Misbruik van het recht op ontbinding van koop op afstand

Via een reactie op mijn bericht over zeven rechten bij koop op afstand kwam deze vraag binnen:

Welk recht heeft de webwinkel als een klant in week 30 iets heeft gekocht, de webwinkel het in week 31 op de site afprijst, de klant vervolgens dezelfde korting eist en dreigt anders gebruik te maken van dit recht om het vervolgens op dezelfde bestelling te doen maar dan afgeprijsd.

Sjonge zeg, wat een vuile truc.

Op zich kan de klant iets bestellen (ook als het afgeprijsd is) en dan de koop terugdraaien. Hij hoeft geen reden op te geven. Maar hier is de reden duidelijk en niet bepaald netjes. Dit lijkt mij een geval van misbruik van bevoegdheid (art. 3:13 BW). Je mag je recht niet misbruiken om een ander doel te halen dan waar het recht voor bedoeld is.

Wel moet de winkelier zien te bewijzen dat er sprake is van misbruik. De e-mail waarin de klant hiermee dreigt, zou daar bewijs van kunnen zijn.

Hoe zouden jullie hiermee omgaan als winkelier?

Arnoud

15 reacties

  1. Mij lijkt het dat je als webwinkel gewoon zijn nieuwe bestelling kunt weigeren. Hij heeft de bestelling tenslotte al een keer teruggestuurd en is dus duidelijk niet tevreden met het product.

    Ook is het nog maar de vraag of de klant de bestelling wel in nieuwstaat terug kan sturen. De kans is reeel dat het product al gewoon in gebruik is, in welk geval het gewoon bluf van de klant is.

    Verder weet ik niet of de klant persoonlijk zijn bestelling ophaalt en retourneert. Maar anders zijn er ook nog de verzendkosten, die hij erop verliest.

  2. Ik zou de klant zijn bestelling laten annuleren en hem vervolgens melden dat bestellingen van hem niet langer in behandeling worden genomen. Aan de andere kant: Deze klant is tenminste nog eerlijk over zijn handelswijze. Als je nog gemener bent annuleer je en laat je een vriendje het artikel tegen de lagere prijs bestellen.

  3. De pricewatch van tweakers stelt je volgens mij in staat om je op de hoogte te brengen van prijsdalingen van specifieke producten. Waarmee ik wil zeggen dat je deze handelswijze voor een deel ook kunt automatiseren.

    1. Je koopt een product en gebruikt het niet
    2. Je stelt een e-mail warning in voor prijsverlagingen bij Tweakers.
    3. Indien er een prijsverlaging komt annuleer je koop 1 en koop je via anders het artikel tegen de lagere prijs. Komt de prijsverlaging niet dan gebruik je je eerste aanschaf.

    Dit zou weleens tot forse schade kunnen leiden bij internetwinkels in Nederland.

  4. Arnoud heeft het over misbruik van bevoegdheid. Ik ben het daarmee denk ik oneens. De wetgever heeft er immers bewust voor gekozen om van de klant die wil ontbinden – geen enkele reden – te verlangen. Daarmee is dus ook deze reden legitiem en niet onrechtmatig.

    De misbruik van bevoegdheid werd wel erkend bij een zaak over proeftijd. De werkgever wist al lang dat hij de medewerker in zijn proeftijd zou ontslaan. Maar de intentie van de wetgever over de proeftijd staat haaks op hoe deze werkgever er hiermee omgaat. Dus werd het misbruik van bevoegdheid.

    Het is dus nog maar zeer de vraag of hier sprake is van misbruik van bevoegdheid.

  5. Net als dat het niet netjes is dat de klant ‘dreigt’ van z’n rechten gebruik te maken (vreemd eigenlijk dat dat als bedenkelijk beschouwd wordt), is het ook niet netjes dat de winkelier niet ergens meldt dat het product een paar dagen later met korting aangeboden gaat worden. Wat mij betreft is dit niet eenduidig een kwestie van een lastige klant en een onschuldige winkelier.

  6. Als winkelier zou ik me er geen minuut druk over maken. Dat is alleen maar slecht voor je bloeddruk. Een bepaald percentage slimme (of zo je wilt achterbakse) klanten zul je altijd hebben, dat moet je incalculeren. Ik zou mijn eigen lijn trekken. Als ik gewend was kortingen te geven in bepaalde gevallen, en ik wil deze klant houden, zou ik hem korting geven. In alle andere gevallen zou ik die korting vriendelijk weigeren en dan zou ik wel zien of die klant inderdaad zijn bestelling annuleert.

