Vanwege de Paasvakantie ben ik vandaag offline (voor zover dat bij mij mogelijk is). Daarom vandaag een gastpost van mijn collega Matthijs van Bergen.
Amerika heeft vorig jaar na een ruim vijf jaar durend heftig publiek debat eindelijk een regeling voor netneutraliteit aangenomen en volgde daarmee Chili en Noorwegen. In Europa is recentelijk besloten om dat nog niet te doen, althans niet centraal via een richtlijn die de lidstaten daartoe zou verplichten (al lijkt de titel van het persbericht te suggereren dat men het wel wil; doe dat dan ook echt). Dat is een gemiste kans, aangezien netneutraliteit een cruciaal ontwerpprincipe is van het internet en er reeds voorbeelden zijn van schendingen, ook in Nederland, en ISP’s hun voornemens tot schending niet onder stoelen of banken steken.
De EU mikt vooralsnog alleen op transparantie en makkelijk switchen een laat een optie open voor lidstaten om minimumkwaliteitseisen te stellen. Een aardig begin, maar toch half werk. Een eenvoudige en noodzakelijke minimumkwaliteitseis in de vorm van netneutraliteit had reeds kunnen worden ingevuld om de Europese internetmarkt adequaat te harmoniseren, maar helaas is dat dus nog niet gebeurd.
Terwijl telco’s en hun economen er goed in zijn om netneutraliteit heel ingewikkeld te maken, zo goed dat men er kennelijk in is geslaagd om de Europese Commissie genoeg schrik aan te jagen dat zij zich er niet aan durft te branden, leek het mij aardig om juist eens te proberen zo Jip-en-Janneke mogelijk en zelfs voor mensen zonder enig benul van internet en hoe dat werkt, begrijpelijk uit te leggen wat netneutraliteit is en waarom uitzondering daarop alleen maar in heel beperkte gevallen toelaatbaar is.
Netneutraliteit ‘4 dummies’
De rol van een internetprovider in de informatiemaatschappij kan worden gezien als een digitale vrachtvervoerder. Op het internet bestaat alle informatie namelijk uit pakketjes met data die van A naar B moeten worden versleept.
Stel dat de offline wereld geen enkel elektronisch communicatiemiddel kende, dan zou iedere lange-afstandscommunicatie per (pakket)post moeten gebeuren. Stel dat er een netwerk van vrachtvervoerders zou zijn, ieder met een beperkt geografisch gebied waar zij kunnen komen. De vrachtvervoerders hebben onderlinge overeenkomsten om post die naar een eindbestemming buiten het eigen gebied moet, binnen hun eigen gebied zo ver mogelijk richting eindbestemming te brengen en dan over te geven aan de volgende aangesloten vrachtvervoerder, net zo lang totdat de eindbestemming is bereikt. Iedere bewoner van deze wereld, kan uit ongeveer twee tot zes vrachtvervoerders één kiezen om (voor een jaar lang) tegen betaling al zijn pakketjes te bezorgen, die volgens het hierboven omschreven systeem tussen zijn huis en eindbestemmingen over de hele wereld kunnen worden bezorgd.
‘Post’neutraliteit (ja, netneutraliteit dus) is het behandelen van alle pakketjes op basis van wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Een uitzondering op ‘post’neutraliteit bestaat dan ook als de vrachtvervoerders de pakketjes niet meer op ‘fifo’-basis behandelen, maar de pakketjes prioriteren of zelfs weggooien op basis van hun eigen oordelen en voorkeuren wat betreft de verzender, de eindbestemming of het soort pakketje. Alle pakketjes zijn even zwaar en even groot, en dus even duur om te vervoeren, maar uit de vorm van het pakketje en het afzenders- en bestemmingsadres kan enigszins worden afgeleid of het bijvoorbeeld een liefdesbrief betreft of een reclamefolder.
Het zou kunnen zijn dat deze vrachtvervoerders nu eenmaal beperkte capaciteit hebben en het liefst zoveel mogelijk klanten zo goed mogelijk tevreden stellen door pakketjes te prioriteren op basis van hun inschatting van hoeveel haast deze zullen hebben en door klanten te helpen in het weren van ongewenste reclamefolders en door ze te beschermen tegen grapjassen die pakketten met rotjes (virussen) versturen. Mits zij die inschatting goed maken, kan dat inderdaad erg nuttig zijn.
Maar zou het acceptabel zijn dat de vrachtvervoerders pakketjes met liefdesbrieven weg zouden gooien uit morele overwegingen? Of sommige pakketjes vertraagd zouden gaan bezorgen, ook bij voldoende capaciteit? Of pakketjes weg zouden gooien die misschien ongewenste reclame bevatten, maar waarvan dat niet met enige zekerheid kan worden gezegd? Of voor sommige pakketjes extra betaling te vragen, die voor een klant inhoudelijk erg belangrijk zijn maar voor de vervoerder geen cent extra kosten om te bezorgen? Of als een vrachtvervoerder post afkomstig van een bepaalde afzender alleen naar de eindbestemmingen die alleen hij kan bereiken wil sturen, als de afzender hem daarvoor betaalt, terwijl de eindbestemmingen die vrachtvervoerder al hebben betaald om alle aan hen geadresseerde pakketjes bezorgd te krijgen?
