is er geen verschil tussen een retour op grond van de wet en een retour op grond van een afspraak met de winkel. Als je iets afgesproken hebt, dan is dat net zo bindend als wanneer de wet zegt dat je een bepaald recht hebt. De constructie om die afspraak af te dwingen, is exact dezelfde als het eenmaal bij de rechter komt. Dus ik snap niet waarom Miss Etam het onderscheid maakt tussen een online retour en een bakstenen retour. Volgens mij heb je in beide gevallen juridisch pech.

Arnoud