  7. Arnoud: Is dat ‘Sjonge zeg, wat een vuile truc’ nou sarcastisch bedoeld of niet?

    Lijkt mij dat de klant koning is. Je hebt toch alleen maar behoefte aan blije klanten? Hoe zou jij je voelen als je op dag 1 een boormachine koopt voor 300E en op dag twee is diezelfde boormachine plus een decoupeerzaag in de aanbieding voor 200E? Belazerd, toch? Of gevalletje ‘je kan niet alles hebben?’.

    Ik vind dat je als klant gewoon moet kunnen vragen of die korting niet ook voor jou kan gelden, en dat de winkel binnen redelijke tijd zo’n korting ook gewoon zou moeten geven. Gewoon, als service.

  8. Ik vind dat hier wel spraken is van misbruik, maar niet omdat de herzieningstermijn verkeerd gebruikt zou zijn. Dit recht is onvoorwaardelijk in de wet opgenomen, want de koper hoeft geen rede op te geven. Het maakt dus niet uit of het product hem niet bevalt, uit de verpakking heeft gehaald of dat hij het product goedkoper kan krijgen.

    Ik ben van mening dat hier spraken is van chantage (doe dit of anders) en dat levert m.i. wel misbruik op. Dit recht is natuurlijk niet bedoelt om de wet mee te overtreden. Je zou hier dus ook aangifte van kunnen doen.

    Mij lijkt het dat je als webwinkel gewoon zijn nieuwe bestelling kunt weigeren. Hij heeft de bestelling tenslotte al een keer teruggestuurd en is dus duidelijk niet tevreden met het product.

    De verkoper kan niet voor de koper spraken. Als de koper ontevreden was met het product waarom besteld hij product dan nog een keer? Het gaat hier dus van een smoesje van de winkelier. Hier speelt aanbod en aanvaarding. Op het moment dat de koper het aanbod heeft aanvaard is de nieuwe overeenkomst een feit. De verkoper kan daar niet onderuit komen door dit smoesje te hanteren. Mogelijk zou hij zich hier wel tegen kunnen wapenen door de algemene voorwaarden aan te passen.

    De verkoper mag niet van het herzieningsrecht afwijken in het nadeel van de consument, dus dat valt af. (Weigeren omdat het product gebruikt zou zijn kan dus niet.) Maar hij zou wel een voorwaarden kunnen verbinden aan de nieuwe koop. Dan kun je op grond van je algemene voorwaarden de koop ontbinden, maar echt elegant is dat ook weer niet.

  9. @Mrten (7): nee, dat is niet sarcastisch bedoeld. Misschien speelt hier mijn vijf jaar ervaring als zaterdagmedewerker bij de HEMA mee, maar ik houd er niet van als mensen op oneigenlijke manier gebruik maken van hun rechten om iets af te dwingen waar ze geen recht op hebben. Vragen kan altijd, en een redelijke winkelier zal daar heus op in gaan als dat mogelijk is. Is de winkelier onredelijk, dan doe je geen zaken meer met hem. Maar je gaat hem niet op zo’n manier terugpesten. Ik vind dat net zoiets als een paar bakstenen naar het antwoordnummer sturen. Flauw.

    @Alex: ook als je op zich in je recht staat, kan het misbruik van bevoegdheid opleveren als je deze inzet voor een doel waar het recht niet voor bedoeld is. Dit recht op ontbinding gaat over het van een ovk afkunnen omdat het ontvangen product je niet bevalt. Niet omdat je een voordeeltje wilt waar latere klanten recht op hebben. Een mooi maar oud voorbeeld vind ik de Berg en Dalse watermolen, waarbij een buur misbruik maakte van zijn eigendomsrecht om de buurman te pesten (grote vieze lappen en later zelfs een complete watermolen in de tuin, enkel en alleen om het uitzicht van de buurman te bederven). Zie ook deze korte analyse.

  10. Op zich heb ik met deze handelswijze weinig problemen, de klant heeft hier het recht toe, zo simpel is het. Dit is een risico dat je als exploitant van een webshop nu eenmaal loopt, netjes is het niet.

    Een beroep op misbruik van recht zou m.i. inderdaad de enige re?le optie zijn, maar tegen een consument lijkt de kans van slagen van een dergelijk beroep mij erg klein. Consumenten worden nu eenmaal behoorlijk beschermd.