Prioriteren en weggooien van bepaalde pakketjes kan dus soms gerechtvaardigd kan zijn, maar is dat meestal niet.
En waar de Europese Commissie niet eenvoudig heeft gesteld dat het prioriteren of weggooien van pakketjes steeds een legitiem doel moet hebben en proportioneel moet zijn aan dat doel, omdat men kennelijk vertrouwt dat marktwerking er wel voor zorgt dat de vrachtvervoerders voldoende in het belang van de klanten handelen, denk ik: ‘oh is dat dezelfde marktwerking die ervoor zou zorgen dat telco’s fatsoenlijke helpdesks zouden hebben? En geen buitensporige roamingtarieven zouden hanteren? Hoewel meer marktwerking via transparantie en makkelijker overstappen een aardig begin is, is het dus toch zeer zeker half werk.
Ruimte voor verbetering
Gelukkig laat de Europese aanpak wel ruimte aan lidstaten om het halve werk toch af te maken en een robuuste regel te maken die het blokkeren en vertragen van legaal verkeer gewoon verbiedt tenzij er een heel goede reden voor het vertragen of blokkeren is aan te geven, zoals het bestrijden van virussen of als bij hoge congestie een mailtje vertraagd moet worden om voorrang te geven aan bijvoorbeeld VoIP-verkeer. Ik zie het als een kans voor Nederland om behalve met het op één na grootste internetknooppunt ter wereld (AMS-IX) ook met netneutraliteit voorop te lopen.
Er is toch ook helemaal geen probleem met de financiering van het dataverkeer?
Netneutraliteit heeft daar volgens mij niets mee te maken. Sowieso speelt de kwestie van netneutraliteit slechts tussen de consument en zijn ISP; internet exchanges zijn echt niet ge?nteresseerd in de inhoud van uitgewisselde datapakketten.
Het lijkt mij evident onwerkbaar en onzinnig om het dataverkeer tussen de eindgebruiker en zijn ISP te laten financieren door “verzenders” als YouTube. Dan zouden websites om financi?le redenen onderscheid moeten gaan maken tussen eindgebruikers met een spotgoedkope breedbandverbinding en eindgebruikers met een peperdure 3G-verbinding. Die laatsten zouden ongetwijfeld pas tot YouTube worden toegelaten als ze eerst een betaald abonnement afsluiten waarmee YouTube’s “verzendkosten” worden vergoed. Allemaal niet moeilijk om te voorspellen.
Belangrijker nog is dat het nergens voor nodig is om het internet op zo’n manier geheel om te gooien. Financiering van het dataverkeer tussen ISP en eindgebruiker is werkelijk geen enkel probleem. Er is niemand die ISP’s dwingt om verlies te maken. ISP’s zijn vrij om bedragen in rekening te brengen waarmee ze uit de kosten komen. (Lukt dat niet omdat concurrenten om ??n of andere reden goedkoper kunnen werken, dan is het alleen maar gezond dat de ISP failliet gaat.)
De reden dat aan netneutraliteit wordt geknaagd is dus niet de financiering van het dataverkeer. De reden is dat telco’s nog steeds niet het onvermijdelijke kunnen accepteren, nl. dat ze allemaal zullen eindigen als “dumb bit pipes” zonder enige controle over services (of failliet gaan).
Wat we nodig hebben zijn “echte” internet providers zonder telco-achtergrond die bij de volgende frequentietoedeling een deel van het radiospectrum krijgen. Dan zal KPN’s recente aankondiging een laatste sparteling blijken te zijn.
Dag Arnoud,
Is er een lijst van telcom providers die netneutraliteit als basisprincipe hebben? Ik ben bereid mijn mobiele abonnementen (nu allen ondergebracht bij Vodafone) over te zetten naar een andere provider als deze netneutraliteit als basisprincipe heeft. Die lijst, en actief kiezen, zou een mooi middel kunnen zijn om vanuit de consument aan te geven wat wij belangrijk vinden en telcom providers die onze wensen respecteren te belonen.
Hartelijk dank alvast, Layana
Ik zie drie paramters voor de ISP: – volume dat ik zend en volume dat ik stuur (Gbytes) – minimale en maximale snelheid van een pakketje over de ISP core: van binnenkomen tot bij mij, van bij mij tot buitengaan (latency: ms) – minimale en maximale bandbreedte in en bandbreedte uit (kb/s)
De speling tussen minimaal en maximaal laat de ISP nog wat vrijheid voor traffic shaping gebaseerd op de aard van de dienst (niet van de provider en al helemaal niet de inhoud ervan: niet neutraal)
Als de ISP op basis daarvan mij aanrekent of formules voorstelt, is hij net neutraal. Gebruikt hij andere parameters dan niet.
(vergelijk: stroom binnen bepaald voltage, zeker amperage gegarandeerd, maandelijkse verbruikslimieten)