    Overigens wil het feit dat een opgave van redenen niet verplicht is niet zeggen dat als desondanks toch opgave van redenen wordt gedaan, deze niet mee kunnen wegen. Naar ik meen is hier ook jurisprudentie over gewezen (in verband met opzegging van overeenkomsten), maar heb zo gauw geen voorbeeld bij de hand.

    M.b.t. de verzendkosten tot slot: uitsluitend de verzendkosten voor de directe terugzending kunnen in rekening worden gebracht, mits vooraf overeengekomen.

  11. Wat mij betreft is het juist een handreiking van de klant om zo te handelen. Hij had zoals gezegd namelijk ook gewoon de koop kunnen ontbinden, waarvoor de winkel normaal gesproken de verzendskosten betaalt. En daarna had hij weer een nieuw produkt kunnen bestellen, wat de winkel verder geen nieuwe winst oplevert.

    Door tegen de winkel te zeggen, “geef nu maar gewoon die korting”, geeft de klant de winkel de mogelijkheid om dat hele proces te omzeilen wat de kosten van de winkel flink vermindert.

    Overigens lijkt het mij volkomen redelijk om een prijsverlaging toe te passen op de klanten die het produkt een paar dagen geleden gekocht hebben. Dat lijkt mij volkomen in lijn met de EU-richtlijnen die “valse” stunten verbieden.

  12. Ik snap al die verongelijkte reacties niet van mensen die het maar raar vinden dat een winkelier zijn producten in prijs verlaagd. What else is new? In de computerbranche zie je dit niet anders. Een relatief hoge aanvangprijs in het begin voor de early adopters die een lagere prijs mogelijk maakt voor de followers. Ik zie hier geen oneerlijk zaken doen in maar gewoon een normale werking van de markt van vraag en aanbod.

    Internet maakt het mogelijk om met een scherp prijsmechanisme te werken. De relatieve onbekendheid zorgde voor veel koudwatervrees bij consumenten. De overheid wilde a) de consument beter beschermen tegen miskopen op het internet en b) de e-commerce stimuleren. Het werkt hand in hand.

  13. @Alex: waarom zou er sprake zijn van chantage? Een overtreding van de wet zie ik niet. Hooguit zou de verkoper zich met recht op het standpunt kunnen stellen dat de ontbinding nietig is wegens misbruik van recht (waarvan ik nog niet overtuigd ben, maar dat terzijde).

    Dat het doel van het ontbindingsrecht is dat de koper het product zelf in zijn handen kan houden, wil m.i. niet zeggen dat een ontbinding met een ander doel dan dat direct misbruik van recht oplevert. Stel je bestelt een product en krijgt hetzelfde product de volgende dag van een ander cadeau. Dan kan de verkoper bij wie je hebt besteld m.i. niets tegen een ontbinding doen, zelfs niet als hij kan bewijzen dat je alleen maar ontbindt omdat je het product intussen al hebt.

    Ontbinden om direct daarna een nieuw exemplaar te bestellen zit in ieder geval wel wat dichter bij misbruik van recht aan. Toch denk ik niet dat het misbruik is. Het gaat de koper er hier niet om de verkoper te schaden. Ook zie ik geen onevenredigheid tussen het belang van de koper bij uitoefening en het belang van de verkoper dat hierdoor wordt geschaad. Uiteindelijk biedt de verkoper zijn andere klanten hetzelfde voordeel aan als waarop deze klant nu aanspraak maakt. Bovendien geeft de klant de verkoper de mogelijkheid om er zonder (nutteloos) geruil vanaf te komen.

    Stel je bestelt een product en ziet een uur later hetzelfde product op de website van een andere winkel. Het verschil in prijs is groot genoeg dat je het de moeite waard is om te ontbinden en bij de ander te bestellen. Dan doe je dat toch? Je overtreedt daarmee geen wet, noch handel je onrechtmatig. Ik zie weinig verschil met deze casus (behalve dat de winkelier er in deze casus beter vanaf komt).

  14. Deze consument wil door de winkelier voor een verdrongen feit te stellen deze zo dwingen om enig goed (geld) af te geven. Dat deed mij denken aan chantage, maar ik zie dat het delict een bestandsdeel van geweld of het dreigen bevat en dit hier uiteraard ontbreekt.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.